Στις 14 Ιουνίου, σχεδόν 600 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους όταν ένα πλοίο που μετέφερε μετανάστες βυθίστηκε στα ελληνικά ύδατα. Τις μέρες που ακολούθησαν την τραγωδία, γινόταν όλο και περισσότερος λόγος ότι η Ελληνική Ακτοφυλακή μπορεί να ευθύνεται για το περιστατικό. Αυτό επιβεβαιώθηκε από μαρτυρίες επιζώντων και φώναξαν οι περίπου 200 διαδηλωτές που περνούσαν μπροστά από το κτίριο της ελληνικής αστυνομίας στο λιμάνι του Πειραιά κοντά στην Αθήνα. Οι διαδηλωτές και οι επιζώντες ισχυρίστηκαν ότι φταίει η ελληνική ακτοφυλακή,

• καθώς δεν έσπευσε εγκαίρως να βοηθήσει το πλοίο,
• και επειδή άρχισαν να ρυμουλκούν το πλοίο πολύ γρήγορα, με αποτέλεσμα να ανατραπεί και μετά να βυθιστεί.

Οι αρχές υπερασπίστηκαν τον εαυτό τους λέγοντας ότι

• προσφέρθηκαν να βοηθήσουν στο ραδιόφωνο, αλλά ο καπετάνιος αρνήθηκε,
• τότε είπαν ότι δεν είχαν ρυμουλκήσει το πλοίο. Αργότερα απέσυραν αυτόν τον ισχυρισμό και είπαν ότι ήθελαν μόνο να συλλάβουν το υπερπλήρες πλοίο για να μπορέσουν να επιβιβαστούν και να αξιολογήσουν την κατάσταση.

Έκτοτε, η εικόνα έχει διαφοροποιηθεί: στο άρθρο του την Πέμπτη, α BBC γράφει ότι τα νέα στοιχεία που βρήκαν θέτουν υπό αμφισβήτηση την εκδοχή του Ελληνικού Λιμενικού Σώματος. Σύμφωνα με το κανάλι, οι νέες προσθήκες στην ιστορία εγείρουν πολλά ερωτήματα για το πώς οι ελληνικές αρχές χειρίζονται τέτοιες καταστροφές και σημειώνουν ότι έχουν έρθει σε επαφή με την ελληνική ακτοφυλακή και την κυβέρνηση σχετικά, αλλά τα αιτήματά τους για συνεντεύξεις απορρίφθηκαν.

Εν τω μεταξύ, το BBC πήρε συνέντευξη από δύο επιζώντες και έγραψε για δικαστικά έγγραφα που δείχνουν σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των καταθέσεων των επιζώντων και των προσωπικών αποδεικτικών στοιχείων που παρουσιάστηκαν αργότερα σε έναν δικαστή. Στην υπόθεση ενεπλάκη και διερμηνέας, ο οποίος είπε ότι κατά τη διάρκεια έρευνας που επικεντρώθηκε στην εμπορία ανθρώπων πέρυσι, αποκαλύφθηκε πώς κατά τη διάσωση μιας άλλης ομάδας μεταναστών η ακτοφυλακή απείλησε μάρτυρες του περιστατικού. Αναλυτικότερα:

Ηρεμία!

Μετά τη βύθιση του σκάφους μεταναστών στις 14 Ιουνίου, οι ελληνικές αρχές συνέλαβαν εννέα Αιγύπτιους, εναντίον των οποίων ύποπτος για φόνο και εμπορία ανθρώπων κατηγορήθηκαν επίσης. Δύο επιζώντες της καταστροφής είπαν στο BBC ότι οι ελληνικές αρχές φίμωσαν και εκφοβίζουν τους επιζώντες όταν ισχυρίστηκαν ότι η ακτοφυλακή θα μπορούσε να ευθύνεται για την τραγωδία.

