Το κάστανο φημίζεται περισσότερο για τον ιδιαίτερα νόστιμο καρπό του, που είναι μια ακριβή λιχουδιά στα μαγαζιά, οπότε όποιος είναι λάτρης αυτής της λιχουδιάς καλό θα ήταν να καλλιεργήσει τη δική του καστανιά.

Το ίδιο το όνομα κάστανο προέρχεται από το μακρινό παρελθόν, δηλαδή από το ελληνικό όνομα της πόλης Kastanaia (λατινικά για το κάστανο είναι Castanea sativa). Οι Ρωμαίοι το ονόμαζαν καστανιά για αυτό το λόγο και ο ίδιος ο καρπός είχε μεγάλη εκτίμηση, καθώς το εύκολο στη μεταφορά, ανθεκτικό και ιδιαίτερα θρεπτικό κάστανο ήταν σημαντική τροφή για τους στρατιώτες. Στη χώρα μας, ήδη από το XIII. Καλλιεργήθηκε επίσης τον 19ο αιώνα, όπως μαρτυρούν διάφορες σύγχρονες επιστολές δωρεάς και άλλα επίσημα έγγραφα.

Καλλιέργεια και φροντίδα κάστανων

Η καλλιέργεια της καστανιάς δεν περιλαμβάνει ιδιαίτερα ιδιαίτερες εργασίες, αλλά ταυτόχρονα το δέντρο αυτό έχει συγκεκριμένες ανάγκες όσον αφορά το έδαφος. Του αρέσουν τα όξινα εδάφη, άρα ουσιαστικά αισθάνεται καλύτερα στο δυτικό τμήμα της χώρας, το καλλιεργητικό μέσο του ταιριάζει σε πολλά μέρη της Transdanubia χωρίς κανενός είδους βελτίωση του εδάφους. Είναι επίσης δυνατή η φύτευση σε άλλες περιοχές, αλλά πριν από τη φύτευση αξίζει να ελέγξετε την υγρασία του εδάφους και να εμπλουτίσετε το μέσο με όξινο έδαφος εάν είναι απαραίτητο. Σε άλλες περιοχές, η καστανιά αγαπά τα ελαφρώς αργιλώδη, όχι πολύ χαλαρά και πλούσια σε θρεπτικά εδάφη, και αναπτύσσεται πιο δυναμικά σε ένα τέτοιο περιβάλλον.

Το κάστανο έχει υψηλές απαιτήσεις σε νερό και απαιτεί επίσης μεγαλύτερη υγρασία, γι’ αυτό ευδοκιμεί σε πιο υγρές περιοχές ή πρέπει να δίνεται προσοχή στο πότισμα του, ειδικά όταν είναι νεότερο. Εκτός από το νερό, αξίζει επίσης να πούμε λίγα λόγια για την ανάγκη για θερμότητα, αλλά μόνο λίγα, επειδή οι ουγγρικές κλιματολογικές συνθήκες είναι ιδανικές για το κάστανο από την άποψη της θερμοκρασίας, από αυτή την άποψη, ανεξάρτητα από την περιοχή η χώρα είναι κατάλληλη. Η αναμενόμενη ηλικία της καστανιάς είναι εξαιρετικά υψηλή, μπορεί να φτάσει ακόμη και εκατοντάδες χρόνια, αλλά γύρω από το Kőszeg υπάρχουν και καστανιές ηλικίας από 5 έως 600 ετών.

Γι’ αυτό συμβουλεύω τη φύτευση καστανιάς σε όσους θέλουν εδώ και πολύ καιρό διακοσμητική οπωροκαλλιέργεια και δεν σχεδιάζουν μια ολοκληρωμένη μεταμόρφωση του κήπου, ακόμη και στο μακρινό μέλλον, που να περιλαμβάνει την αποκατάσταση των υπαρχόντων δέντρων. Το ώριμο ύψος της καστανιάς είναι γενικά μεταξύ 10 και 25 μέτρων, το τελικό ύψος και ανάστημα του συγκεκριμένου φυτού εξαρτάται από την ποικιλία καθώς και από τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Η καστανιά γενικά δεν είναι κατάλληλη για μικρούς κήπους ή μικρούς μπροστινούς κήπους και δεν συνιστάται η φύτευση της σε άμεση γειτνίαση με φράχτη ή τοίχο σπιτιού.

