Παρά τον αποκλεισμό, οι παρατηρητές ανέφεραν σχεδόν φυσιολογικό ρυθμό θαλάσσιας δραστηριότητας. Η Τουρκία, «βασικός παράγοντας» στην περιοχή, έχει μέχρι στιγμής αποφύγει να παίξει καθοριστικό ρόλο στην αποτροπή πιθανών κλοπών σιτηρών.

Ο αποκλεισμός κινδυνεύει να προκαλέσει παγκόσμια επισιτιστική κρίση, με την Ουκρανία να είναι ένας από τους κορυφαίους προμηθευτές γεωργικών προϊόντων στον κόσμο, εξάγοντας περισσότερους από 25 εκατομμύρια τόνους σιτηρών και άλλων αγαθών στις διεθνείς αγορές.

Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί αγροδιατροφικά προϊόντα ως πολεμικό όπλο. Οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης ελπίζουν ότι μπορούν να λύσουν το πρόβλημα εφοδιασμού δημιουργώντας έναν χερσαίο διάδρομο προς τις πόλεις-λιμένες της Βαλτικής Θάλασσας της Πολωνίας που θα επιτρέψει στις ζωτικής σημασίας εξαγωγές της Ουκρανίας να φτάσουν στον υπόλοιπο κόσμο.

Ο αριθμός των πλοίων σε αυτή τη διαδρομή είναι περίπου 40.000, αριθμός προπολεμικής, σύμφωνα με ειδικούς που επικαλείται το France 24.

Σύμφωνα με τον Vasil Bodnar, πρεσβευτή της Ουκρανίας στην Τουρκία, το πρόβλημα είναι ότι η Ρωσία εκμεταλλεύεται τον αποκλεισμό που έχει επιβάλει «για να κλέψει ουκρανικά σιτηρά και να τα εξάγει από την Κριμαία σε ξένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας».

«Μόνο τον Μάιο, μετρήσαμε τουλάχιστον δέκα επιχειρήσεις διέλευσης, συμπεριλαμβανομένων δύο μετ’ επιστροφής τριών πλοίων με ρωσική σημαία… για να μην αναφέρουμε εκείνα που μπορεί να χάσαμε.

Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Ο λόφος από τον Garrett. Ο I. Campbell, πρώην καπετάνιος του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, και η Anna Borshchevskaya, ανώτερη ερευνήτρια στο Ινστιτούτο της Ουάσιγκτον για την Πολιτική Μέσης Ανατολής αναμένεται να ξαναρχίσουν τις διεθνείς εξαγωγές.

Παρόλο Τουρκία καταδίκασε επισήμως την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία, επέλεξε να παραμείνει ουδέτερος μεσολαβητής και αρνήθηκε να συμπαρασταθεί στο πλευρό των δυτικών κρατών για την επιβολή κυρώσεων στη Μόσχα.

Η Τουρκία είναι «ο βασικός παίκτης» στην περιοχή λόγω της Σύμβασης του Μοντρέ του 1936 για το Καθεστώς των Στενών, μια διεθνή συμφωνία που θα μπορούσε να διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο στη σύγκρουση στην Ουκρανία, επειδή επιτρέπει στην Τουρκία να αποφασίσει εάν και τι, πολίτες και πολεμικά πλοία μπορούν να διασχίσουν τα στενά Δαρδανέλλια και Βόσπορο , που αποτελούν τη θαλάσσια σύνδεση μεταξύ της Μαύρης Θάλασσας και της Μεσογείου.

Αφού η Ουκρανία κάλεσε την Τουρκία να παρέμβει για να διατηρήσει την ειρήνη στην περιοχή, οι ηγέτες της Άγκυρας συμφώνησαν να κλείσουν το στενό στα ρωσικά πολεμικά πλοία στα τέλη Φεβρουαρίου.