Αν και οι ελληνικές αρχές αρνήθηκαν ότι ρυμούλκησαν το αλιευτικό σκάφος με σχοινί (επιπλέον, φυσικά, ότι προκάλεσε την τραγωδία), αλλά σύμφωνα με τους δύο επιζώντες που έδωσε συνέντευξη στο BBC, αυτό ακριβώς συνέβη. «Έδεσαν ένα σχοινί στην αριστερή πλευρά και πήγαμε στη δεξιά πλευρά του πλοίου για να ισορροπήσουμε», είπε ο άνδρας, ο οποίος ήταν γνωστός μόνο ως Mussab στη συνέντευξη. “

Ο Μουσάμπ είπε ότι αυτός και ο σύντροφός του πετούσαν και γύριζαν στο νερό για δύο ώρες προτού τους παραλάβει η ακτοφυλακή, προσθέτοντας ότι ήξερε πόσο καιρό είχαν μείνει στο σέρφινγκ επειδή το ρολόι του δούλευε. Είπαν επίσης ότι όταν βγήκαν στη στεριά στην Καλαμάτα, το λιμενικό το είπε στους επιζώντες

όταν ρωτήθηκε πόσο συνέβαλαν οι ελληνικές αρχές στην καταστροφή.

Ο σύντροφος του Mussab, Ahmed, μιλώντας επίσης με ψευδώνυμο, είπε ότι όταν οι ελληνικές αρχές κατηγορήθηκαν κατά τη διάρκεια της ανάκρισης, ο τοπικός αξιωματούχος ζήτησε από τον διερμηνέα να πει στον ανακρινόμενο ότι η συζήτηση τελειώνει εδώ. Ο Αχμέντ σημείωσε ότι πολλοί επιζώντες ήταν ευγνώμονες που σώθηκαν, κάποιοι είπαν στον εαυτό τους να μην μιλήσουν για το περιστατικό, αλλά πολλοί φοβήθηκαν να μιλήσουν αρχικά από φόβο μήπως κατηγορηθούν όπως οι Αιγύπτιοι.

Σειρά αντικρουόμενων ακροάσεων και ψευδεπίγραφων κατηγοριών

Εκτός από συνεντεύξεις με επιζώντες, το BBC γράφει επίσης για δικαστικά έγγραφα που έχει δει, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με το πώς οι ελληνικές αρχές συγκέντρωσαν αποδεικτικά στοιχεία πριν από την ακρόαση. Αναφέρονται πέντε επιζώντες, οι οποίοι δεν ανέφεραν τη ρυμούλκηση στην πρώτη τους ακρόαση, αλλά αργότερα εξήγησαν σε δικαστή πώς απέτυχε η επιχείρηση.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Εδώ μπαίνουν οι Αιγύπτιοι που κατηγορούνται από τις ελληνικές αρχές, οι οποίοι φέρονται ως μέλη κυκλώματος λαθρεμπορίου και ταυτοποιούνται από τους συνοδοιπόρους τους. Οι εμπλεκόμενοι μπορούν να καταδικαστούν σε ισόβια κάθειρξη εάν κριθούν ένοχοι. Ορισμένοι επιζώντες είπαν στις αρχές ότι αρκετοί από τους εννέα ύποπτους κακομεταχειρίστηκαν όσους επέβαιναν στο πλοίο, ενώ άλλοι είπαν ότι προσπάθησαν να τους βοηθήσουν. Ο Ahmed και ο Mussab είπαν γι’ αυτούς ότι η ακτοφυλακή απλώς ζήτησε από όλους τους επιζώντες να το πουν αυτό

Σύμφωνα με τον Mussab, αυτό δεν είναι αλήθεια, σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές

Εν τω μεταξύ, ο αναπληρωτής εισαγγελέας του Ανωτάτου Ποινικού Δικαστηρίου της Ελλάδας διεξάγει έρευνα, αλλά το BBC σημειώνει ότι οι εκκλήσεις για ανεξάρτητη διεθνή έρευνα, για παράδειγμα από τον ΟΗΕ, έχουν μέχρι στιγμής αγνοηθεί. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από την άλλη πλευρά, έχει δηλώσει ότι έχει εμπιστοσύνη στην ελληνική έρευνα.

