Η εξτρεμιστική ομιλία του Ούγγρου Προέδρου Victor Orban προς τον Băile Tușnad «δοκιμάζει νέα επίπεδα της πολιτικής του», στο πλαίσιο της «απομακρύνσεως ολοένα και περισσότερο από μια συντηρητική στάση εντός της ΕΕ και γίνεται σύμμαχος «δηλωμένων εχθρών των ηγεμόνων της Ευρώπης, όπως ο Βλαντιμίρ Πούτιν. », εξηγεί ο Ελβετός ιστορικός Oliver Jens Schmitt, ειδικός στον ανατολικοευρωπαϊκό φασισμό. Ο πρόεδρος του τμήματος ιστορίας της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών είπε επίσης σε συνέντευξή του στο Edupedu.ro ότι η αντίδραση του προέδρου του UDMR Kelemen Hunor στις δηλώσεις του Orban από την Tușnad δείχνει την υποστήριξή του «και ως εκ τούτου έχει τοποθετήσει ξεκάθαρα το κόμμα – έτσι μοιράζεται Οι απόψεις του Όρμπαν για θέματα ιδεολογίας και εξωτερικής πολιτικής, δηλαδή για το ζήτημα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία».

• Ο ακροδεξιός πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Viktor Orbán είπε στο Băile Tușnad στις 25 Ιουλίου: «Εμείς (οι Ούγγροι) δεν είμαστε μικτή φυλή…και δεν θέλουμε να γίνουμε μικτή φυλή». Πρόσθεσε ότι οι χώρες όπου αναμειγνύονται Ευρωπαίοι και μη Ευρωπαίοι δεν είναι πλέον «έθνη». Ο Βίκτορ Όρμπαν αναφέρθηκε επίσης στους θαλάμους αερίου του ναζιστικού καθεστώτος όταν επέκρινε το σχέδιο των Βρυξελλών για μείωση της ευρωπαϊκής ζήτησης φυσικού αερίου κατά 15%. «Δεν βλέπω πώς μπορούν να αναγκάσουν τα κράτη-μέλη να το κάνουν αυτό, ακόμα κι αν υπάρχει γερμανική τεχνογνωσία σε αυτόν τον τομέα, όπως έχει δείξει το παρελθόν», είπε ειρωνικά, σύμφωνα με το G4Media.

Edupedu.ro: Γιατί ο Βίκτορ Όρμπαν έκανε τόσο ανοιχτά ρατσιστικές δηλώσεις νωρίτερα;

Olivier Jens Schmitt: Για χρόνια, ο Viktor Orbán έχει καθιερωθεί ως ο πολιτικός αντίποδας των κυβερνήσεων των μεγάλων πρωτευουσών της ΕΕ. Η ρητορική του έγινε πιο ριζοσπαστική με τα χρόνια και ο Όρμπαν απομακρύνθηκε όλο και περισσότερο από μια συντηρητική θέση εντός της ΕΕ για να γίνει σύμμαχος δηλωμένων εχθρών της Ευρώπης, όπως ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Στο Baile Tuşnad δοκιμάζει νέα επίπεδα της πολιτικής του – δοκιμάζοντας ποιες δυνάμεις θα του απαντήσουν και με ποιον τρόπο. Γνωρίζει πολύ καλά ότι, χάρη στην αρχή της ομοφωνίας εντός της ΕΕ, η θέση της Ουγγαρίας εξακολουθεί να είναι τόσο ισχυρή που μπορεί να εκβιάσει πολλές άλλες χώρες.

Είναι αλήθεια ότι η φιλορωσική θέση του Orbán οδήγησε σε ρήξη με την Πολωνία, με την οποία η Ουγγαρία συνεργάστηκε προηγουμένως σε πολλούς πολιτικούς τομείς. Ο Όρμπαν αυτή τη στιγμή ενισχύει τους δεσμούς του με τους ριζοσπάστες Ρεπουμπλικάνους στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να οικοδομήσει μόνιμες συμμαχίες – η μορφή του Βίσεγκραντ απέτυχε λόγω μιας διαφωνίας με την Πολωνία για τη φιλορωσική στάση της Ουγγαρίας. η ευρωπαϊκή ακροδεξιά είναι μια ασταθής ομάδα. Ο Όρμπαν ελπίζει τώρα στην επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ και στη διάδοση δημοφιλών ιδεών στο περιβάλλον του Τραμπ. Edupedu.ro: Η επίθεση του Πούτιν στην Ουκρανία και η εθνικιστική ρητορική του Κρεμλίνου επιδείνωσαν τον εξτρεμισμό στην Ευρώπη;

Olivier Jens Schmitt: Η Ρωσία επιδιώκει σκόπιμα να πυροδοτήσει κοινωνικές και πολιτικές εντάσεις. Προωθεί την άκρα αριστερά και την ακροδεξιά σε πολλές χώρες εδώ και χρόνια και έχει διαφθείρει πολλούς πολιτικούς από τα σοσιαλδημοκρατικά, φιλελεύθερα και χριστιανοδημοκρατικά κόμματα. Αυτή τη στιγμή προσπαθούν να αποσταθεροποιήσουν χώρες όπως η Γερμανία με ενεργειακή κρίση. Αλλά η αντίδραση της Ευρώπης στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έδειξε επίσης κάτι που ο Πούτιν δεν περίμενε: επιβλήθηκαν κυρώσεις στη Ρωσία, η Ουκρανία λαμβάνει στρατιωτική υποστήριξη, η συντριπτική πλειοψηφία των Ευρωπαίων απορρίπτει σθεναρά το ρωσικό μοντέλο κράτους και κοινωνίας. Αντιμέτωποι με τη ρωσική απειλή, πολλοί Ευρωπαίοι έχουν καταλάβει τι διακυβεύεται.

