Η οικονομική ανάπτυξη της Σλοβακίας έχει επιβραδυνθεί εδώ και χρόνια, και ακόμη και στις τελευταίες εκλογές ένας ετερόκλητος συνασπισμός που ανέλαβε την εξουσία δεν μπορούσε να το αλλάξει αυτό. Επιπλέον, υπό τον σημερινό κυβερνητικό συνασπισμό, το βιοτικό επίπεδο έχει πέσει στο τρίτο χειρότερο στην κατάταξη των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό είναι το αποτέλεσμα του 2021 της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας για το ΑΕΠ ως προς την ισοτιμία των καταναλωτών, με το 2020 να εξακολουθεί να βρίσκεται στην πέμπτη θέση πίσω από τη Σλοβακία.
Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το κακό αποτέλεσμα της Σλοβακίας. Έχουν περάσει σχεδόν 15 χρόνια από την τελευταία μεγάλη μεταρρύθμιση. Όλοι περίμεναν αλλαγές και μεταρρυθμίσεις από τη νέα κυβέρνηση, αντίθετα απλώς τσακώθηκαν εντός του συνασπισμού. Υποσχέθηκε μια δημοσιονομική και συνεισφορική μεταρρύθμιση, ο Πρωθυπουργός Οικονομικών Έντουαρντ Χέγκερ θα είχε αυξήσει σημαντικά τον φόρο περιουσίας στο μείγμα φόρων και ο σημερινός υπουργός Οικονομικών Igor Matovič θα είχε συμπεριλάβει αύξηση των οικογενειακών επιδομάτων στη μεταρρύθμιση. Η προσπάθεια και των δύο απέτυχε.
Είναι πολιτική χρεοκοπία για την κυβέρνηση, αλλά τουλάχιστον οι θέσεις εντός του συνασπισμού έχουν διατηρηθεί.
Ως αποτέλεσμα, οι φόροι και οι εισφορές, που είναι οι υψηλότερες στην περιοχή, δεν έχουν μειωθεί. Ίσως το μόνο που μπορεί να γραφτεί υπέρ της κυβέρνησης είναι ότι μέχρι στιγμής δεν έχουν αυξηθεί οι φόροι, αν και λόγω του αυξημένου κόστους που προκλήθηκε από την ουκρανική κρίση ο Μάτοβιτς έχει ήδη επιτρέψει να συμβεί αυτό.
Οι Σλοβάκοι κατηγορούν την έλλειψη μεταρρυθμίσεων για την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης και την ανάσχεση της ραγδαίας ανόδου του βιοτικού επιπέδου. Επιπλέον, από το 2015 βρίσκεται μεταξύ των οικονομιών των πλούσιων δυτικών κρατών μελών και της Σλοβακίας το χάσμα άρχισε να διευρύνεται ξανά. Μόνο στην αυτοεκτίμηση των Σλοβάκων τα κράτη που είχαν χαρακτηριστεί ως φτωχότερα στο παρελθόν μπορούσαν να επιτύχουν ταχύτερη ανάπτυξη.
Πού είναι όταν ήταν ακόμα 18οι σε αυτήν την κατάταξη πριν από δέκα χρόνια. Σήμερα συντρίβονται μόνο οι Έλληνες και οι Βούλγαροι.
Οι Έλληνες, που βρίσκονται σε συνεχή κρίση από το 2008, έχουν το υψηλότερο δημόσιο χρέος και οι Βούλγαροι, που είναι τα φτωχότερα μέλη της Ε.Ε. Εν τω μεταξύ, οι δείκτες της σλοβακικής οικονομίας δεν είναι κακοί, μπορεί να χαρακτηριστεί ως βιομηχανικά ανεπτυγμένη, το επίπεδο του χρέους της είναι σχετικά χαμηλό και πληροί συνεχώς τα κριτήρια του Μάαστριχτ. Το γεγονός ότι οι καθαροί μισθοί είναι χαμηλοί και οι τιμές καταναλωτή σχετικά υψηλές λόγω του υψηλού κόστους φόρων και εισφορών παίζει σημαντικό ρόλο στον δείκτη του ΑΕΠ που μετράται στην ισοτιμία κατανάλωσης.
Η υψηλή φορολογική επιβάρυνση δεν σημαίνει μόνο ότι ο καθαρός μισθός είναι σχετικά χαμηλός, αλλά και ότι η εργασία στη Σλοβακία είναι ακριβή για τον εργοδότη σε μια περιφερειακή σύγκριση. Αυτός είναι ο λόγος που όλο και λιγότεροι ξένοι επενδυτές έρχονται στη χώρα.
Πριν από δύο χρόνια, υπολογίστηκε ότι ο εργοδότης έπρεπε να πληρώσει 13,40 ευρώ για μια μέση ώρα εργασίας στη Σλοβακία. Για τον ίδιο λόγο, είναι 14,10 € στην Τσεχία, 11 € στην Πολωνία και 9,90 € στην Ουγγαρία.
Ωστόσο, λόγω της υψηλής φορολογικής σφήνας, οι υψηλοί υπερακαθάριστοι μισθοί δεν σημαίνουν υψηλές καθαρές αποδοχές. Το 2020, ένας μέσος Τσέχος κέρδισε 35.662 τσέχικες κορώνες (1.348 ευρώ), ένας Πολωνός 5.411 ζλότι (1.218 ευρώ), ένας ουγγρικός 416.207 φιορίνια (1.185 ευρώ) και ένας Σλοβάκος 1.133 ευρώ.
