Στο ίδιο θέμα

1. Το πλαίσιο στο οποίο «Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 στην επικράτεια της Μολδαβίας και της Βλαχίας» (συγγραφέας: Tudor Dinu), το τελευταίο βιβλίο ενός από τους (ακόμη) πιο θεαματικούς νέους ιστορικούς ανάμεσά μας, έχει τουλάχιστον δύο δεν. Πρώτα απ ‘όλα, είναι κάτι αντικειμενικής φύσης: έχουν ήδη περάσει 200 ​​χρόνια από αυτήν την επαναστατική στιγμή μεγάλου μεγέθους που έχει ισχυρές επιπτώσεις και για τη ρουμανική ιστορική νεωτερικότητα. Στη συνέχεια: αν και η στιγμή αυτή καθαυτή -δύο αιώνες μετά την Ελληνική Επανάσταση- «γιορτάστηκε με μεγαλοπρέπεια το 2021», δυστυχώς, διευκρινίζει ο T. Dinu, «δεν υπάρχει ακόμη μονογραφική έρευνα αφιερωμένη στο απελευθερωτικό κίνημα των Ελλήνων της ρουμανικής επικράτειας “. πριγκιπάτων».

2. Υπάρχει μια ορισμένη εξήγηση για αυτή την κατάσταση πραγμάτων. Στην Ελλάδα και, ειδικότερα, στον πολιτιστικό τομέα, η πραγματική κατάσταση εξηγείται από το γεγονός ότι «οι πολυάριθμες πρωτογενείς πηγές που γράφτηκαν στη ρουμανική σύνθετη γλώσσα από τις αρχές του 19ου αιώνα» είναι απλώς απρόσιτες για τους ερευνητές αυτού του θέματος. που είναι και γενναιόδωρο, τόσο ως ιδεολογική προσφορά όσο και ως προεκτάσεις που εξηγούν τις εξειδικευμένες ιστορίες του που συνθέτουν τη μεγάλη ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης. «Από την άλλη πλευρά, στη χώρα μας, η έλλειψη ενδιαφέροντος για το θέμα», σημειώνει ο Tudor Dinu, «θα μπορούσε να εξηγηθεί από την αντιπάθεια προς τους αιθεριστές, ένοχοι πριν από την ιστορία της δολοφονίας του Tudor Vladimirescu, χαρακτήρα του εθνικού ήρωα. status, για εμάς τους Ρουμάνους». «Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 στο έδαφος της Μολδαβίας και της Βλαχίας» -η υπέροχη, πλούσια εικονογραφημένη έκδοση του Humanitas- είναι, από αυτή την άποψη, επίσης μια ιστορική και, ευρύτερα, πνευματική επισκευή. Με τη δομή του, τις θεματικές ενότητες και τη γλώσσα στην οποία αφηγείται αυτή η ιστορία, το βιβλίο του Tudor Dinu είναι, φυσικά, πολύ περισσότερα από μια τέτοια επισκευή.

3. Ο Tudor Dinu είναι 44 ετών και έχει ένα επαγγελματικό χαρτοφυλάκιο τόσο τεράστιο – και πολύπλοκο – ως θεσμός από μόνος του. Θαυμάζουμε: καθηγητή με διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο του Βουκουρεστίου, όπου διδάσκει ελληνική γλώσσα, λογοτεχνία και πολιτισμό, και επίτιμο διδάκτορα από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (Ελλάδα). Έχει δώσει διαλέξεις και διαλέξεις ως επισκέπτης καθηγητής στα πανεπιστήμια Αθηνών, Θράκης, Κύπρου, Βερολίνου, Αμβούργου, Λουντ, Κιέβου, Μπρνο, Σόφιας και Φιλιππούπολης, καθώς και σε πολλές επιστημονικές εταιρείες στην Ελλάδα. Τα τελευταία χρόνια έχει συμμετάσχει στα σημαντικότερα διεθνή συνέδρια νεοελληνικών σπουδών (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα, Χανιά, Χίος, Πάρος, Κομοτηνή, Λευκωσία, Παρίσι, Γρανάδα, Lund, Veliko Tîrnovo, Τιφλίδα). το 2014 εξελέγη και το 2018 επανεξελέγη Γενικός Γραμματέας της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών. Έργα του αφιερωμένα σε ζητήματα φιλολογίας, ιστορίας, αρχαίου ελληνικού, βυζαντινού και μεταβυζαντινού πολιτισμού, καθώς και του ελληνισμού στις ρουμανικές χώρες έχουν τυπωθεί στη Ρουμανία, την Ελλάδα, την Κύπρο, τη Γαλλία, την Τσεχία, τη Λετονία, την Ουκρανία και τη Γεωργία. Ο Tudor Dinu έχει εκδώσει μεταφράσεις αρχαίων (Αριστοφάνης, Πλούταρχος, Ιάμβλιχος, Σενέκας, Plinius Maior) και σύγχρονων (Ιάννης Ρίτσος, Νίκος Εγγονόπουλος, Ανδρέας Εμπειρίκος, Χρήστος Γιανναράς κ.λπ.) συγγραφέων. Είναι ο ιδρυτής και αρχισυντάκτης του πρώτου ρουμανικού περιοδικού νεοελληνικών σπουδών, Greek Revival Bucurestiensia.