Αυτό δεν σημαίνει ότι οι εξτρεμιστικές δυνάμεις δεν μπορούν να κάνουν κακό με τη ρωσική υποστήριξη. Το παράδειγμα της Φινλανδίας δείχνει καλύτερα τι βοηθά στην καταπολέμηση του εξτρεμισμού – καλή εκπαίδευση στα δημόσια σχολεία, συστηματική προσέγγιση στην παραπληροφόρηση και τις ψεύτικες ειδήσεις. Μια καλά μορφωμένη δημοκρατική κοινωνία αντιστέκεται στα ρωσικά εργαλεία αποσταθεροποίησης. Οι κοινωνίες με κακή γενική και πολιτική παιδεία, εκτός από αδύναμους κρατικούς θεσμούς, είναι πολύ πιο επιρρεπείς σε θεωρίες συνωμοσίας και στοχευμένη παραπληροφόρηση. Edupedu.ro: Πότε ήταν η τελευταία φορά που η Ευρώπη βρέθηκε αντιμέτωπη με τέτοιο λόγο; Πώς ήταν και τι πέτυχε;

Olivier Jens Schmitt: Η Ρωσία και οι ιδεολογικοί σύμμαχοί της χρησιμοποιούν βασικά κομμάτια των ιδεολογιών του πρώτου μισού του 20ού αιώνα: υπερεθνικισμός, ρωσικός ιμπεριαλισμός, ρατσισμός, μπολσεβικισμός – οι Ούγγροι διανοούμενοι συγκρίνουν τον Όρμπαν με τους Μπολσεβίκους, όχι λόγω των ιδεών του, αλλά λόγω των πρακτικών του της εξουσίας, της ανελέητης διεκδίκησης των συμφερόντων της με έντονη σκληρότητα και, τέλος, της απουσίας αρχών. Γιατί είναι πολύ αμφίβολο αν πιστεύει αυτό που διακηρύσσει δημόσια.

Την τελευταία φορά που η Ευρώπη βρέθηκε αντιμέτωπη με αυτές τις ιδεολογίες και πρακτικές εξουσίας, μπήκε σε μια υπαρξιακή κρίση γιατί, σε αντίθεση με σήμερα, στα τέλη της δεκαετίας του 1930, πολλές χώρες δεν γνώριζαν μια λειτουργική δημοκρατία, αλλά διοικούνταν με αυταρχικό τρόπο. την περίπτωση της Αυστρίας και της Ρουμανίας, των χωρών της Βαλτικής και της Ελλάδας. Τότε η δημοκρατία περιοριζόταν στη Γαλλία, στις χώρες της Μπενελούξ, στην Ελβετία, στα Σκανδιναβικά κράτη και στη Μεγάλη Βρετανία. Edupedu.ro: Βλέπουμε σήμερα στοιχεία παρόμοια με αυτά που προηγήθηκαν του 1939;

Olivier Jens Schmitt: Το 1939, η Ευρώπη απειλήθηκε από δύο ολοκληρωτικά συστήματα, τη Σοβιετική Ένωση και τη Ναζιστική Γερμανία. Στρατιωτικά, σήμερα υπάρχει μόνο μία απειλή από την Ανατολή, η Ρωσία. Η Τουρκία μετατρέπεται όλο και περισσότερο σε εχθρικό ή εχθρικό εταίρο, αλλά δεν ενδιαφέρεται να επιτεθεί στην ΕΕ συνολικά – οι απειλές κατά της Ελλάδας, ωστόσο, είναι τεράστιες. Ωστόσο, οι διαφορές σε σύγκριση με το 1939 είναι σημαντικές:

1) υπάρχει ένα ισχυρό σύστημα συμμαχιών με το ΝΑΤΟ.

2) υπάρχουν ισχυροί κοινοί πολιτικοί θεσμοί στην ΕΕ.

3) με εξαίρεση κράτη όπως η Σερβία ή η Αλβανία, δεν υπάρχουν σχεδόν αυταρχικά κράτη στην Ευρώπη.

4) Η δημοκρατία είναι πολύ ισχυρότερη στην Ευρώπη το 2022 από ό,τι ήταν το 1939, ακόμα κι αν δεν έχει ακόμη εδραιωθεί πλήρως σε πολλά κράτη, όπως η Ρουμανία·

5) η μετανάστευση διαμορφώνει έναν κοινό ευρωπαϊκό χώρο που δεν υπήρχε το 1939.

6) η ροή των πληροφοριών είναι επίσης πολύ πιο διεθνής σήμερα από ό,τι ήταν το 1939.

7) Πολλά κράτη έχουν διδαχθεί από την τραυματική εμπειρία του 1938-1940: Η Πολωνία και η Φινλανδία πολέμησαν το 1939 και είναι πολύ καλά οπλισμένες σήμερα. Τα κράτη της Βαλτικής δεν θα επιτρέψουν ποτέ ξανά στα ρωσικά στρατεύματα να εισέλθουν στη χώρα χωρίς μάχη.

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη στο Edupedu.ro

Διάβασε και…