αρχαίους εχθρούς

Οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας είναι ουσιαστικά τεταμένες μετά την ανεξαρτησία της Ελλάδας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1830. Στη συνέχεια, οι δύο χώρες διεξήγαγαν πολλούς πολέμους μεταξύ τους, ο τελευταίος μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο μεταξύ 1919 και 1922, μετά τον οποίο χαράχτηκαν τα σύνορα που ισχύουν μέχρι σήμερα. Ήταν εκείνη την εποχή που η Ελλάδα έχασε το έδαφός της στη δυτική ακτή της χερσονήσου της Ανατολίας, που κατοικούνταν από Έλληνες από τα αρχαία χρόνια (η θρυλική πόλη της Τροίας, πιο συγκεκριμένα τα ερείπια της, βρίσκεται στη σημερινή Τουρκία).

Μπαρ και οι δύο χώρες εντάχθηκαν στο ΝΑΤΟ το 1952, και έκτοτε είναι μέλη της στρατιωτικής οργάνωσης του Βορείου Ατλαντικού, οι εντάσεις παραμένουν μεταξύ των δύο χωρών. Ένα από τα hotspot Το Κυπριακό, που είναι ανεξάρτητο κράτος, έχει μεγάλο ελληνόφωνο πληθυσμό και μικρό τουρκικό πληθυσμό. Η Τουρκία κατέλαβε τα τουρκικά εδάφη στα βορειοανατολικά το 1974 και το 1983 ανακηρύχθηκε η Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου, η οποία δεν αναγνωρίζεται επίσημα από τη διεθνή κοινότητα. Πηγές σύγκρουσης είναι επίσης οι εδαφικές διαφορές στη Μεσόγειο και το Αιγαίο, που είναι σημαντικές και για τις δύο πλευρές απλώς και μόνο επειδή υπάρχουν μεγάλα αναξιοποίητα κοιτάσματα φυσικού αερίου κάτω από τη θάλασσα.

Η ένταση κορυφώθηκε ξανά τον Αύγουστο του 2020, όταν ένα τουρκικό ερευνητικό σκάφος άρχισε να εξερευνά ελληνικά χωρικά ύδατα αναζητώντας φυσικό αέριο, τουλάχιστον σύμφωνα με την Ελλάδα. Για αυτό η Ελλάδα έχει στείλει πολεμικά πλοία στην περιοχή. Στη συνέχεια, οι εντάσεις φάνηκαν να εκτονώνονται και τον Ιανουάριο του 2021, για πρώτη φορά μετά από πέντε χρόνια, ξεκίνησαν εκ νέου οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο χωρών.

Οι συνθήκες θύμωσαν ξανά

Ωστόσο, αυτή η κατάσταση χάριτος δεν κράτησε πολύ, όπως τις τελευταίες εβδομάδες Οι εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών έχουν ενταθεί, οδηγώντας σε νέο αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις. Το πρώτο σημάδι αγανάκτησης ήταν όταν Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοινώνει ο Τούρκος πρόεδρος δεν υποστηρίζει την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Ενώ ο αρχηγός του κράτους δεν έκανε μια κολακευτική δήλωση για τις δύο βόρειες χώρες, άφησε μια παρατήρηση ήταν λάθος για το ΝΑΤΟ να δεχτεί την Ελλάδα στο στρατό.

Όπως η Τουρκία, δεν θέλουμε να επαναλάβουμε παρόμοια λάθη

Ο Ερντογάν εξήγησε γιατί θα ασκούσε βέτο στην ένταξη των δύο χωρών. Δεν έχει ακόμη επιτευχθεί συμφωνία με την Τουρκία για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

Η επόμενη στάση στη δυσαρέσκεια των σχέσεων ήταν στις 20 Μαΐου Τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη παραβιάζουν τον ελληνικό εναέριο χώρο στο βορειοανατολικό τμήμα της Αλεξάνδρειας. Υπάρχει μια αμερικανική στρατιωτική βάση εδώ που δεν αρέσει στον Ερντογάν, και το έκανε ήδη Τζο Μπάιντεν μίλησε και με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ. Η βάση βρίσκεται σε στρατηγική τοποθεσία, κοντά στα βουλγαρικά και τουρκικά σύνορα και με εύκολη πρόσβαση στη Μαύρη Θάλασσα. Αυτό καθιστά επίσης την Αλεξανδρούπολη κατάλληλο μέρος για να αποτρέψει τη Ρωσία, η οποία έχει αναβαθμίσει την πόλη ειδικά τώρα, κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία. Τουρκικά αεροπλάνα πλησίασαν την πόλη μόλις 2,5 χιλιόμετρα μακριάτο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έκανε λόγο για «ξεκάθαρη κλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων» ως προς αυτό.

