Εξαιρετικά ευάλωτες πολιτικές και ενεργειακές ισορροπίες εμφανίζονται στα Βαλκάνια μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, γράφει ελληνικό δημοσίευμα Έθνος. Η πιθανότητα μιας πιο δυναμικής αναζωπύρωσης της Μόσχας στα Βαλκάνια θα πρέπει να οδηγήσει σε νέα αντιπαράθεση μεταξύ Δύσης και Μόσχας, προκαλώντας νέες αποσταθεροποιητικές τάσεις σε μια ήδη εύθραυστη περιοχή και πιθανή επανενεργοποίηση της κατάστασης στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, με απρόβλεπτες συνέπειες.

Ολόκληρη η ανάλυση του Ethnos, που ανέλαβε ο Rador:

Η Σερβία «έσπασε» τη βαλκανική γραμμή. Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Βουλγαρία, Κοσσυφοπέδιο -που εντάχθηκαν στο δυτικό στρατόπεδο- καταδίκασαν τη ρωσική εισβολή, αλλά η Σερβία, ακόμη και έξι ημέρες μετά την έναρξη του πολέμου, παραμένει στο περιθώριο των κινημάτων Δυτικοί διπλωμάτες, τονίζοντας ότι δεν σκοπεύει να να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία, σύμφωνα με τον Σέρβο πρόεδρο Αλεξάνταρ Βούτσιτς. Το Βελιγράδι «έσπασε» τη γραμμή των Βαλκανίων, πιθανώς ως επιβράβευση, μεταξύ άλλων, για τις προμήθειες φυσικού αερίου στη Ρωσία για τους επόμενους έξι μήνες – στη χαμηλότερη τιμή (270 δολάρια ανά 1.000 κυβικά μέτρα) σε ολόκληρη την Ευρώπη – ένα βραβείο που έλαβε ο Βούτσιτς κατά τη διάρκεια συνάντηση με τον Πρόεδρο Πούτιν τον περασμένο Νοέμβριο στη Μόσχα λόγω των προνομιακών σχέσεων των δύο χωρών.

Παρατηρητές του Βελιγραδίου είπαν στο ethnos.gr -μεταδίδοντας το κλίμα στη σερβική πρωτεύουσα- ότι οι πολίτες θεωρούν τους Ρώσους πιο φιλικούς από τους Δυτικούς, τους οποίους δεν εμπιστεύονται τόσο πολύ, ειδικά από τη στιγμή που οι βομβαρδισμοί του ΝΑΤΟ είναι ακόμα νωποί στη μνήμη του σερβικού λαού.

Όλα τα δεδομένα στα Βαλκάνια αλλάζουν – η στάση της Σερβίας

“Όλα τα δεδομένα στα Βαλκάνια αλλάζουν και περιμένουμε να δούμε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση. Ο Πούτιν θα κερδίσει την Ουκρανία, αλλά θα χάσει φίλους σε όλη την Ευρώπη. Ακόμη και η σχέση του με τη Σερβία θα δοκιμαστεί. Όλες οι χώρες που έχουν ενταχθεί στο ΝΑΤΟ είναι θα ποντάρουμε στον δυτικό κόσμο. Το ίδιο ισχύει και για το Κοσσυφοπέδιο και το Μαυροβούνιο. Αυτό που δεν ξέρουμε είναι τι θα γίνει με τη Σερβία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, κυρίως επειδή η Δημοκρατία Σέρπσκα είχε τη δυνατότητα να κρατήσει όλη τη χώρα αιχμάλωτη», είπε ο Γιάννης Αρμακόλας. Ανώτερη Ερευνήτρια στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, δήλωσε στο ethnos.gr για την Ευρωπαϊκή & Εξωτερική Πολιτική (ΕΛΙΑΜΕΠ) και Επίκουρος Καθηγητής Συγκριτικής Πολιτικής στη Νότια Ευρώπη, Νοτιοανατολική, Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.

