Το “What if” ήταν μια άσκοπη ερώτηση, αλλά όσοι ενδιαφέρονται για την ιστορία εξακολουθούν να λατρεύουν να παίζουν με αυτό. Τολμώ να διακινδυνεύσω ότι ακόμη και αν η Άνγκελα Μέρκελ ήταν η Γερμανίδα Καγκελάριος, η Ρωσία δεν θα είχε επιτεθεί στην Ουκρανία με τόσο βάναυση μορφή, ή τουλάχιστον όχι με τόσο βάναυση μορφή. Και στους τεταμένους μήνες πριν από την εισβολή, οι Ηνωμένες Πολιτείες φέρεται να εξέταζαν τις προειδοποιήσεις και τις απαιτήσεις του Βλαντιμίρ Πούτιν για ασφάλεια. Φυσικά, δεν έχω αποδείξεις γι’ αυτό, αλλά κατά τη διάρκεια των δεκαέξι ετών της καγκελαρίας της Μέρκελ χειρίστηκε μια σειρά από παρόμοιες κρίσεις με ειρηνική κατάληξη. Αν και υπό αυστηρά μέτρα λιτότητας, η Ελλάδα δεν χρεοκόπησε, με κάποιες εδαφικές απώλειες, αλλά η Ουκρανία και η Γεωργία κατάφεραν να διατηρήσουν την κυριαρχία τους, την οποία αποδέχτηκε η Ρωσία με την ένταξη στο ΝΑΤΟ, τα Βαλκάνια συνέχισαν να ενσωματώνονται στην ΕΕ και κατέληξαν σε συμβιβασμό με την Τουρκία. Υπό το πρίσμα αυτό, είναι παράξενο να βλέπουμε ότι λίγους μήνες μετά την αποχώρησή του, πολλοί καταγγέλλουν ήδη τον υποτιθέμενο συμβιβασμό του, την επιείκειά του προς τους αυταρχικούς ηγέτες.
Το Tenacity μπορεί αναμφίβολα να σας κάνει καλύτερους στο CNN. Αλλά σήμερα, ειδήσεις και απειλές μαίνονται γύρω μας που θα ήταν αδιανόητες κατά τα δεκαέξι χρόνια της Μέρκελ. Κυκλοφορεί η πιθανότητα πυρηνικού πολέμου, οικονομικός στασιμότητας που δεν παρατηρήθηκε εδώ και μισό αιώνα, ελλείψεις καυσίμων και καυσίμων, πυρετός όπλων, σοβαρές ελλείψεις τροφίμων και η αργή αλλά αισθητή στρατιωτικοποίηση της γερμανικής κοινής γνώμης εδώ και πολλές δεκαετίες. Λίγους μήνες μετά την αποχώρηση της Άνγκελα Μέρκελ
Η Ευρώπη έχει αλλάξει ριζικά και έχει γίνει μια πιο ανήσυχη, πιο επικίνδυνη ήπειρος. Απευθείας, φυσικά, λόγω της εισβολής του Πούτιν στην Ουκρανία. Αλλά και έμμεσα λόγω της διαδικασίας απομόνωσης της Ρωσίας, την οποία η Μέρκελ προσπάθησε να περιορίσει όσο μπορούσε.
Αξίζει να ρωτήσουμε τους σημερινούς επικριτές ποιος πιστεύουν ότι είναι αυτός που τα πάει καλά στην Ευρώπη, ως Ευρωπαίος, με την πτώση της πολιτικής της Μέρκελ για ύφεση, την τρέχουσα κρίση και την ύφεση.
Η Άνγκελα Μέρκελ, η οποία εκπροσωπούσε πάντα τα συμφέροντα της χώρας της και των δυτικών δημοκρατιών, αναπτύχθηκε με τον Μπαράκ Ομπάμα τον πιο φιλικό από όλους τους πολιτικούς εταίρους της. Αν και αρχικά ήταν αντίθετος με το ηχηρό ύφος του Ομπάμα, δέχτηκε επίσης την προσβολή ότι η Μυστική Υπηρεσία των ΗΠΑ υποκλοπή του κινητού του. Η συμμαχία με τις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν προτεραιότητα για αυτόν. Προτεραιότητα, αλλά όχι δουλοπρεπής, υπερθερμασμένος geek. Έχει θέσει επανειλημμένα τα θεμέλια της γεωπολιτικής του: μια συμμαχία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, μια εταιρική σχέση με τη Ρωσία και καλές εμπορικές σχέσεις με την Κίνα. Και στον καιρό της μεγάλης προσφυγικής κρίσης έδειξε ότι ο χριστιανισμός ενός πολιτικού δεν αποδεικνύεται από την αφοσίωσή του μπροστά στις κάμερες και την τριβή του με τους ιερείς, αλλά από την ανθρωπιά και τη βοηθητικότητά του.