Ρωσικά πλοία εισήλθαν στη Μαύρη Θάλασσα στις αρχές Φεβρουαρίου και Τούρκοι αξιωματούχοι είπαν ότι δεν θα εμπόδιζαν τα ρωσικά πολεμικά πλοία να εισέλθουν στη θάλασσα εάν η Ρωσία ισχυριζόταν ότι επέστρεφε στην πατρίδα. Η Τουρκία δεν έχει δικαίωμα να αναχαιτίζει ή να ερευνά εμπορικά πλοία, σύμφωνα με διπλωματική πηγή στην Άγκυρα.

“Δεν ακολουθούμε τα πλοία όταν φεύγουν από το στενό τους. Τα παρακολουθούμε 10 χιλιόμετρα πριν εισέλθουν και 10 χιλιόμετρα μετά την αναχώρησή τους”, είπε η αντίστοιχη πηγή στο Γαλλικό Πρακτορείο, υπό τον όρο της ανωνυμίας.

«Αν κοιτάξετε τις ασαφείς διατάξεις της Συνθήκης του Μοντρέ, υπάρχει ακόμα πολύς χώρος για ερμηνεία», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Ελιζαμπέτ Αουνίνα, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ.

«Δεν προέβλεπε ότι τα εμπορικά πλοία θα μπορούσαν να μεταφέρουν κλεμμένα αγαθά…Η Τουρκία ήταν πιστή στη θεμελιώδη ερμηνεία της Σύμβασης για να μην εμπλακεί ακόμη περισσότερο στη σύγκρουση».

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επιβάλει εμπάργκο στις εισαγωγές από τη Ρωσία, αλλά διακρίνονται δεξαμενόπλοια με ελληνική και μαλτέζικη σημαία να πλέουν από τον Βόσπορο προς τη Μαύρη Θάλασσα και να κατευθύνονται προς τα ρωσικά λιμάνια.

Θαλάσσιοι διάδρομοι

Από το μπαλκόνι του με θέα στο Βόσπορο, ο Γιορούκ Ισίκ, ένας 50χρονος γεωπολιτικός αναλυτής γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη, παρακολουθεί τη ναυσιπλοΐα αυτής της ουσιαστικής πλωτής οδού μεταξύ της Μαύρης Θάλασσας και της Μεσογείου εδώ και δέκα χρόνια.

Το Isik χρησιμοποιεί έναν συνδυασμό εφαρμογών παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο, ενός ισχυρού δικτύου εντοπιστών, Ρώσων και Ουκρανών ακτιβιστών και δορυφορικών εικόνων για να παρακολουθεί την κίνηση των σκαφών.

«Μπορούμε να δούμε μέσα και πέρα», είπε.

Στα ουκρανικά λιμάνια υπό ρωσικό αποκλεισμό, όπως η Οδησσός, το Τσερνομόρσκ και η Μαριούπολη, φορτώνονταν σιτάρι σε φορτία.

Αυτά τα πλοία πηγαίνουν στη Συρία, όπου η Ρωσία έχει επιχειρησιακή βάση, μετά στον Λίβανο ή την Αίγυπτο, δύο χώρες που συνήθως αγοράζουν το 81% και το 85% των σιτηρών της Ουκρανίας αντίστοιχα και αντιμετωπίζουν επισιτιστική κρίση λόγω του πολέμου.

Ο Ισίκ παρατήρησε επίσης έναν στολίσκο παλαιών τουρκικών πλοίων “που δεν έχουν ξαναφανεί στην περιοχή” να εισέρχονται στο ρωσικό λιμάνι του Νοβοροσίσκ υπό άλλη σημαία και ότι “πιθανότατα έχουν συμβόλαιο με τη ρωσική κυβέρνηση”.

Δίνει άλλα παραδείγματα: Kocatepe (υπό τη σημαία Τανζανίας), Barbaros (Ισημερινή Γουινέα), Hizir (Μάλτα) και Sampiyon Trabzonsport (Καμερούν). Ο Ισίκ, ο οποίος έχει κατάλογο με φορτηγά πλοία που ανήκουν στο ρωσικό υπουργείο Άμυνας και ιδιωτικές εταιρείες που λειτουργούν για λογαριασμό του, πιστεύει ότι «αυτό που συμβαίνει είναι απαράδεκτο».