Πιστεύει ότι το Βελιγράδι θα συνεχίσει να ταχυδακτυλουργεί διαφορετικούς τομείς ενδιαφέροντος, αλλά δεν θα είναι τόσο εύκολο για τη Σερβία στο μέλλον. «Ξέρετε, δεν είναι δυνατόν ένα κράτος να είναι υποψήφιο για ένταξη στην ΕΕ, αλλά να μην ακολουθεί την ΕΕ σε τόσο σημαντικές αποφάσεις εξωτερικής πολιτικής». Σύμφωνα με τον Αρμακόλα, θα ήταν πολύ σημαντικό εάν οι περισσότερες βαλκανικές χώρες είχαν ήδη ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. «Νομίζω ότι έγινε ένα μεγάλο λάθος στην περίπτωση της Βοσνίας, ότι δεν μπήκαν γρήγορα στο ΝΑΤΟ πριν από δέκα χρόνια. Ήταν μεγάλο λάθος», είπε.

Βοσνία-Ερζεγοβίνη – ο αδύναμος κρίκος

Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι επί του παρόντος ένας αδύναμος κρίκος. Η Βοσνία απέχει εκατοντάδες μίλια από περαιτέρω μάχες, αλλά αντιμετωπίζει ένα όλο και πιο απαιτητικό αυτονομιστικό κίνημα των Σερβοβόσνιων που σύμφωνα με αναλυτές έχει τουλάχιστον σιωπηρή υποστήριξη από τη Μόσχα. «Οι δυνάμεις που είναι υπέρ της σταθερότητας, του εκδημοκρατισμού και της ολοκλήρωσης με τη Δύση πρέπει να ενισχυθούν και οι δυνάμεις που παίζουν αποσταθεροποιητικό ρόλο στη χώρα να αποδυναμωθούν», είπε ο Αρμακόλας.

Υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες για το πώς θα ενεργήσουν και τι ρόλο θα παίξουν η Σερβία και η Δημοκρατία Σέρπσκα σε μια ευρύτερη κρίση ΝΑΤΟ-Ρωσίας. “Αυτό που συμβαίνει στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι ανησυχητικό. Η τάση της Δημοκρατίας Σέρπσκα να αυτονομηθεί και να γίνει ανεξάρτητη αύριο και μεθαύριο είναι ανησυχητική και σε αυτή την περίπτωση είναι κρίσιμο να γνωρίζουμε ποια θέση θα πάρει η Σερβία”.

Όσον αφορά τη δύσκολη κατάσταση στην περιοχή, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε την περασμένη Πέμπτη να διπλασιάσει σχεδόν το μέγεθος της ειρηνευτικής της δύναμης στη Βοσνία, στέλνοντας 500 στρατιώτες στην εφεδρεία ως προληπτικό μέτρο για να αποφευχθεί οποιαδήποτε αστάθεια, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. .

Το πρώτο σενάριο

Λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα δεδομένα, υπάρχει ένα ευνοϊκό, ένα λιγότερο ευνοϊκό και ένα καταστροφικό σενάριο για τα Βαλκάνια μετά την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία, εξηγεί ο καθηγητής Αρμακόλας. Το ευνοϊκό σενάριο σημαίνει ότι θα επιστρέψουμε σε μια προηγούμενη κατάσταση και αν η Ρωσία δεν συνεργαστεί, τουλάχιστον δεν θα αντιταχθεί ενεργά στις ενέργειες και τις προσπάθειες της Δύσης στα Βαλκάνια. «Αντίθετα, αυτό το σενάριο έχει τελειώσει», είπε ο Αρμακόλας.

Ενδιάμεσο σενάριο

Το ενδιάμεσο σενάριο προβλέπει ότι η Ρωσία θα προσπαθήσει να ενισχύσει την παρουσία της στην περιοχή που θέλει να ελέγξει -σενάριο που περιλαμβάνει την Ουκρανία- αλλά χωρίς να ενοποιήσει τις αντιδυτικές δυνάμεις στα Βαλκάνια. «Δεν βλέπω ούτε αυτό το πολύ πιθανό σενάριο, δεδομένου ότι αυτή τη στιγμή, όπως δείχνουν οι συνθήκες, οδεύουμε προς μια πλήρη κατάρρευση σε όλα τα επίπεδα».

