21,6% είναι ο πληθωρισμός που καταγράφηκε στη Σουηδία τον Φεβρουάριο και είναι ο υψηλότερος από τις αρχές της δεκαετίας του 1950. Είναι πολύ, πολύ περισσότερος από ό,τι στις γύρω χώρες, και οι λόγοι φαίνονται αρκετά δύσκολο να προσδιοριστούν. Βασικά, ο Τύπος, η κοινή γνώμη και οι αρχές ξεκινούν από την υποτίμηση του εθνικού νομίσματος, περνούν από την τιμή του ρεύματος και των καυσίμων, για να φτάσουν στην απληστία των αφεντικών της βιομηχανίας τροφίμων. Ο θυμός ήταν τέτοιος που πριν από μερικές εβδομάδες εμφανίστηκαν σε έναν ιστότοπο που δέχεται ανώνυμα μηνύματα, εκκλήσεις για απαγχονισμό των ιδιοκτητών καταστημάτων ICA, ένας από τους μεγάλους παίκτες στη λιανική αγορά. Λαμβάνονται πολύ σοβαρά υπόψη από την κεντρική διοίκηση η οποία προειδοποίησε όλους τους franchisees του ομίλου. Και αν σας φαίνεται ότι το 21,6% δεν είναι πολύ, είναι μόνο ο μέσος όρος: τα αυγά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι 30% πιο ακριβά και η ζάχαρη 50% πιο ακριβά. Το πιο ακριβό είναι το κουνουπίδι, η τιμή του οποίου έχει αυξηθεί κατά 80%.

Αυτά τα ποσοστά είναι τόσο υψηλά που οι πολιτικοί έχουν αρχίσει να βρίσκουν ιδέες για λύσεις. Τα αριστερά κόμματα έχουν προτείνει είτε τη μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα είτε τον περιορισμό της τιμής των βασικών τροφίμων, όπως έκανε η Ισπανία. Ωστόσο, οικονομικοί αναλυτές είπαν ότι δεν είναι σε καμία περίπτωση βέβαιο ότι αυτά τα μέτρα θα έχουν σοβαρές και διαρκείς επιπτώσεις, ενώ μια μείωση φόρων θα μπορούσε επίσης να ευνοήσει τους πλούσιους. Είτε έτσι είτε αλλιώς, ο κυβερνητικός δεξιός συνασπισμός δεν θέλει καν να το ακούσει.

Αντίθετα, η Elisabeth Svantesson, υπουργός Οικονομικών, είπε ότι το πρόβλημα είναι πιθανότατα στα χέρια των τριών ομίλων που ελέγχουν το 90% της αγοράς σούπερ μάρκετ: ICA, Coop και Axfoods. «Μπορώ μόνο να πω ότι είναι πολύ δύσκολο να δεις τους μετόχους τους να λαμβάνουν τεράστια μπόνους, ενώ μερικές οικογένειες μετά βίας έχουν τα χρήματα για να αγοράσουν τρόφιμα», είπε και είπε. κάλεσε τη διοίκηση των τριών εταιρειών σε συζήτηση. «Ήταν μια συνάντηση όπου μιλήσαμε με ειλικρίνεια και όπου ξεκαθαρίσαμε ότι είναι αφύσικο το ημερήσιο καλάθι να κοστίζει πολύ περισσότερο στη Σουηδία από ό,τι στις γύρω χώρες», πρόσθεσε η Elisabeth Svantesson στο τέλος.

Εν τω μεταξύ, το Συμβούλιο Ανταγωνισμού άρχισε επίσης να παρακολουθεί τους τρεις μεγάλους παίκτες λιανικής και ανέθεσε στους ερευνητές του να αναλύσουν τις δραστηριότητές τους για να δουν αν συντρίβουν τους αγοραστές περισσότερο από όσο θα έπρεπε. Από την πλευρά τους, οι όμιλοι που ελέγχουν την αγορά δήλωσαν ότι όλες οι αυξήσεις οφείλονται αποκλειστικά στις τιμές παραγωγού και στην πτώση της σουηδικής κορώνας έναντι του ευρώ, μια εξήγηση που είναι αρκετά δύσκολο να αποδεχτεί κανείς όταν γνωρίζει ότι το νορβηγικό νόμισμα έχει πέσει. ακόμη περισσότερο, και οι όμιλοι που κατέχουν το 90% των σούπερ μάρκετ μπορούν πολύ εύκολα να ασκήσουν πίεση στους κατασκευαστές.

Το σίγουρο είναι ότι όλοι οι αναλυτές συμφωνούν πλέον ότι η σουηδική αγορά είναι αυτή τη στιγμή πολύ φτωχή από πλευράς ανταγωνιστικότητας σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές αγορές, γεγονός που ενθαρρύνει τις υψηλές τιμές.

