“Έχουμε χάσει ένα μέρος της ψυχής της Ελλάδας σήμερα. Ο Μίκυ, ο δάσκαλος, ο διανοούμενος, ο ριζοσπάστης, έφυγε”, δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη στην ανακοίνωση του θανάτου του.

Μία από τις πιο γνωστές φυσιογνωμίες της ελληνικής μουσικής αντιμετώπιζε εδώ και χρόνια καρδιακά προβλήματα και υποβλήθηκε επίσης σε εγχείρηση καρδιακής διέγερσης.

Ο Mikisz Theodorakisz γεννήθηκε στο νησί της Χίου στο Αιγαίο Πέλαγος στις 29 Ιουλίου 1925 και οι ιδιαίτερες μουσικές του ικανότητες εμφανίστηκαν σε νεαρή ηλικία. Εκτός από τη μουσική, τα νιάτα του ήταν γεμάτα με πολιτική. Πήρε μέρος στην αντίσταση κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη συνέχεια στον εμφύλιο δίπλα στους κομμουνιστές. Φυλακίστηκε πολλές φορές στη συνέχεια απελάθηκε στο νησί της Μακρόνης και βασανίστηκε σκληρά εκεί – παρόλα αυτά συνέθεσε την πρώτη του συμφωνία στο νησί της φυλακής.

Αποφοίτησε από το Ωδείο Αθηνών το 1954 και στη συνέχεια έλαβε υποτροφία στο Παρίσι. Είχε μπροστά του μια πολλά υποσχόμενη διεθνή καριέρα, αλλά επέστρεψε στην πατρίδα του το 1961. Οργάνωσε τη μουσική ζωή, ξεκίνησε ένα κίνημα για την αναβίωση του πολιτισμού και, το 1964, εξελέγη βουλευτής. Στο μεταξύ, συνέθεσε και έδωσε συναυλίες και χρησιμοποιούσε στα έργα του τα θέματα της ελληνικής λαϊκής και θρησκευτικής μουσικής και γρήγορα θεωρήθηκε ο μεγαλύτερος εν ζωή Έλληνας συνθέτης.

Το όνομά του έγινε γνωστό σε όλο τον κόσμο το 1964 όταν συνέθεσε τη συνοδεία της ταινίας του Μιχάλη Ζορμπά, σκηνοθέτη του Μιχάλη Κακογιάννη, που έκτοτε σημαίνει τον χορό Ζορμπά για πολλούς ανθρώπους στο Szirtak. Αρκετά από τα γνωστά σάουντρακ του γεννήθηκαν τη δεκαετία του εξήντα (Elektra, Phèdre, Z, ή η ανατομία μιας πολιτικής δολοφονίας). Το 1967, μετά την άνοδο της φασιστικής χούντας στην εξουσία, εξαναγκάστηκε στην παρανομία. Του απαγόρευσαν να παίζει ή ακόμα και να ακούει τα έργα του και τον έκλεισαν. Για να απελευθερώσουν τον συγκλονισμένο συνθέτη, Λέοναρντ Μπερνστάιν, Ντμίτρι Σοστακόβιτς, Άρθουρ Μίλερ και Χάρι Μπελαφόντε οργάνωσαν ένα διεθνές κίνημα αλληλεγγύης που θα πετύχαινε τον στόχο του μόλις το 1970.

Εξαναγκασμένος από τη μετανάστευση, ο Θεοδωράκης έδωσε χιλιάδες συναυλίες για την αποκατάσταση της δημοκρατίας, αποτελώντας ζωντανό σύμβολο του αγώνα κατά της δικτατορίας. Μετά την πτώση των συνταγματαρχών, επέστρεψε νικητής στη χώρα το 1974 και πήρε μέρος στα δημόσια πράγματα: δύο φορές, το 1981-85 με τα χρώματα του ΚΚΕ, το 1989-93 στη λίστα της Νέας Δημοκρατίας – Βουλευτής, το 1990. – 92 ήταν υπουργός χωρίς.

Πάντα έκανε τη φωνή του να ακουστεί για τα ανθρώπινα δικαιώματα: έδωσε μια κουρδική συναυλία, διαμαρτυρήθηκε το 1999 κατά του βομβαρδισμού της Γιουγκοσλαβίας από το ΝΑΤΟ και βοήθησε τα θύματα του σεισμού του 1999 στην Τουρκία με μια συναυλία. Το 1976 είχε μια πολύ επιτυχημένη συναυλία στο Erkel Theatre της Βουδαπέστης, το 1993 ήταν επίτιμος καλεσμένος στο Budapest Farewell στην Ουγγαρία.

Ήταν ένας εξαιρετικά παραγωγικός συνθέτης, γράφοντας πάνω από χίλια τραγούδια, αρκετές συμφωνίες, αμέτρητα ορχηστρικά έργα, επτά ορατόριο και πέντε όπερες. Η όπερά του Μήδεια είναι η κυριολεκτική μουσική της αρχαίας τραγωδίας. Η σύνθεσή του είναι ο Ολυμπιακός ύμνος, ο οποίος ερμηνεύτηκε για πρώτη φορά στη Βαρκελώνη το 1992 και το 1982 συνέθεσε τον παλαιστινιακό ύμνο μετά από αίτημα του Γιάσερ Αραφάτ.

(Στην αρχική εικόνα: Ο Μίκης Θεοδωράκης με τον Τούρκο πρωθυπουργό Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον Έλληνα πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου.)

Αρχική εικόνα: Wikipedia / Flickr / Randam