Τα σημαντικότερα τρέχοντα γεγονότα
– Το κυπριακό κράτος χρειάζεται περίπου 17 δισ. ευρώ – Από αυτό το ποσό, τα 10 δισ. μπορεί να προσφέρει η Τρόικα, τα 6 δισ. με εκβίαση καταθέσεων – Το ποσό του καταθετικού κεφαλαίου θα υπόκειται σε ενιαίο φόρο 3, 10, 15 τοις εκατό – Θα εισαχθεί φόρος τόκων 20 έως 25 τοις εκατό – Ο εταιρικός φόρος θα είναι 10 έως 12,5 τοις εκατό – Οι καταθέτες θα αποζημιωθούν με τραπεζικές μετοχές – Η Ρωσία μπορεί επίσης να βοηθήσει – Η Δευτέρα θα είναι αργία και το κοινοβούλιο θα αποφασίσει για τα νέα μέτρα

Έτσι βρέθηκε η Κύπρος σε κρίσιμη κατάσταση

Η Κύπρος είναι πλέον το πέμπτο κράτος μέλος της ευρωζώνης που καταφεύγει σε πρόγραμμα διάσωσης λόγω των οικονομικών της προβλημάτων. Παρόλο που η Κύπρος αντιπροσωπεύει μόνο ένα μικρό μέρος του ΑΕΠ της ευρωζώνης (η οικονομία της είναι, για παράδειγμα, το ένα δέκατο της Πορτογαλίας), η εκτυλισσόμενη κρίση εδώ δημιουργεί σοβαρό πονοκέφαλο για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής της ΕΕ.

Όταν ξεκίνησαν τα προβλήματα της Ελλάδας, η οικονομική και χρηματοοικονομική κατάσταση της Κύπρου φαινόταν ακόμα καλή. Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) της Ελλάδας έχει ήδη μειωθεί κατά 3,5 τοις εκατό το 2010, ενώ οι επιδόσεις της κυπριακής οικονομίας αυξήθηκαν κατά 1,2 τοις εκατό το ίδιο έτος, με το έλλειμμα 5 τοις εκατό του ΑΕΠ τότε να αντιπροσώπευε το ήμισυ του ελλείμματος της Ελλάδας , το 61 και ο δείκτης του δημόσιου χρέους επισκίασαν το ελληνικό επίπεδο του 145 τοις εκατό.

Την άνοιξη του 2011 τα προβλήματα έγιναν ολοένα και πιο έντονα στη νησιωτική αυτή χώρα, καθώς η ελληνική κρίση επηρέασε πολύ την οικονομία και το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου λόγω των στενών σχέσεων με τους Έλληνες. Η έκθεση των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα έφτασε το 160% της αξίας του κυπριακού ΑΕΠ και οι απώλειες που υπέστη ο υπερμεγέθης τραπεζικός τομέας πήραν μαζί τους ολόκληρη την οικονομία. Θα μιλήσουμε περισσότερα για το προβληματικό τραπεζικό σύστημα αργότερα στο άρθρο.

Επιπλέον, η Κύπρος έχει επηρεαστεί σημαντικά από την κρίση, αφενός μέσω της αγοράς ακινήτων και αφετέρου μέσω του τουρισμού. Το 2009, για παράδειγμα, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, ο αριθμός των τουριστών που επισκέφθηκαν τη χώρα μειώθηκε σχεδόν κατά 11%. Μετά το κραχ της κυπριακής πιστωτικής αγοράς από τότε, την κλονισμένη εμπιστοσύνη και τα απαραίτητα μέτρα λιτότητας που εισήχθησαν, η οικονομία βυθίστηκε σε ύφεση που διήρκεσε ενάμιση χρόνο.

Μετά από αρκετές υποβαθμίσεις, τον Δεκέμβριο του 2012, η ​​Standard&Poor's ανακατέταξε το δημόσιο χρέος της χώρας στην κατηγορία επιλεκτικών μη εξυπηρετούμενων. Στις αρχές Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους, ο Moody's υποβάθμισε επίσης την Κύπρο κατά τρεις βαθμούς ταυτόχρονα, από «B3» σε «Caa3». Στη συνέχεια, στα τέλη Ιανουαρίου, η Fitch Ratings κατέταξε τη χώρα στην κατηγορία «Β», μια άκρως κερδοσκοπική κατηγορία, επειδή ο οίκος αξιολόγησης αναμένει επιδείνωση της ύφεσης στην κυπριακή οικονομία. Οι αναλυτές της Fitch αναμένουν πτώση 3,5% για το σύνολο του τρέχοντος έτους.