Η ελπίδα έρχεται από το ακτινίδιο, από τη Νορβηγία

Αν συγκεντρώσουμε τον πληθωρισμό 21,6% στη Σουηδία και 8,7% στη Νορβηγία, μπορούμε εύκολα να σκεφτούμε ότι υπάρχει κάτι περίεργο στο ενδιάμεσο. Επιπλέον, αντί να αυξηθεί τον Φεβρουάριο, ο πληθωρισμός στη Νορβηγία μειώθηκε κατά 12%. Πως? Με ακτινίδια;

Είναι το όνομα μιας από τις μεγαλύτερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ της χώρας. Στις αρχές Φεβρουαρίου, όταν οι άλλοι ανέβαζαν τις τιμές κατά 10%, οι μάνατζέρ του αποφάσισαν να τις παγώσουν. “Ξυπνήσαμε με 600.000 νέους πελάτες σε μια εβδομάδα. Από την εταιρεία που ήταν στη δεύτερη θέση στις πωλήσεις τροφίμων, περάσαμε στην πρώτη θέση”, εξήγησε πρόσφατα ο υπεύθυνος επικοινωνίας του ομίλου.

Αυτή η μάλλον θαρραλέα επιχειρηματική στρατηγική ήταν που μείωσε τον πληθωρισμό σε ολόκληρη τη Νορβηγία κατά σχεδόν 30% σε έναν μόνο μήνα. Οι ανταγωνιστικές εταιρείες Coop Extra και Remia 1000 είχαν επίσης τη μοναδική επιλογή μείωσης των τιμών.

Μπορεί η Σουηδία να κάνει το ίδιο;

Φυσικά και μπορεί να προσπαθήσει. Αυτή τη στιγμή, η αλυσίδα σούπερ μάρκετ που φαίνεται ότι αποφάσισε να δοκιμάσει είναι η Lidl, αν όχι η μόνη μη σκανδιναβική εταιρεία που δραστηριοποιείται στη σουηδική λιανική αγορά. Στις 27 Μαρτίου 100 προϊόντα στα ράφια πάγωσαν ή μειώθηκαν έως και 30%. Μένει να δούμε πόσο αυτό θα μπορούσε να ανησυχήσει τον ανταγωνισμό, γνωρίζοντας ότι οι Γερμανοί κατέχουν μόνο το 5 με 6% της αγοράς. Μέχρι στιγμής είναι σίγουρο ότι οι υπόλοιποι αδιάφοροι ηθοποιοί δεν έμειναν. Οι κολοσσοί Coop και ICA έχουν ήδη ανακοινώσει ότι θα μειώσουν τις τιμές των τροφίμων, αν και όχι άμεσα, κατά 5 έως 25%. Οι μόνοι που δεν αντέδρασαν με αυτόν τον τρόπο ήταν η Axfoods, η οποία δήλωσε ότι είχε ήδη μειώσει τις τιμές της εδώ και αρκετό καιρό.

Μέχρι τότε, είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε το φαινόμενο που εμφανίζεται γύρω από τα σύνορα μεταξύ Σουηδίας και Νορβηγίας. Αφού, για αρκετές δεκαετίες, οι επιχειρήσεις στη σουηδική πλευρά ευημερούσαν στα σύνορα χάρη στους χιλιάδες Νορβηγούς τουρίστες που έρχονταν παραδοσιακά για να κάνουν τα ψώνια τους, η κατεύθυνση της κυκλοφορίας μόλις αντιστράφηκε. Τα λίγα καταστήματα στη νορβηγική πλευρά καταλήγουν πλέον σε μεγάλες ομάδες Σουηδών που θέλουν να αγοράσουν φθηνότερα. Μπανάνες, μπρόκολο, πιπεριές, καρότα, πορτοκάλια, δημητριακά και πάνες είναι τα προϊόντα που σήμερα κοστίζουν πολύ λιγότερο στη Νορβηγία.

Είναι δύσκολο να προβλέψεις πώς θα τελειώσουν όλα. Το σίγουρο είναι ότι οι Σουηδοί, ένας λαός που προτιμά να σκέφτεται θετικά, έχει βρει καλό και στον πληθωρισμό. Το Υπουργείο Τροφίμων ανέθεσε μια μελέτη που έδειξε ότι οι οικογένειες πετούσαν πολύ λιγότερα τρόφιμα από πριν. Αυτό σημαίνει, λένε οι συντάκτες του, εξοικονόμηση 300 έως 600 ευρώ το μήνα ανά οικογένεια και σημαντική μείωση της παραγωγής αερίων του θερμοκηπίου. Άρα είναι καλό.