Η κλιμάκωση της σχέσης συνεχίστηκε στη συνέχεια στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο, με τον Ερντογάν γύρω στις 24 Μαΐου ξεθωριασμένος Ο Έλληνας Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μικωτάκηςra.

Δεν υπάρχει πια για μένα. Δεν θέλω να τον ξαναδώ. Θα συνεχίσουμε το ταξίδι μας με αξιοπρεπείς πολιτικούς

είπε ο Τούρκος πρόεδρος. Μιλώντας για τα λόγια του Ερντογάν, ο Μικοτάκης είχε επισκεφθεί πρόσφατα την Ουάσιγκτον και προειδοποίησε τους ηγέτες των ΗΠΑ ενάντια στις πωλήσεις όπλων σε χώρες της Ανατολικής Μεσογείου. Η Τουρκία από την άλλη είναι Θα αγοράζατε μαχητικά F-16 από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Ερντογάν πιστεύει λοιπόν ότι ο Μικωτάκης ήθελε να διασταυρώσει αυτή την επιχείρηση. Η Ελλάδα, εν τω μεταξύ, σχεδιάζει να αγοράσει μαχητικά F-35 από την Αμερική.

Μετανάστευση, το θέμα των νησιών του Αιγαίου

Οι εντάσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για τη μετανάστευση συνεχίζονται εδώ και χρόνια. Η απόσταση μεταξύ της Τουρκίας και ορισμένων ελληνικών νησιών του Αιγαίου, όπως η Λέσβος, είναι πολύ μικρή, έτσι εκατοντάδες χιλιάδες μουσουλμάνοι μετανάστες μετανάστευσαν σε αυτά τα νησιά από την Τουρκία, ειδικά κατά τη διάρκεια της προσφυγικής κρίσης το 2015. Για την Ελλάδα, αυτό ήταν τεράστιο επιβάρυνση, παρόλο που η πλειονότητα των μεταναστών δεν παρέμεινε στη χώρα. Η μεταναστευτική κρίση αργότερα μειώθηκε σημαντικά με μια συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και της ΤουρκίαςΗ επιβάρυνση για την Ελλάδα έχει επίσης μειωθεί σημαντικά.

Ωστόσο, ο αριθμός των μεταναστών από την Τουρκία στην Ελλάδα αυξήθηκε σημαντικά και πάλι τον Μάιο και την Αθήνα προειδοποίησεότι δεν θα επιτρέψει σε αυτούς τους ανθρώπους να περάσουν τα σύνορα.

Μέσα σε λίγες ώρες, στις 24 Μαΐου, 590 άτομα προσπάθησαν να εισέλθουν στο ελληνικό έδαφος, είτε προσεγγίζοντας τα ελληνικά νησιά με βάρκα είτε προσπαθώντας να διασχίσουν την ηπειρωτική χώρα, στην περιοχή του Έρωτα, που συνορεύει με την Τουρκία. Το πρώτο τετράμηνο του έτους, 11.000 μετανάστες θέλησαν να εισέλθουν στην Τουρκία από την Ελλάδα, σημειώνοντας αύξηση 25% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Τα νησιά του Αιγαίου αποτελούν επίσης πηγή έντασης μεταξύ των δύο χωρών. Σύμφωνα με την Τουρκία, η Ελλάδα χάνει επίσης τα κυριαρχικά της δικαιώματα σε αρκετά νησιά κοντά στις τουρκικές ακτές επειδή έχει αναπτύξει στρατιωτικές δυνάμεις εκεί. Σύμφωνα με την Άγκυρα, αυτό παραβιάζει τη Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάνης, που υπογράφηκε το 1923 από τις νικήτριες δυνάμεις του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και την πρώην χαμένη Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία καθόρισε τα σύνορα με τη σημερινή Τουρκία, και τη Συνθήκη Ειρήνης του Παρισιού του 1947 μετά τον Παγκόσμιο Πόλεμο. II. . Η Αθήνα υποστηρίζει τη στρατιωτικοποίηση των νησιών απειλώντας μια σειρά αποβατικών σκαφών που σταθμεύουν στα ανοιχτά της δυτικής ακτής της Τουρκίας. Αναφέρεται επίσης στο δικαίωμα όλων των χωρών στην αυτοάμυνα.