Το τρίτο σενάριο – το πιο πιθανό είναι να επικρατήσει

Σύμφωνα με τον καθηγητή Αρμακόλα, στο τρίτο σενάριο -που είναι και το πιο πιθανό- η Ρωσία θα προχωρήσει σε ενεργό ρόλο στα Βαλκάνια, απέναντι στη Δύση, καθώς κινούμαστε σε πλήρη ρήξη μεταξύ Δύσης και Ρωσίας. Μέχρι στιγμής, οι αναλυτές πιστεύουν ότι η Ρωσία δεν έχει στρατηγική για να κερδίσει ερείσματα στα Βαλκάνια, αλλά απλώς θέλει να καθυστερήσει ή να καταστρέψει το δυτικό παιχνίδι στα Βαλκάνια.

“Απλώς ήρθε σε γνώση μας εκείνη την εποχή. Θα μπορούσαμε να συζητήσουμε τι σημαίνει για την Κεντρική Ευρώπη, για τη Ρουμανία, για τη Μολδαβία, όπου η Ρωσία μπορεί να δράσει και να αποκτήσει μια σφαίρα επιρροής εις βάρος της Δύσης. Γίνεται επίσης λόγος για τη Σερβία , που θα πιεστεί να επιλέξει πλευρά, ενώ η Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι αδύναμος κρίκος.

Δυτικά Όπλα στα Βαλκάνια – Αναζωογόνηση της Διαδικασίας Προσχώρησης στην ΕΕ

Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με τον καθηγητή Αρμακόλα, είναι σημαντικό να αναζωογονηθεί η διαδικασία ένταξης των Βαλκανίων στην ΕΕ με την άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία, καθώς και με τις χώρες που επιθυμούν να ενταχθούν. «Θα ήταν γελοίο τη στιγμή που γινόμαστε μάρτυρες της επιστροφής του Ψυχρού Πολέμου στην Ευρώπη να μην εξετάζουμε τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της ΕΕ και να επιτρέπουμε σε οποιαδήποτε χώρα, όπως η Βουλγαρία, να μπλοκάρει τα ζητήματα της διεύρυνσης. Εάν η Σερβία δεν το κάνει θέλετε να συμμετάσχετε, θα είναι καλό να μείνετε εκτός».

Σε κάθε περίπτωση, λέει, η κατάσταση δεν είναι η ίδια όπως στη δεκαετία του 1990. Είναι σίγουρα η πιο δύσκολη κρίση που ζήσαμε στην περιοχή τα τελευταία 20 χρόνια από το τέλος του πολέμου στο Κοσσυφοπέδιο. »

Ο Ταχυδρόμος της Βόρειας Μακεδονίας

Όσο για τη Βόρεια Μακεδονία, είναι σύμφωνη με τη θέση της ΕΕ και τη λογική των δυτικών κυρώσεων. Ακόμη και το κύριο φιλορωσικό κόμμα της αντιπολίτευσης, το VMRO-DPMNE, καταδίκασε την απόφαση της Ρωσίας να εισβάλει στην Ουκρανία. Σε οικονομικό επίπεδο, υποτίθεται ότι θα διαταραχθούν οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών και ότι θα μπορούσαν να προκύψουν προβλήματα στο τραπεζικό σύστημα, ειδικά σε τράπεζες με ρωσικά κεφάλαια και κεφάλαια που ελέγχονται από Ρώσους επιχειρηματίες.

Ο γεωστρατηγικός ρόλος της πόλης της Αλεξανδρούπολης αυξήθηκε μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία

Ένα ακανθώδες ζήτημα για τα Βαλκάνια είναι η προμήθεια φυσικού αερίου, το οποίο προέρχεται κυρίως από τη Ρωσία. «Αυτό φαίνεται από θετική σκοπιά, καθώς αυξάνει τον γεωστρατηγικό ρόλο της Ελλάδας. Κυρίως μέσω της μονάδας υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη και του αγωγού διασύνδεσης φυσικού αερίου με τη Βουλγαρία που θα πρέπει να είναι έτοιμος εδώ τον Ιούνιο του 2022, αλλά και μέσω της μεταφοράς φυσικού αερίου από την ελληνική εταιρεία φυσικού αερίου ESFA στη Βόρεια Μακεδονία», αφού όπως σημειώνουν ορισμένοι παρατηρητές για το ethnos.gr.

Μετάφραση Rador: Carolina Ciulu