Σήμερα, όλοι στην Ουγγαρία είναι προσεκτικοί στον πόλεμο της Ουκρανίας, ακόμα κι αν η ανάπτυξη της γεωπολιτικής στη Γερμανία μετά τη Μέρκελ είναι τουλάχιστον εξίσου σημαντική για την Ουγγαρία. Από την εγκαθίδρυση της γερμανικής ενότητας το 1870, η γερμανική ανατολική πολιτική, η αξιόλογη Ostpolitik, ακολούθησε ουσιαστικά δύο σχολές. Ο καγκελάριος Bismarck διατήρησε καλές σχέσεις με τη Ρωσία, ιδίως για να αντισταθμίσει μια πιθανή ρωσο-γαλλική φιλία. Αυτή είναι η εποχή της θεαματικής ανάπτυξης της μετασυμβιβαστικής Ουγγαρίας, της οποίας το υπόβαθρο εξωτερικής πολιτικής παρέχεται εν μέρει από την ειρήνη μεταξύ Βερολίνου και Αγίας Πετρούπολης. Μετά την πτώση του Βίσμαρκ Β’. Ο Κάιζερ Βίλχελμ τον έβαλε στην αντιρωσική γραμμή. Έσυρε οικειοθελώς τη χώρα του στον πόλεμο κατά της Τσαρικής Αυτοκρατορίας και χωρίς την ενθάρρυνσή του η Αυστροουγγρική Μοναρχία δεν θα τολμούσε να πολεμήσει ταυτόχρονα με τις δυνάμεις της Αντάντ και τη Ρωσία. Έτσι φτάσαμε στη μιζέρια της μικρής πολιτείας του Τριανόν και του Μπίμπου. Στη συνέχεια, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος της Ναζιστικής Γερμανίας, που τώρα ανέπτυξε τη μιλιταριστική πολιτική του Βίλμου σε ιδεολογικό επίπεδο, είχε ως αποτέλεσμα τον Ψυχρό Πόλεμο και τη σοβιετική κατοχή της Ουγγαρίας.
Οι Σοσιαλδημοκράτες (Δυτικά) Γερμανοί καγκελάριοι Willy Brandt και Helmut Schmidt έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διάλυση και τον μετριασμό του Ψυχρού Πολέμου. Από την αρχή, η Ουγγαρία επωφελήθηκε από τη νέα Ostpolitik. Η τότε FRG έγινε ένας από τους κύριους οικονομικούς μας εταίρους τη δεκαετία του 1970 και μετά το 1990 έγινε ο σημαντικότερος σύμμαχός μας. Με κάποιες απλοποιήσεις, μπορούμε να το πούμε αυτό
Τα τελευταία 150 χρόνια, η ανάπτυξη των γερμανο-ρωσικών σχέσεων είχε καθοριστική επίδραση στην ιστορία μας. Στην περίπτωση μιας ειρηνικής Ostpolitik, έχουμε ευημερήσει, υποφέρει και στερηθεί κατά τη διάρκεια των γερμανο-ρωσικών πολέμων και των ψυχρών Πολέμων.
Φυσικά, δεν μπορούμε πραγματικά να έχουμε λόγο στη γερμανική εσωτερική πολιτική και στην αλλαγή στην εξωτερική πολιτική του τριμερούς συνασπισμού στο Βερολίνο. Αξίζει όμως να διαμορφωθούν τα συμφέροντα της ουγγρικής εξωτερικής πολιτικής. Η Ουγγαρία ενδιαφέρεται για μια Γερμανία όσο το δυνατόν πιο ισχυρή οικονομικά και όσο το δυνατόν πιο ειρηνική στην ανατολική της πολιτική.
Όταν ο Μπαράκ Ομπάμα έμαθε ότι η Μέρκελ δεν του άρεσε το θορυβώδες και κάπως λαϊκιστικό ύφος του, έκανε μια αξιοσημείωτη επισήμανση. «Η απόρριψη της δημαγωγίας από έναν Γερμανό ηγέτη είναι πολύ υγιής», είπε. Αυτή είναι μια πολύ σοφή παρατήρηση. Αυτό περιλαμβάνει την αναγνώριση ότι το ιστορικό παρελθόν επηρεάζει επίσης τον χώρο πολιτικής και τη ρητορική των σημερινών πολιτικών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ήταν ποτέ σε πόλεμο με τη Ρωσία και στην αμερικανική τηλεόραση ακόμη και ένας πρόεδρος πρέπει να πολεμήσει για λεπτά, οπότε ο όγκος και η υπερβολή είναι βασική προϋπόθεση εκεί. Στην Ανατολική Ευρώπη, δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν εξαιτίας γερμανικών ή ρωσικών όπλων και μια κακή πρόταση σε τηλεοπτικό κανάλι του Βερολίνου προκαλεί πανικό ή αδικαιολόγητη χαρά σε δεκάδες μικρές χώρες.
Η Άνγκελα Μέρκελ παρακολουθούσε τότε ένα εντατικό μάθημα ρωσικής γλώσσας στο Ντόνετσκ, που είναι σήμερα ένα από τα κέντρα και τα διακυβεύματα της κρίσης. Ως Ανατολικογερμανός εν μέρει πολωνικής καταγωγής, το «Ost» δεν ήταν απλώς μια «πολιτική», αλλά μια προσωπικά βιωμένη ανθρώπινη πραγματικότητα. Δυστυχώς, αυτή ακριβώς τη βιωμένη και κατανοητή πραγματικότητα στερούνται οι πολιτικοί που μας παρασύρουν στον νέο Ψυχρό Πόλεμο.
Ο συγγραφέας είναι ο αντιπρόεδρος του MSZP.
Οι απόψεις δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα τις απόψεις της Συντακτικής Επιτροπής του Ευρετηρίου.
Μας αρέσει η συναρπαστική, έξυπνη και επιχειρηματολογική γραφή. Ανυπομονούμε να ακούσουμε από εσάς!
(Φωτογραφία εξωφύλλου: Angela Merkel στις 7 Σεπτεμβρίου 2021. Φωτογραφία: MTI / EPA POOL / Clemens Bilan)
“Δημιουργός φιλικός προς τους hipster. μουσικός γκουρού. περήφανος μαθητής. λάτρης του μπέικον. άπληστος λάτρης του ιστού. ειδικός στα social media. Gamer.”
