Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η κινητοποίηση σε διπλωματικό και εμπορικό επίπεδο για να μπει στο πίσω μέρος το έργο του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, γράφει η Καθημερινή, σύμφωνα με το Rador.

Το έργο που σχεδίασε το 1993 ο σύμβουλος Νίκος Γρηγοριάδης για τη μεταφορά πετρελαίου από την Κασπία Θάλασσα στη Βουλγαρία και από εκεί μέσω Μπουργκάς στο ελληνικό λιμάνι της Αλεξανδρούπολης για να φύγει στη συνέχεια με δεξαμενόπλοια για τις διεθνείς αγορές παρακάμπτοντας το Στενό του Βοσπόρου, είχε έρθει το 2007. παραλίγο να εφαρμοστεί, αλλά ακυρώθηκε τρία χρόνια αργότερα με τη μονομερή αποχώρηση της Βουλγαρίας επικαλούμενη περιβαλλοντικούς λόγους ως πρόσχημα. Αυτό το έργο επανέρχεται τώρα στο προσκήνιο με την ίδια διαδρομή, αλλά με διαφορετικό στόχο και με ανεστραμμένη κατεύθυνση ροής πετρελαίου. Όχι Μπουργκάς προς Αλεξανδρούπολη, αλλά το αντίστροφο.

Το ελληνικό λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, που μετατρέπεται σε ενεργειακό κόμβο, θα παραλαμβάνει πετρέλαιο από πηγές εκτός Ρωσίας και μέσω αυτού του αγωγού θα φτάσει στο Μπουργκάς για να μεταφερθεί από εκεί σε αγορές των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης. Πρόκειται για έναν αγωγό μικρότερης χωρητικότητας, συγκεκριμένα 10 εκατομμύρια τόνους πετρελαίου ετησίως σε σύγκριση με τους 35 έως 50 εκατομμύρια τόνους που αρχικά είχε προγραμματιστεί να μεταφέρονται ετησίως από βορρά προς νότο. Ο αγωγός θα ακολουθεί τη διαδρομή του αγωγού IGB μέχρι ένα σημείο.

Η Βουλγαρία, η οποία με την αποχώρησή της το 2011 από τη διακρατική συμφωνία με την Ελλάδα και τη Ρωσία, την οποία είχε υπογράψει το 2007, οδήγησε στην κατάρρευση του έργου, είναι αυτή που, τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως, φαίνεται να πρωτοστατεί στις προσπάθειες για την επανεκκίνηση. το έργο αυτό και για τη λειτουργία του σε αντίστροφη ροή. Το σχέδιο αναβίωσης του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη ανακοινώθηκε για πρώτη φορά δημοσίως στις 20 Νοεμβρίου από τον υπουργό Ενέργειας της Βουλγαρίας Ρόζεν Χρίστοφ σε συνέδριο του Ινστιτούτου Ενέργειας στη Νότια Ευρώπη.Ανατολική (IENE) στην Αθήνα. Το 2024 λήγει η απαλλαγή που έλαβε η Βουλγαρία από την ΕΕ για προμήθεια πετρελαίου από τη Ρωσία, αφού έγινε δεκτό το επιχείρημα της βουλγαρικής πλευράς ότι το διυλιστήριο Lukoil Burgas κατασκευάστηκε για να λειτουργεί αποκλειστικά με αργό πετρέλαιο Ρωσίας. Επιπλέον, το γεγονός ότι η Τουρκία έχει πολλαπλασιάσει επί πέντε το κόστος διέλευσης στον Βόσπορο είναι ένας άλλος παράγοντας που αναγκάζει τη βουλγαρική κυβέρνηση να βρει μια οικονομικά βιώσιμη λύση εφοδιασμού συμβατή με την ευρωπαϊκή πολιτική ενεργειακής ανεξαρτησίας από τη διαβίωση στη Ρωσία.

Ο αγωγός Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, σύμφωνα με δηλώσεις του Rosen Hristov στον βουλγαρικό Τύπο, είναι η μόνη λύση για να διασφαλιστεί η μακροχρόνια λειτουργία του βουλγαρικού διυλιστηρίου με φθηνό πετρέλαιο.

Το έργο στη νέα του μορφή, σε αντίθεση με τον αρχικό σχεδιασμό, φαίνεται να έχει την πλήρη υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών και της ΕΕ, ως μέρος της στρατηγικής για την επίτευξη πλήρους ανεξαρτησίας από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Πηγές κοντά στις συζητήσεις που έγιναν σε διπλωματικά φόρουμ εκτιμούν ότι ακριβώς επειδή το έργο υποστηρίζει αυτήν την πολιτική θα συμπεριληφθεί στον κατάλογο των PCI, γεγονός που ανοίγει το δρόμο για τη διασφάλιση χρηματοδότησης από την ΕΤΑΑ και την ΕΤΕπ. Οι ίδιες πηγές υπογραμμίζουν για την Καθημερινή τη γεωπολιτική διάσταση του έργου, «ως άλλη συνιστώσα του κάθετου διαδρόμου φυσικού αερίου που ολοκληρώνεται έτσι και με τη μεταφορά πετρελαίου από το νότο στον βορρά», κατάσταση που οδηγεί στην επιβεβαίωση της Ελλάδας ως η πύλη, αλλά και ως διαμετακομιστικός κόμβος.