Σύμφωνα με την εταιρεία υπηρεσιών δεδομένων CMA με έδρα το Λονδίνο, το τελευταίο τρίμηνο του περασμένου έτους, η Αργεντινή ήταν η πιο επικίνδυνη χώρα στον κόσμο, με σωρευτική πιθανότητα κινδύνου χρεοκοπίας 61,4%. Η έκθεση αποκαλύπτει ότι η εταιρεία δεν λαμβάνει πλέον υπόψη της τα ελληνικά δεδομένα λόγω της έλλειψης ρευστότητας στην αγορά CDS της. Στη λίστα των δέκα πιο επικίνδυνων χωρών, η Κύπρος καταλαμβάνει τη δεύτερη «υψηλή» θέση.

Η τρέχουσα κατάσταση των κυπριακών δημόσιων οικονομικών και οικονομίας

Το έλλειμμα του δημόσιου προϋπολογισμού σε σχέση με το ΑΕΠ στην Κύπρο ήταν 5,3 τοις εκατό το 2012 και, σύμφωνα με εκτιμήσεις των Βρυξελλών, θα μπορούσε να μειωθεί σε περίπου 4,5 τοις εκατό το 2013. Ωστόσο, λόγω της επιβράδυνσης της οικονομίας και της δυναμικής αύξησης της ανεργίας, ο προϋπολογισμός βρίσκεται σε εξέλιξη μια μη βιώσιμη τροχιά. Στο τρίμηνο που έληξε στα τέλη Δεκεμβρίου, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) της Κύπρου μειώθηκε κατά 3,4% σε ετήσια βάση, αντί της μείωσης 3,1% που φαίνεται στα προκαταρκτικά στοιχεία. Ως αποτέλεσμα, το ΑΕΠ της νησιωτικής χώρας μειώθηκε ήδη από το έκτο τρίμηνο. Σύμφωνα με υπολογισμούς του Κυπριακού Υπουργείου Οικονομικών, το ΑΕΠ μειώθηκε πέρυσι κατά 2,4% και φέτος αναμένεται αρνητική μεταβολή 3,5%.

Λόγω της συνεχιζόμενης αύξησης της ανεργίας, το ποσοστό ανεργίας του 2,8% το 2008 έφτασε στο 8,8% μέχρι το τέλος του 2012, το οποίο θεωρείται υψηλό ρεκόρ.

Έχουν τεθεί αυστηροί όροι για το πακέτο

Η Κύπρος δεν χρηματοδοτείται στη διεθνή αγορά για περισσότερο από ένα χρόνο, αλλά παραμένει ζωντανή χάρη σε δάνειο 2,5 δισ. ευρώ από τη ρωσική κυβέρνηση. Το γεγονός ότι η Ρωσία δεν έχει αποφασίσει ακόμη να παρατείνει (κατά πέντε χρόνια, έως το 2021) αυτό το σχέδιο διάσωσης προκαλεί πλέον αβεβαιότητα. Σύμφωνα με δημοσιεύματα της περασμένης εβδομάδας, ο Μιχάλης Σαρρής θα μεταβεί σήμερα στη Μόσχα για συνομιλίες με τον Ρώσο υπουργό Οικονομικών. Το Eurogroup ζητά επίσης συμφωνία με τους Ρώσους. Καθώς η Κύπρος ξεμένει σιγά σιγά από χρήματα, σύμφωνα με τα τελευταία νέα, οι υπουργοί Οικονομικών των χωρών της Ευρωζώνης συμφώνησαν το πρωί του Σαββάτου στα βασικά στοιχεία του δανειακού σχεδίου για την Κύπρο. Το νησιωτικό έθνος θα λάβει ένα διεθνές δάνειο ύψους 10 δισεκατομμυρίων ευρώ, αλλά ως αντάλλαγμα θα αυξήσει τον εταιρικό φόρο του κατά 2,5 ποσοστιαίες μονάδες, στο 12,5 τοις εκατό και οι τραπεζικές καταθέσεις θα πληγούν με έναν ενιαίο φόρο και έναν φόρο επί των τόκων. Με τη σημαντική αύξηση των εταιρικών φόρων, το νησιωτικό έθνος χάνει μεγάλο μέρος της απήχησής του ως φορολογικός παράδεισος, για το οποίο η χώρα έχει λάβει μέχρι στιγμής ευρεία κριτική.