Γεωπολιτικές επιπτώσεις

Η Αφρική έχει επίσης υποφέρει πολύ από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο Macky Sall, πρόεδρος της Σενεγάλης και νυν επικεφαλής της Αφρικανικής Ένωσης, συναντήθηκε με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στα τέλη της περασμένης εβδομάδας για να πει ότι ο ρωσικός αποκλεισμός στην Ουκρανία και οι εξαγωγές σιταριού έχουν επιδεινώσει τις επισιτιστικές κρίσεις στην Αφρική. Αλλά ο Σαλ αναγνώρισε επίσης ότι οι δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας έχουν κάνει ακόμη πιο δύσκολη την πρόσβαση στα σιτηρά στην Αφρική.

Πολλά αφρικανικά κράτη έχουν μακροχρόνιους δεσμούς με τη Ρωσία, μερικοί από τους οποίους χρονολογούνται από τότε που η Σοβιετική Ένωση υποστήριξε τους πολέμους ανεξαρτησίας αυτών των χωρών ενάντια στους αποικιακούς ηγεμόνες. Ο Πούτιν φρόντισε να διατηρήσει αυτές τις σχέσεις, καταφέρνοντας να αποφύγει την οργή πολλών αφρικανικών χωρών για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ θα πραγματοποιήσει επίσημη επίσκεψη στην Τουρκία την Τετάρτη (8 Ιουνίου) για να συζητήσει το ενδεχόμενο δημιουργίας «θαλάσσιων διαδρόμων» – αν και η Ρωσία εξάγει κρυφά ουκρανικό σιτάρι για δικό της όφελος, λένε οι αναλυτές.

«Αυτές είναι οι πληροφορίες που λαμβάνουμε, αλλά δεν μπορούμε να σταματήσουμε, να επαληθεύσουμε ή να αμφισβητήσουμε την πρόθεση ενός φορτηγού πλοίου εκτός και αν υποψιαζόμαστε ότι υπάρχει κίνδυνος για την ειρήνη ή την ασφάλεια της Τουρκίας», ανέφερε η ανακοίνωση. διπλωματική πηγή.

Η ΕΕ εξετάζει το ενδεχόμενο επιβολής αυστηρότερων κυρώσεων

«Εάν η Ρωσία εξάγει ουκρανικά προϊόντα, κανείς δεν θα επιτρέψει στην Τουρκία να σταματήσει αυτά τα πλοία», δήλωσε ο Yucel Acer, καθηγητής διεθνούς δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας.

Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αντιδράσει όταν τα πλοία τους «πιαστούν στα πράσα», σύμφωνα με πηγή των Βρυξελλών.

«Τα περισσότερα από αυτά τα πλοία καλύπτονται από ευρωπαϊκή και βρετανική ασφάλιση: με αυτό το νέο πακέτο κυρώσεων, δεν θα μπορούν πλέον να τα χρησιμοποιούν», είπε η πηγή. «Αυτό θα πρέπει να έχει σημαντικό αντίκτυπο».

Αλλά η Τουρκία θα μπορούσε να κάνει περισσότερα, είπε ο Aunina από το Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ.

«Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας (18 Μαρτίου 2014), η Τουρκία έχει πρακτικά απαγορεύσει τα πλοία της Κριμαίας από τα λιμάνια της», είπε ο Aunina, προσθέτοντας ότι «αυτό το μέτρο θα μπορούσε επίσης να επιβληθεί».

Πριν από το ξέσπασμα του πολέμου, η Ουκρανία ήταν στα πρόθυρα να γίνει ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας σιταριού στον κόσμο. Η Μέση Ανατολή και η Αφρική καταναλώνουν τη μεγαλύτερη ποσότητα προϊόντων αρτοποιίας στον κόσμο, στηριζόμενοι έτσι στις εξαγωγές της Ουκρανίας. Το 2018-2020, η Αφρική εισήγαγε σιτάρι αξίας 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την Ουκρανία, αντιπροσωπεύοντας το 12% των εισαγωγών σιταριού της χώρας.

Μετάφραση και προσαρμογή Miruna-Alexandra Obaciu από την αγγλική σελίδα α Γαλλία 24