4. Επίσης, επίσης προς θαυμασμό: έχει δημοσιεύσει (όλες, στην Humanitas), δουλειές πάνω Μιχαήλ ο Γενναίος, ήρωας του ελληνικού έπους (2008), Dimitrie Cantemir και Nicolae Mavrocordat – πολιτικές και λογοτεχνικές αντιπαλότητες στις αρχές του 18ου αιώνα (2011), Φαναριώτικο Βουκουρέστι. Εκκλησίες, τελετές, πόλεμοι (2015), Φαναριώτικο Βουκουρέστι. Διοίκηση, βιοτεχνία, εμπόριο (2017), Άνθρωποι της Φαναριώτικης εποχής. Πρόσωπα των εκκλησιών της Ρουμανίας και της Μολδαβίας (2018) – διακεκριμένο έργο, στην ελληνική έκδοση, με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών-, Φαναριώτικο Βουκουρέστι. Καθημερινή ζωή, διασκέδαση, πολιτισμός. Την Κυριακή των Βαΐων 2018, έγινε ευγενής στην Κωνσταντινούπολη από τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ο οποίος του απένειμε τον βυζαντινό τίτλο του άρχων υπομνηματογράφος. Έχει ένα βιβλίο – πλούσιο, μη δημοσιευμένο ακόμα στα ρουμανικά – με θέμα «Μόδα και πολυτέλεια στη Βλαχία κατά την Ελληνική Επανάσταση». Tudor Dinu: 44 ετών λοιπόν, ένα υποδειγματικό προφίλ μελετητή και μια ολόκληρη ζωή μπροστά του για να δώσει ένα έργο ιστορίας πολύ μεγαλύτερο από ό,τι είναι ήδη!

5. Το παρόν βιβλίο – όχι μόνο για τον Tudor Vladimirescu, αλλά και για ένα πραγματικά εντυπωσιακό θεματικό εύρος – είναι προφανώς παράγωγο του πάθους αυτού του τρομερού ιστορικού για τον 18ο και 19ο αιώνα, και τα δύο θεμελιωδώς πολύ σημαντικά για τη νεωτερότητά μας (που, ωστόσο, είναι δεν διαθέτουν ιστορική βιβλιοθήκη ανάλογη με τη σημασία τους). Ακριβής, για την Ελληνική Επανάσταση και τις κύριες επιπτώσεις της: «Για τους Ρουμάνους, όπως και για τους Έλληνες, αυτό το προοίμιο της Ελληνικής Επανάστασης που πραγματοποιήθηκε στην επικράτεια της Μολδαβίας και της Βλαχίας σηματοδοτεί μια ιστορική ρήξη θεμελιώδους σημασίας, η οποία άνοιξε, όσο Μας απασχολεί η πορεία των επίγειων βασιλείων και, αργότερα, σε μια μόνο γενιά, η ένταξη των Πριγκιπάτων στην ευρωπαϊκή τροχιά και η γέννηση της Ρουμανίας ως σύγχρονου κράτους».

6. Το ουσιαστικό «κόψιμο» με το οποίο λειτουργεί εδώ ο Tudor Dinu αλλάζει μέγεθος τη σημασία των μεγάλων ηθοποιών της Ελληνικής Επανάστασης. Στη λογική των γεγονότων, καθώς ο νεαρός ιστορικός μας επιλέγει να το αφήσει να «ρέει», η μεγάλη εξέγερση του Τούντορ Βλαδιμιρέσκου είναι «δικαίως, μια αυγή στιγμή της νεωτερικότητας μας». Αλλά: «Είναι, τελικά, μόνο ένα επεισόδιο, παρακλάδι του ελληνικού απελευθερωτικού κινήματος». Πολύ αξιοσημείωτο: συγκαλούνται οι γραπτές πηγές που ανήκουν σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, προκειμένου να ρίξουν νέο φως σε αυτή την περίοδο που είναι φορτισμένη με ένα βαρύ ιστορικο-ιδεολογικό έρμα: τη Ρωσική, την Οθωμανική και την Αψβουργική Αυτοκρατορία. στα ρουμανικά, ελληνικά, τούρκικα, ρωσικά, γερμανικά, γαλλικά. Για έναν ακόμη πιο σύνθετο πίνακα, πιο κοντά στην αλήθεια, ο Tudor Dinu επέμενε να έχει πρόσβαση σε μοναστήρια, μουσεία, ιδιωτικές συλλογές (Ελλάδα + Ρουμανία). αναδημιουργούσε επίσης τις γνωστές διαδρομές του Τ. Βλαδιμηρέσκου και του Αλ. Υψηλάντη, καθώς και άλλων Ελλήνων επαναστατών. Περισσότερα από 80 μέρη επισκέφτηκαν και μελετήθηκαν, πολλές δεκάδες φωτογραφίες αναπαράχθηκαν – σχετικές με το τι ήταν τότε και τι είναι ακόμα Κανω ΑΝΑΦΟΡΑ αυτη την περιοδο.