Η ιστορία επαναλαμβάνεται

Η σύλληψη Αιγυπτίων από τις ελληνικές αρχές α έχει χαρακτηριστεί παράδειγμα αποτελεσματικής αστυνομικής δουλειάς, του οποίου ο διερμηνέας Farzin Khavand δεν άφησε χωρίς λέξη. Ο Khavand είναι Βρετανός πολίτης, μιλάει Φαρσί και ζει στην περιοχή της Καλαμάτας εδώ και 20 χρόνια. Μιλώντας στο BBC, θυμήθηκε: ήταν μάρτυρας όταν οι άνδρες της ελληνικής ακτοφυλακής ήταν ακόμα

Το περιστατικό συνέβη αμέσως μετά τη διάσωση 32 μεταναστών στη Μεσόγειο που αντιμετώπιζαν προβλήματα με το σκάφος τους. Οι δύο Ιρανοί κατηγορήθηκαν αργότερα ως έμποροι ανθρώπων, παρόλο που επέμεναν ότι ήταν

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

• δεν είδαν καν θάλασσα πριν φύγουν από την Τουρκία,
• δεν ξέρουν καν να κολυμπήσουν
• και όπως οι άλλοι: ανέβηκαν κι αυτοί στη βάρκα πληρώνοντας το τίμημα των λαθρεμπόρων.

Ο ένας από τους δύο κατηγορούμενους (ονόματι Sayeed) επιβιβάστηκε στη βάρκα με τον μικρό γιο του αφού του είπαν οι λαθρέμποροι ότι το ταξίδι θα διαρκούσε μόλις δύο ώρες. Ο Khavand μίλησε σε αρκετούς Αφγανούς επιβάτες στο πλοίο, αλλά όταν είδε τις μαρτυρίες τους, παρατήρησε μια αλλαγή και σκέφτηκε: Οι επιζώντες βελτίωσαν τους λογαριασμούς τους υπό την πίεση των ελληνικών αρχών.

Η υπόθεση τελικά απέτυχε και δεν πήγε σε δίκη και ο Sayeed αφέθηκε ελεύθερος, αλλά τα 1.500 ευρώ που κατασχέθηκαν από αυτόν και τον γιο του δεν τους επιστράφηκαν. Ο Khavand αποφάσισε τότε ότι δεν ήταν πλέον πρόθυμος να βοηθήσει τις αρχές λόγω των ψευδών κατηγοριών.

Το BBC επικοινώνησε επίσης με τις ελληνικές αρχές για το θέμα που ανέφερε ο Khavand, αλλά δεν έλαβαν καμία απάντηση και το αίτημά τους για συνέντευξη από τον Έλληνα υπουργό Ναυτιλίας, ο οποίος επιβλέπει την ακτοφυλακή, απορρίφθηκε.

Γρήγορες δίκες, αβάσιμες κατηγορίες και μακροχρόνιες ποινές

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, η δίκη των μεταναστών που κατηγορούνται για εμπορία ανθρώπων στην Ελλάδα διαρκεί κατά μέσο όρο 37 λεπτά και η μέση ποινή φυλάκισης είναι 46 χρόνια. Η μελέτη που ανατέθηκε από την κοινοβουλευτική ομάδα των Ευρωπαίων Πρασίνων/Ευρωπαϊκής Ελεύθερης Συμμαχίας εξέτασε 81 δοκιμές στις οποίες συμμετείχαν 95 άτομα μεταξύ Φεβρουαρίου 2020 και Μαρτίου 2023 σε οκτώ διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας. Σε κάθε περίπτωση, η κατηγορία ήταν εμπορία ανθρώπων.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Οι καταδίκες βασίζονταν συχνά στη μαρτυρία ενός και μόνο αστυνομικού ή υπαλλήλου του Λιμενικού Σώματος, ο οποίος δεν εμφανίστηκε στο δικαστήριο όταν θα μπορούσε να είχε υποβληθεί σε κατ’αντιπαράθεση εξέταση πάνω από τα τρία τέταρτα των περιπτώσεων, σύμφωνα με τη μελέτη. Στα αγγλικά: Δεν επετράπη στους δικηγόρους να τους αντιμετωπίσουν με την κατάθεσή τους, αλλά έτσι δόθηκε η ετυμηγορία για την υπόθεση των υπόπτων.