Σύμφωνα με τα αρχικά σχέδια (το πρωί του Σαββάτου), το 6,75% των κυπριακών τραπεζικών καταθέσεων κάτω των 100.000 ευρώ και το 9,9% των καταθέσεων άνω των 100.000 ευρώ θα αποσυρθούν με εφάπαξ χρέωση. Με βάση τις διαπραγματεύσεις του Σαββατοκύριακου στην Κύπρο, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει ξανά, καθώς τη Δευτέρα είναι αργία στην Κύπρο, ενώ η Βουλή (όπου κανένα κόμμα δεν έχει ούτως ή άλλως πλειοψηφία) αποφασίζει εάν θα επιβάλει ή όχι μια πιο προοδευτική εισφορά στις τραπεζικές καταθέσεις από αυτό που διέρρευσε αυτό το Σαββατοκύριακο. Τα τελευταία νέα είναι ότι θα επιβαλλόταν φόρος 3% σε καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ, φόρος 10% σε καταθέσεις μεταξύ 100.000 και 500.000 ευρώ και φόρος 15% σε καταθέσεις άνω του ποσού αυτού ( !). Αν αυτό αποτύχει, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, οι δύο μεγαλύτερες κυπριακές τράπεζες θα καταρρεύσουν. Αυτή η μοναδική χρέωση ισχύει για καταθέσεις, καθώς και για το γεγονός ότι, όπως σε όλες τις χώρες της ΕΕ, ισχύει για αυτές υποχρεωτική ασφάλιση καταθέσεων έως 100.000 ευρώ. Στις μέχρι τώρα διαπραγματεύσεις ήταν ένα σχέδιο βοήθειας 16,7 δισ. ευρώ, η εφάπαξ εισφορά στις τραπεζικές καταθέσεις θα εγγυόταν το ποσό πάνω από τα 10 δισ. ευρώ για την εξόφληση της παραγγελίας στην οικονομία. Δεδομένου ότι, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το ύψος των καταθέσεων στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα ανέρχεται σε σχεδόν 68 δισ. ευρώ, με τον προγραμματισμένο φορολογικό συντελεστή, τα σχεδιαζόμενα 6 δισ. ευρώ θα μπορούσαν να προέλθουν και από καταθέσεις συνηθισμένης τραπεζικής.

Εκτός από τη θέσπιση φόρου επί του κεφαλαίου των καταθέσεων, ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών ανέφερε επίσης ότι σχεδιάζει να επιβάλει φόρο τόκων 20-25% στις αποταμιεύσεις. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Eurogroup το Σάββατο, οι ιδιοκτήτες ομολόγων των junior τραπεζών θα αναγκαστούν επίσης να υποστούν κάποια μορφή ζημίας (bail-in).

Σύμφωνα με τον Κύπριο Πρωθυπουργό, οι καταθέτες θα ανταμείβονται με μετοχές σε τράπεζες χάρη στην εισφορά και θα επωφελούνται από την εγγύηση μελλοντικών εσόδων από τα τεράστια κοιτάσματα φυσικού αερίου της Κύπρου, αλλά ο τρόπος για να επιτευχθεί αυτό δεν είναι ακόμη γνωστός. γνωστός. Έχει επίσης αναφερθεί ότι Ρώσοι επενδυτές θα αγοράσουν το πλειοψηφικό μερίδιο της Λαϊκής Τράπεζας Κύπρου και θα αυξήσουν το τρέχον μερίδιό τους στην Τράπεζα Κύπρου – αυτές οι δύο τράπεζες είναι και οι δύο οι μεγαλύτερες στο νησιωτικό έθνος.

Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, το ΔΝΤ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συμφώνησαν επίσης στο σχέδιο διάσωσης. Ωστόσο, ο εκπρόσωπος του Ευρωπαίου Επιτρόπου Όλι Ρεν είπε ότι οι διαπραγματεύσεις για τη νησιωτική χώρα εξακολουθούν να βρίσκονται σε εξέλιξη. Στο άκουσμα της είδησης, Κύπριοι εισέβαλαν στα ΑΤΜ το Σάββατο, με αποτέλεσμα να εξαντληθούν μέσα σε λίγες ώρες και οι τράπεζες ανέστειλαν τη διεκπεραίωση των ηλεκτρονικών πληρωμών.