Ενδέχεται να συνιστάται για πρόσοψη δρόμου, εάν έχετε μια μεγάλη έκταση αδιατάρακτης γης και δεν είναι απαραίτητα καλή ιδέα να το φυτέψετε κάτω από εναέριες γραμμές, στις οποίες μπορεί να αναπτυχθεί δυσοίωνα με τον καιρό. Ο ρυθμός ανάπτυξης των κάστανων -ειδικά την πρώτη δεκαετία- δεν είναι γρήγορος, οπότε μπορούν να διατηρηθούν ακόμη και σε γλάστρες ή δοχεία για 5-8 χρόνια! Αργότερα, βέβαια, είναι αναπόφευκτο να το φυτέψουμε έξω, γιατί μέχρι να ενηλικιωθεί δεν υπάρχει πια γλάστρα που θα του αρκούσε.

Η καστανιά, αν φυτευτεί ως δενδρύλλιο, θα πρέπει να δώσει τους πρώτους βρώσιμους καρπούς της μετά από περισσότερα από δέκα χρόνια. Στην περίπτωση των δέντρων που πολλαπλασιάζονται με σπόρους, είναι ακόμη μεγαλύτερο, κατά μέσο όρο διπλάσιο. Παράλληλα, τα εμβολιασμένα σπορόφυτα μπορούν να δώσουν καρπούς σε 7-8 χρόνια, φυσικά σε πολύ μικρότερες ποσότητες. Ο πολύτιμος και ευαίσθητος καρπός είναι κρυμμένος σε ένα σωρό (κέλυφος) παρόμοιο με αυτό της αγριοκάστανης, αλλά με πιο πυκνά αγκάθια και ανοιχτό πράσινο χρώμα. Περιέχει τα καστανά βελανίδια, συνήθως ένα έως τρία κομμάτια, μόνο ένα στην περίπτωση των εκλεπτυσμένων και πολύτιμων ποικιλιών. Ο καρπός ωριμάζει μεταξύ Σεπτεμβρίου και Νοεμβρίου, κάτι που υποδηλώνεται από το σκάσιμο του σωρού. Τα βελανίδια, δηλαδή τα κάστανα από μόνα τους, είναι ένα πολύ νόστιμο σνακ, πλούσιο σε θερμίδες, υδατάνθρακες και άμυλα, που απολαμβάνουν μικροί και μεγάλοι.

Ασθένειες και παράσιτα

Η υποχώρηση του φλοιού του ενδοθηλίου είναι η πιο σοβαρή ασθένεια του κάστανου. Το παθογόνο προσβάλλει τα κλαδιά και τον κορμό της καστανιάς, καταστρέφοντας το περίβλημα και το κάμβιο. Οι πορτοκαλοκόκκινοι καρποί του αναπτύσσονται τρυπώντας το φλοιό. Μολύνσεις μπορεί να αναπτυχθούν σε πληγές, αλλά και στις πτυχές του φλοιού των διχαλωτών κλαδιών χωρίς καμία ορατή ζημιά. Η ασθένεια εκδηλώνεται με ξερά φυλλώδη κλαδιά στις κορυφές των δέντρων κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Το αποξηραμένο φύλλωμα παραμένει πάνω του κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Η ασθένεια εξαπλώνεται κυρίως σε παλαιότερα κλαδιά και κατά μήκος του κορμού. Πάνω από τα μολυσμένα μέρη, το ξύλο στεγνώνει, ο φλοιός ραγίζει και το στέμμα πεθαίνει. Έντονοι βλαστοί σκάνε κάτω από το σημείο της μόλυνσης. Συνήθως πέφτουν θύματα του παθογόνου που εξαπλώνεται προς τα κάτω τον επόμενο χρόνο και οι άρρωστες καστανιές που στέκονται σε δάση ή διάσπαρτες συστάδες παρουσιάζουν μια χαρακτηριστική εικόνα με τα ξερά, συρρικνωμένα κλαδιά τους. Ένα άλλο παθογόνο, ο μύκητας Melanconis modonia, παίζει επίσης ρόλο στον θάνατο του φλοιού του κάστανου στην Ουγγαρία. Ο μύκητας έχει δύο δευτερεύουσες κονιδιακές μορφές, εκ των οποίων το Coryneum perniciosum εμφανίζεται συχνότερα σε νεκρά κλαδιά καστανιάς. Προσβάλλει μέσω μυκητιακών αλλοιώσεων και, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μας, προκαλεί βλάβες στο μόσχευμα στα φυτώρια. Η ζημιά του δεν είναι σημαντική σε ηλικιωμένα δέντρα ή σε ζωηρά σπορόφυτα. Η ζημιά μπορεί να αποφευχθεί διατηρώντας τις καστανιές σε καλή κατάσταση, αλλά η προληπτική προστασία από την Ενδοθία, η οποία είναι απαραίτητη σε κάθε περίπτωση, προστατεύει επίσης από τον θάνατο του φλοιού Melanconis.