Αυτός ο κάθετος άξονας θα διασχίζει την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Ουγγαρία, την Ουκρανία και τη Μολδαβία, χρησιμοποιώντας τις υπάρχουσες υποδομές φυσικού αερίου, αλλά και αυτές που δημιουργήθηκαν πρόσφατα για την τροφοδοσία της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης με LNG που θα φτάσει από διάφορες πηγές στην Ελλάδα, ιδίως από Σταθμός Ρεβυθούσας, στον τερματικό σταθμό LNG Αλεξανδρούπολης που είναι ήδη υπό κατασκευή, αλλά και στα νέα FSRU που βρίσκονται στη φάση του έργου.

Ο κύριος «κρίκος» αυτού του κάθετου άξονα είναι ο αγωγός φυσικού αερίου IGB που συνδέει την Ελλάδα με τη Βουλγαρία και μεταφέρει φυσικό αέριο από το σύστημα TANAP – TAP στη βουλγαρική αγορά με προοπτική μεταφοράς φυσικού αερίου και από τον νέο σταθμό FSRU στην Αλεξανδρούπολη. Αυτός ο άξονας θα πρέπει επίσης να ενισχυθεί με τη χρήση του πλέον εγκαταλειμμένου Trans Balkan Pipeline (TBP), ο οποίος για 30 χρόνια μετέφερε ρωσικό αέριο μέσω της Ουκρανίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και είναι πλέον έτοιμος να λειτουργήσει με αντίστροφη ροή. Η χωρητικότητα του διαβαλκανικού αγωγού φυσικού αερίου είναι 17 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου και 7,5-8 δισεκατομμύρια από αυτή τη χωρητικότητα θα καλυφθούν από φυσικό αέριο που θα μεταφερθεί μέσω του ελληνικού συστήματος και μέσω της Βουλγαρίας στο Κίεβο και τη Βουδαπέστη. Η αγορά της Βόρειας Μακεδονίας θα τροφοδοτείται επίσης με φυσικό αέριο που θα φτάνει στην Ελλάδα μέσω τερματικών σταθμών TAP ή LNG.

Αθήνα και Βρυξέλλες αναστατωμένα από τη συμφωνία Bulgargaz – Botas

Η απόφαση της Βουλγαρίας να στραφεί στην Τουρκία για την προμήθεια φυσικού αερίου έχει προκαλέσει ανησυχία και αναστάτωση στην Ελλάδα, αλλά και στις Βρυξέλλες, ειδικά αφού πρόκειται για μια μακροπρόθεσμη δέσμευση 13 ετών.

Στις 2 Ιανουαρίου, η δημόσια εταιρεία Bulgargaz υπέγραψε συμφωνία με την τουρκική δημόσια εταιρεία φυσικού αερίου Botas, η οποία επιτρέπει στη Βουλγαρία να έχει πρόσβαση στους τουρκικούς τερματικούς σταθμούς LNG καθώς και στο δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου για την προμήθεια 1,5 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου. ανά έτος. Η συνολική κατανάλωση της Βουλγαρίας ανέρχεται σε 3-3,5 δισ. κυβικά μέτρα και το 2022 2-2,5 δισ. κυβικά μέτρα καλύφθηκαν με LNG από τον σταθμό Ρεβυθούσας στην Ελλάδα.

Η Βουλγαρία συμμετέχει μέσω της Bulgargaz στο νέο τερματικό σταθμό της Αλεξανδρούπολης και έχει δεσμεύσει 1 δισεκατομμύριο κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, ενώ βρίσκεται σε συνομιλίες με την ελληνική πλευρά και τους μετόχους της FSRU Αλεξανδρούπολης για να συμμετάσχει αυστηρά και στο έργο δεύτερου σταθμού FSRU στην ίδια περιοχή. για εξαγωγικούς σκοπούς. Πιο συγκεκριμένα, το αέριο που θα φτάσει σε αυτόν τον δεύτερο τερματικό σταθμό θα μεταφερθεί μέσω του IGB στη Βουλγαρία και από εκεί στη Ρουμανία και την Ουκρανία.

Το σχέδιο αυτό, σύμφωνα με ειδικούς που γνωρίζουν την αγορά και τη γεωπολιτική, είναι ευάλωτο στη συμφωνία με την Τουρκία με την οποία η Βουλγαρία θα καλύψει πάνω από το 1/3 των αναγκών της, δεδομένου ότι ήδη εισάγει 1 δισ. μέτρα κύβους φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν. Κάποιοι κάνουν λόγο ακόμη και για «ασύμμετρη» συμφωνία με την Ελλάδα, αλλά αυτό είναι μέρος των ανησυχιών που έχει εγείρει.

Μια άλλη ανησυχητική πτυχή αφορά τον ρόλο που διαδραματίζει η τουρκοβουλγαρική συμφωνία στον ενεργειακό και γεωπολιτικό ανταγωνισμό, ενώ γεωπολιτικοί εμπειρογνώμονες μιλούν για τις φιλοδοξίες της Ρωσίας να κάνει την Τουρκία κόμβο προμηθειών στην Ευρώπη, δηλαδή να παραδίδει πετρέλαιο και φυσικό αέριο στην τουρκική αγορά σε χαμηλές τιμές . αυτοί που στη συνέχεια θα φτάσουν στην Ευρώπη ως τουρκικής καταγωγής, παρακάμπτοντας έτσι τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία από την Ε.Ε. Οι ειδικοί λένε, για παράδειγμα, ότι είναι αδύνατο να επαληθευτεί εάν το αέριο που θα προμηθεύει η Bulgargaz από τη Botas είναι επαναεριοποιημένο LNG ή ρωσικό αέριο.