Τα μηνύματα του Προέδρου Ερντογάν προς την Ελλάδα και η έκκλησή του προς την Ελλάδα να σταματήσει να εξοπλίζει τα νησιά με μη στρατιωτικό καθεστώς κατά τη διάρκεια της άσκησης Έφεσος 2022 την περασμένη εβδομάδα καταδεικνύουν ότι το θέμα θεωρείται σημαντικό από την Τουρκία και ότι θα ληφθεί πιο ξεκάθαρη θέση σε αυτό το πλαίσιο. Αυτή η διαδικασία δείχνει ότι υπάρχει μια νέα ένταση στις σχέσεις Τουρκίας-Ελλάδας και αποτελεί σημείο καμπής.

Το άρθρο του διευθυντή του Τμήματος Ερευνών Εξωτερικής Πολιτικής του Ιδρύματος SETA, Murat Yesiltaș

Δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο το ζήτημα του εξοπλισμού των νησιών έχει γίνει το κύριο θέμα της ημερήσιας διάταξης. η διαδικασία εξελίχθηκε σταδιακά. Το γεγονός ότι η Ελλάδα επέλεξε να διατηρήσει τις παράνομες συμπεριφορές και τις μαξιμαλιστικές πολιτικές που υιοθέτησε στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο ξεκίνησε ουσιαστικά τη διαδικασία. Η Αθήνα έλαβε νέα μέτρα στην Ανατολική Μεσόγειο, ενεργώντας με ένα ευρύ αντιτουρκικό μέτωπο και χρησιμοποιώντας επίσης την κατάσταση. Αυτά τα μέτρα έλαβαν σαφή απάντηση από την Άγκυρα και, λόγω των εντάσεων του 2020, η Ελλάδα έπρεπε να κάνει ένα βήμα πίσω. Η Τουρκία, από την άλλη, την περίοδο αυτή μετέδιδε μηνύματα NAVTEX πρώτα στην Ανατολική Μεσόγειο και άρα στο Αιγαίο, αναδεικνύοντας την παραβίαση του μη στρατιωτικού καθεστώτος των νησιών και άρχισε να φέρνει το θέμα στο διπλωματικό προσκήνιο. επίπεδο.

Δύο παράγοντες ανέδειξαν αυτό το θέμα και το έθεσαν ψηλά στην ημερήσια διάταξη. Ο πρώτος παράγοντας αφορά τα επιθετικά μέτρα που έλαβε πρόσφατα η Ελλάδα. Μάλιστα, αφενός η Ελλάδα υπέγραψε αμυντικό σύμφωνο με τη Γαλλία, επέκτεινε τη συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ επ’ αόριστον και διέθεσε μεγάλο αριθμό στρατιωτικών βάσεων στις ΗΠΑ. Από την άλλη πλευρά, η χώρα έχει επιδοθεί σε μια επιθετική και υπερβολική πολιτική εξοπλισμών και προσπάθησε να συμπεριλάβει αυτά τα νησιά στις ασκήσεις του ΝΑΤΟ και με άλλες χώρες για να διαιωνίσει και να νομιμοποιήσει την παραβίαση του μη κυβερνητικού καθεστώτος των στρατιωτικών των νησιών. Οι πολιτικές και συμβουλευτικές συνομιλίες με την Τουρκία συνεχίστηκαν αυτή την περίοδο, αλλά το γεγονός ότι ο Μητσοτάκης δεν δίστασε να αποκρύψει πολιτικά τις αντιτουρκικές κινήσεις του, μεταφορικά μιλώντας, ήταν το άχυρο που έσπασε την πλάτη της καμήλας.

Ο δεύτερος παράγοντας σχετίζεται με την αυξημένη διπλωματική και στρατιωτική δραστηριότητα της Τουρκίας. Η Τουρκία, η οποία αντιμετώπισε σοβαρές προκλήσεις ταυτόχρονα σε διαφορετικά μέτωπα τα τελευταία χρόνια, έχει ανταποκριθεί αποτελεσματικά και έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο. Το περιθώριο ελιγμών της Άγκυρας έχει διευρυνθεί χάρη στις μοναδικές ενέργειές της κατά τη διάρκεια της ουκρανικής κρίσης.

Στο πλαίσιο αυτό, η πιθανότητα η Ελλάδα να επιτύχει αποτελέσματα μέσω των πρόσφατων ενεργειών της εγκυμονεί τον κίνδυνο δημιουργίας νέων προκλήσεων για την Τουρκία. Για το λόγο αυτό, φαίνεται ότι η διατήρηση του μη στρατιωτικού καθεστώτος των νησιών, ως προληπτικό και αποτελεσματικό βήμα, έχει γίνει το κύριο θέμα στην ατζέντα των διμερών σχέσεων.

Φαίνεται πολύ νωρίς για να παραχθεί μια στρατιωτική σύγκρουση ή ένα σενάριο πολέμου από τις εντάσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας. Ωστόσο, είναι σαφές ότι η Τουρκία δεν θα δείξει την ίδια υπομονή απέναντι στα παράνομα μέτρα που έχει λάβει ή θα λάβει η Ελλάδα στο Αιγαίο και αλλού, ιδίως όσον αφορά τον εξοπλισμό των νησιών. Σε αυτό το πλαίσιο, φαίνεται ότι η Τουρκία θα αυξήσει τη διπλωματική, πολιτική και στρατιωτική της πίεση ενάντια σε αυτά τα παράνομα μέτρα. Το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση θα καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό από τα μέτρα που θα λάβει τώρα η Ελλάδα.