Στις 25 Μαΐου η Ελλάδα έστειλε μια τετρασέλιδη επιστολή αποσταλεί Αντόνιο Γκουτέρες Στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, ο οποίος κατήγγειλε ότι η Τουρκία αμφισβητεί την κυριαρχία της στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και ακολουθεί μια εχθρική και αναθεωρητική πολιτική που αποσταθεροποιεί την περιοχή.

Η υπομονή εξαντλήθηκε, οι διαπραγματεύσεις σταμάτησαν

Υπό το πρίσμα όλων αυτών, δεν ήταν πλέον περίεργο που ο Ερντογάν την 1η Ιουνίου ανακοίνωσηΗ Τουρκία διέκοψε τις διαπραγματεύσεις που ξεκίνησαν ξανά στις αρχές του 2021.

Συνεχίζεις να κάνεις παράσταση με τα αεροπλάνα σου

είπε ο Ερντογάν, αναφερόμενος στην αεροπορική παρουσία πάνω από τα ελληνικά νησιά στο Αιγαίο.

Τι κάνεις? Μαζεύω! Δεν μαθαίνεις από την ιστορία;

– συνέχισε ο Τούρκος Πρόεδρος, προσθέτοντας:

Δεν θα έχουμε πλέον διμερείς συζητήσεις μαζί τους.

Μια μέρα πριν από τις δηλώσεις Ερντογάν, ο πρωθυπουργός Μικωτάκης δήλωσε στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ ότι δεν θα συμμετάσχει σε παιχνίδι προσωπικών προσβολών.

Στη συνέχεια, στις 3 Ιουνίου, η Τουρκία μαζί της κατηγόρησε Η Ελλάδα να δώσει τη δυνατότητα σε τρομοκρατικές οργανώσεις να επιχειρούν στο έδαφός της, γι’ αυτό και το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ζήτησε από τον Έλληνα πρέσβη στην Άγκυρα. Παρεμπιπτόντως, η Ελλάδα επέτρεψε το Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν (PKK) διαδήλωση μπροστά από την τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα. Το PKK πολεμά ένοπλοι εδώ και δεκαετίες για την ίδρυση ενός αυτόνομου Κουρδιστάν στην Τουρκία (αρχικά μάχεται ακόμα για πλήρη ανεξαρτησία) και η σύγκρουση έχει στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 40.000 ανθρώπους. Το μαχητικό κόμμα έχει χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική οργάνωση όχι μόνο από την Τουρκία αλλά και από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τρίτη Λευκωσία Παναγιωτόπουλος Ο Έλληνας υπουργός Άμυνας σε διάσκεψη για την ασφάλεια στη Μπρατισλάβα Αυτός είπεΗ Ελλάδα «πλησιάζει επικίνδυνα τα όρια της εγκράτειας και της υπομονής της».

Νιώθουμε περίεργα που έχουμε έναν σύμμαχο που μας απειλεί με πόλεμο εάν επιλέξουμε να ασκήσουμε το δικαίωμά μας βάσει του διεθνούς δικαίου να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα πέραν των έξι μιλίων. Απειλή πολέμου από τον ένα σύμμαχο στον άλλο; Δεν θέλω τέτοιους συμμάχους

– είπε ο υπουργός, ο οποίος αναφέρθηκε στην εισβολή τουρκικών αεροπλάνων στον ελληνικό εναέριο χώρο και στο αίτημα για αποστρατικοποίηση των ελληνικών νησιών στο Αιγαίο προς την Άγκυρα.

Παρά την πνιγμένη συζήτηση όμως

η σύγκρουση μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας δεν πρέπει να έχει σοβαρό αντίκτυπο στο ΝΑΤΟ.

Είναι σημαντικό οι δύο χώρες να ανήκουν σε μια στρατιωτική συμμαχία και είναι σημαντικό το ΝΑΤΟ και οι Ηνωμένες Πολιτείες να μην τεθούν πολύ μεταξύ τους, έτσι ώστε στο τέλος να μπορεί να βρεθεί πάντα ένας συμβιβασμός. Στο εσωτερικό, οι ηγέτες και των δύο χωρών επωφελούνται από το να είναι σκληροί με τους αντιπάλους τους και να παίζουν περιστασιακά το τουρκικό ή το ελληνικό χαρτί, αντίστοιχα. Ως εκ τούτου, αναμένεται ότι οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών θα βελτιωθούν ή θα επιδεινωθούν στο μέλλον.

Εικόνα εξωφύλλου: Mustafa Kamaci/Anadolu Agency μέσω Getty Images