Και οι κυπριακές τράπεζες;

Το κύριο πρόβλημα του νησιωτικού έθνους προέρχεται από την κατάσταση των τραπεζών του, οι οποίες αντιμετώπισαν αρκετά σημαντικό ελληνικό κίνδυνο κατά τη διάρκεια της κρίσης του δημόσιου χρέους. Ένα σημαντικό μέρος του σχεδίου διάσωσης (10 δισ. ευρώ) θα αφιερωθεί στην ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού τομέα σύμφωνα με τα προηγούμενα σχέδια, ενώ 6,7 δισ. ευρώ (που καλύπτονται από έσοδα από τραπεζικές καταθέσεις) θα μπορούσαν να διατεθούν για τη χρηματοδότηση ενός ολοένα και πιο απελπισμένου δημόσιου χρέους. .

«Οι κυπριακές τράπεζες αντιμετωπίζουν αναλήψεις καταθέσεων λόγω των πληροφοριών που δημοσιεύονται στον Τύπο για τις διαπραγματεύσεις για το σχέδιο βοήθειας», δήλωσε νωρίτερα ο υπουργός Οικονομικών. Αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους αποσύρθηκαν 1,737 εκατ. ευρώ καταθέσεις από τις κυπριακές τράπεζες και η τάση αυτή μάλλον συνεχίστηκε και τον Φεβρουάριο.

Σημαντικό στοιχείο της σύναψης της συμφωνίας θα μπορούσε επίσης να είναι η μείωση του μεγέθους του κυπριακού τραπεζικού τομέα (εκτιμάται σε 20 τοις εκατό σε τρία χρόνια), επειδή σύμφωνα με την ΕΕ και το ΔΝΤ, ο τραπεζικός τομέας της νησιωτικής χώρας είναι επίσης μεγάλο. Μεταξύ 1995 και 2011, ο χρηματοπιστωτικός τομέας της χώρας αναπτύχθηκε τεράστια, με τα τραπεζικά περιουσιακά στοιχεία να αντιπροσωπεύουν επί του παρόντος σχεδόν 7 φορές το ΑΕΠ της χώρας. Το 40% του δανειακού χαρτοφυλακίου των τριών μεγαλύτερων κυπριακών τραπεζών βρισκόταν στην Ελλάδα στην αρχή της κρίσης, ολόκληρος ο τραπεζικός τομέας αναγκάστηκε να διαγράψει περίπου το μισό του χαρτοφυλακίου ελληνικών ομολόγων του, που υπολογίζεται σε περίπου 5 δισ. ευρώ, ως μέρος του Πρόγραμμα Ρύθμισης Ελληνικού Χρέους.

Επιπλέον, οι τράπεζες χρηματοδότησαν ελληνικές εταιρείες και ιδιώτες ύψους περίπου 22 δισ. ευρώ, ενώ η ελληνική κρίση είχε επίσης εξαιρετικά αρνητικό αντίκτυπο στις τράπεζες. Η ΕΕ πιέζει τις κυπριακές τράπεζες να αποκαλύψουν τις καταθέσεις επειδή δεν θέλουν να προστατεύσουν τις καταθέσεις των ρωσικών μαφιόζων με χρήματα της ΕΕ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις των γερμανικών υπηρεσιών πληροφοριών, Ρώσοι ολιγάρχες έχουν καταθέσει χρήματα αμφιβόλου προέλευσης στην Κύπρο, που θεωρείται φορολογικός παράδεισος, ύψους 8 έως 35 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τον Moody's, οι ρωσικές καταθέσεις ανέρχονται σε 31 δισ. δολάρια, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 35 τοις εκατό των συνολικών καταθέσεων στην Κύπρο.

Δεν αναμένεται ταχεία ανάκαμψη από την κρίση

Η Κύπρος θεωρείται ένα εξαιρετικά επικίνδυνο επενδυτικό περιβάλλον λόγω της σειράς υποβαθμίσεων, διαγραφών καταθέσεων και ομολόγων, αστάθειας στο τραπεζικό σύστημα, αύξησης του δημόσιου χρέους, επιβράδυνσης της οικονομίας και της εκτίναξης της ανεργίας. Η Κύπρος, ως φορολογικός παράδεισος, έχει ήδη χάσει μεγάλο μέρος της απήχησής της, καθώς ο εταιρικός φόρος είναι πιθανό να αυξηθεί στο 12,5% και η εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα έχει επίσης κλονιστεί. Η δύσκολη οικονομική κατάσταση που έχει δημιουργηθεί δεν θα αλλάξει εύκολα τα επόμενα χρόνια, οι μεταρρυθμίσεις στα δημόσια οικονομικά και ένα πρόγραμμα βοήθειας της ΕΕ μπορούν να λύσουν τα προβλήματα του νησιωτικού έθνους μόνο μακροπρόθεσμα.