Μεταξύ των παρασίτων των εντόμων, οι οφθαλμοί και το φύλλωμα της καστανιάς καταστρέφονται από τις κάμπιες πολλών ειδών πολυφάγων πεταλούδων γνωστών από άλλα φυτά ξενιστές. Οι πιο συνηθισμένες είναι η μικρή πεταλούδα του χειμώνα (Operophtera brumata) και η μεγάλη χειμωνιάτικη πεταλούδα (Erannis defoliaria). Η δρυς tortrix (Attelabus nitens) κυλά τα φύλλα καστανιάς σε σχήμα βαρελιού αφού γεννήσει τα αυγά της και οι προνύμφες της αναπτύσσονται εκεί. Τα σκαθάρια σμηνουργούν από τα τέλη Απριλίου έως τα μέσα Ιουνίου και κατά την ωρίμανση τους βλάπτουν και τα μπουμπούκια των ανθέων. Η ζημιά στο φύλλωμα δεν είναι σημαντική. Η κάμπια σκώρων της βελανιδιάς (Tischeria ekebladella) κάνει λευκωπές, ημιδιαφανείς ορυχεία σε φύλλα καστανιάς. Η πεταλούδα γεννά τα αυγά της σε φύλλα καστανιάς τον Μάιο-Ιούνιο. Η κάμπια ροκανίζει το εσωτερικό της λεπίδας. Αυτό είναι που προκαλεί τις λευκές κηλίδες. Η αφίδα της καστανιάς (Myzocallis castanicola) καταστρέφει τις άκρες και τα φύλλα των νεαρών βλαστών ρουφώντας τους. Αυτό το είδος αφίδας, εγγενές στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, είναι επίσης κοινό στις καστανιές στην Ουγγαρία. Λόγω της αναρρόφησής του, τα φύλλα δεν παρασύρονται, αλλά η ζημιά του με τη μείωση της ανάπτυξης των βλαστών στο φυτώριο, στο μητρικό φυτό που εμβολιάζεται και στη νεαρή φυτεία είναι σημαντική. Η ζημιά που προκαλείται από τους ψεκασμούς εντομοκτόνων που εφαρμόζονται κατά την περίοδο ανάπτυξης των βλαστών είναι αποτελεσματικά περιορισμένη.

Η προστασία των φυτών της καστανιάς προσδιορίζεται με προληπτικό ψεκασμό κατά της φθοράς του ενδοφλοιού και προστασία από την κηλίδα των φύλλων της καστανιάς και τα παράσιτα των καλλιεργειών.
Πριν από το σπάσιμο των μπουμπουκιών, ο ψεκασμός με ένα δραστικό συστατικό ανόργανου χαλκού είναι απαραίτητος για την αποφυγή μόλυνσης από το Endothia. Η έκρηξη οφθαλμών καστανιάς είναι σχετικά αργά, το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Απριλίου, οπότε η προστασία από την εξάπλωση των ασκοσπορίων μυκοσφαιρικών κηλίδων πρέπει επίσης να λαμβάνεται από παράγοντες με βάση το mancozeb, οι οποίοι πρέπει να συμπληρώνονται με trichlorfon κατά των μπουμπουκιών και των φύλλων. – επιβλαβή έντομα. Μέχρι την επόμενη ανθοφορία το δεύτερο δεκαπενθήμερο Ιουνίου είναι απαραίτητοι 2 με 3 ψεκασμοί κυρίως κατά της μυκορριζικής κηλίδας. Σε περίπτωση βροχερού καιρού, είναι επίσης απαραίτητη η προστασία από τη μυκοσφαιρική κηλίδα κατά την περίοδο της καλοκαιρινής ανάπτυξης των βλαστών. Από την πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου, κάθε δύο εβδομάδες, τουλάχιστον τρεις φορές, ο σκόρος της καστανιάς και ο σκόρος της καστανιάς πρέπει να ψεκάζονται με σκευάσματα που περιέχουν methylsynphos, prolate ή trichlorfon. Για την πρόληψη της κηλίδας στα φύλλα Mycosphere και Endothia, συνιστάται ο ψεκασμός των νεκρών φύλλων και των κλαδιών δέντρων μετά την πτώση των φύλλων.