Και το πρόβλημα δεν είναι το μόνο, πέρα από τα σχετικά χαμηλά καθαρά εισοδήματα στη Σλοβακία σε μια περιφερειακή σύγκριση υψηλό επίπεδο τιμών συνδέεται. Στην περιοχή μας, η Αυστρία ήταν μπροστά από όλους το 2020 με 112,2% του μέσου ευρωπαϊκού επιπέδου τιμών, ακολουθούμενη από τη Σλοβακία με 89,9%, τη Σλοβενία (87,7%), την Τσεχία (76,9%) και την Κροατία (70,8%). Μπορούν να επωφεληθούν από χαμηλότερο επίπεδο τιμών μόνο στην Ουγγαρία (66,3%) από ό,τι στην Πολωνία, όπου το επίπεδο τιμών μετρήθηκε στο 59,8% του ευρωπαϊκού μέσου όρου, και στη Ρουμανία (55,5%). Επιπλέον, οι Σλοβάκοι διαμαρτύρονται επίσης ότι το επίπεδο των σλοβακικών τιμών είναι υψηλότερο από αυτό των Πορτογάλων. Το επίπεδο τιμών καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από το μέγεθος της αγοράς, επομένως σε μια μικρή εγχώρια αγορά πέντε εκατομμυρίων, οι εισαγωγείς πρέπει να εργαστούν με πολύ υψηλότερα περιθώρια κέρδους.
Ο σλοβακικός εξειδικευμένος τύπος το σημείο θραύσης βλέπει την επέκταση των δραστηριοτήτων έρευνας και ανάπτυξης. Εδώ, θα μπορούσαν να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας υψηλότερης αμοιβής, που αργότερα θα έφερναν και άλλους μισθούς μαζί τους. Όπως σημειώθηκε, το τρένο πήγε και στη Σλοβακία σε αυτή την περιοχή. Δείχνουν επίσης μια περιφερειακή σύγκριση: ενώ μεταξύ 2012 και 2020 ο αριθμός των ερευνητών αυξήθηκε κατά 97% στην Ουγγαρία, 93% στην Πολωνία, 51% στην Τσεχική Δημοκρατία και μόλις 14% στη Σλοβακία. Σε αριθμούς, ο αριθμός των Σλοβάκων επιστημόνων μειώθηκε από 15.183 σε μόλις 17.276 κατά τη διάρκεια της περιόδου. Αυτό είναι πολύ λίγο για να πυροδοτήσει ισχυρή οικονομική ανάπτυξη.
Ερωτηματικά γύρω από τα αποτελέσματα της Eurostat
Η ισοτιμία αγοραστικής δύναμης είναι ένας δείκτης των διαφορετικών επιπέδων τιμών προκειμένου να συγκριθεί το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων των διαφόρων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι στατιστικολόγοι χρησιμοποιούν αυτόν τον δείκτη για να προσπαθήσουν να βρουν απαντήσεις στο ερώτημα πού μπορούν οι άνθρωποι να αντέξουν οικονομικά τα περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες για τους μισθούς τους. Μετά από έναν περίπλοκο υπολογισμό, το αποτέλεσμα μιας δεδομένης χώρας συγκρίνεται με τον μέσο όρο ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Υπάρχει κάποια συζήτηση μεταξύ των οικονομολόγων σχετικά με την ακρίβεια του υπολογισμού. Τώρα που η σλοβακική οικονομία υστερεί, ειδικότερα οι Σλοβάκοι εμπειρογνώμονες δεν συμφωνούν με την ευρωπαϊκή μεθοδολογία. Σύμφωνα με αυτούς, το βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού της Σλοβακίας δεν είναι το τρίτο χαμηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, μια ανασκόπηση της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης αποκαλύπτει ένα δυσάρεστο γεγονός. Η Πολωνία και η Ουγγαρία πλησιάζουν το βιοτικό επίπεδο των πλούσιων δυτικών χωρών, ενώ η Σλοβακία υστερεί. Ο λόγος για αυτό είναι ο δυσάρεστος συνδυασμός της αργής αύξησης των μισθών και της ραγδαίας αύξησης των τιμών.
Σχόλιο:
Είναι ενδιαφέρον ότι το ζήτημα του ευρώ που εισήχθη στη Σλοβακία δεν τίθεται κατά την αναζήτηση των αιτιών της μετατόπισης. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μετά την κρίση του 2008, η ομπρέλα του ευρώ έδωσε στη Σλοβακία μια αίσθηση σταθερότητας. Οι διαδικασίες, από την άλλη πλευρά, αυξάνουν τη δυνατότητα χρήσης του κοινού νομίσματος για να δούμε μια εκροή εισοδήματος παρόμοια με αυτή που έχει ήδη παρατηρηθεί μεταξύ των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών του Νότου και της Γερμανίας ή των αναπτυγμένων Κάτω Χωρών.
“Τυπικός τηλεοπτικός νίντζα. Λάτρης της ποπ κουλτούρας. Ειδικός στο Διαδίκτυο. Λάτρης του αλκοόλ. Καταθλιπτικός αναλυτής. Γενικός λάτρης του μπέικον.”