7. Πολύ συνοπτικά: έχουμε, πρώτον, μια συνεκτική σύνθεση του πλαισίου των κρίσεων και των γεωπολιτικών μετεγκαταστάσεων στην περιοχή που αποτέλεσαν τις προϋποθέσεις δυνατότητας του επαναστατικού κινήματος. Επίσης: στις παρελάσεις των βιβλίων, όπως σε κινηματογραφικό σκηνικό (μεγάλη ποιότητα του βιβλίου: είναι προφανώς φιλμικό!), μια εντυπωσιακή σειρά χαρακτήρων – είτε βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της Ελληνικής Επανάστασης, είτε στα παρασκήνια, ή από τις τάξεις των τελευταίων, από περιοχές πολιτικών, οικονομικών και στρατιωτικών ελίτ. Στη συνέχεια: Καθώς η Επανάσταση του 1821 αποκτά ορμή, τα άμεσα αποτελέσματα σημειώνονται, οι κινήσεις των «τεκτονικών πλακών» που καταγράφονται από τα γεγονότα ζεστός από. Σημαντικό: έχουμε ξεκάθαρα σημαδέψει -με ένα «τότε» και ένα «τώρα» που ενισχύονται από το μπαράζ των φωτογραφικών στιγμιότυπων- την πορεία της Επανάστασης. Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό: το αποτέλεσμα αυτού του επαναστατικού κινήματος, η ανασύνθεση της ιστορίας των μεγάλων χαρακτήρων του, οι άμεσες και ευρείες επιπτώσεις που συνοδεύουν αυτή τη στιγμή σταυροδρόμι για την πολιτική νεωτερικότητα της Ρουμανίας και, ευρύτερα, των Βαλκανίων. Λοιπόν: χρονολογία, θέμα, ιστορία χαρακτήρων.

8. Η – τραγική – στιγμή του «αποκεφαλισμού» του Tudor Vladimirescu (μάλλον: το βράδυ 26-27 Μαΐου 1821) καταγράφεται, με όλες τις διαθέσιμες λεπτομέρειες, λίγο πιο πέρα ​​από τη μέση του βιβλίου. Η δολοφονία του αρχηγού των πανδούρων ήταν «μια πράξη η οποία, από ιστορική προοπτική, επέφερε στην Eteria μια ανεξίτηλη καταστροφή σε όλο το ρουμανικό χώρο». Επιπλέον, στις περισσότερες εγγενείς ιστορικές αναφορές, μετά από αυτό το σημείο, οι αφηγήσεις για το τι συνέβη στην Eteria και τη μοίρα, λεπτομερώς, του ελληνικού επαναστατικού κινήματος είναι εξαιρετικά σπάνιες. Στο βιβλίο του ιστορικού Tudor Dinu, η συνέπεια των γεγονότων και η απογραφή της σημασίας τους είναι πολυτελή. Υπάρχει, επιπλέον, μια γραμμή λόγου από μόνη της, διακριτή και πολλά υποσχόμενη ως σημασιολογικός ορίζοντας, σχετικά με την παρακμή του επαναστατικού κινήματος από το 1821.

9. Στη Μολδαβία και τη Βλαχία, η Επανάσταση του 1821 αφήνει πίσω της παχιά ίχνη αίματος – και αιθεριστές και Οθωμανούς. «Ωστόσο, το βαρύ τίμημα του αίματος που πλήρωσαν τα Πριγκιπάτα ανταμείφθηκε με την αποκατάσταση των γαιοκτημόνων και την εξάλειψη της πολιτικής ζωής των ακτημόνων Ελλήνων, εξελίξεις που επέτρεψαν τη σημαντική επιτάχυνση της διαδικασίας εκδυτικοποίησης της κοινωνίας. μακροπρόθεσμα, η ένωση των Πριγκιπάτων και ο σχηματισμός του ρουμανικού εθνικού κράτους».

10. Σε έναν διάλογο που είχα τη χαρά να έχω με τον Tudor Dinu πριν από ενάμιση χρόνο – το κεντρικό θέμα της συνομιλίας μας ήταν η εποχή των Φαναριωτών και η αντανάκλασή της στην ιστοριογραφία μας – μου είπε ο ιστορικός – η εξειδικευμένη ιστορία, δεν είναι το? – ένας τρόπος για να προετοιμάσετε στρείδια σε vintage. Ιδού: «Αφού πλυθούν προσεκτικά από την άμμο, μπορούσαν να ψηθούν μέχρι να αρχίσουν να ανοίγουν, ενώ ο χυμός που άφηναν τον μάζευαν προσεκτικά σε μια στάμνα («το νερό τους που έβγαινε δεν το πέταξε». μακριά, γιατί αυτά έχουν τη δική τους γεύση”) και αναμειγνύονται με τις θρυμματισμένες άκρες των κοχυλιών, “μύτες από σπανάκι”, “χυμό εσαλότ και πιπέρι”. Τα τσόφλια από στρείδια στη συνέχεια τηγανίζονται σε βούτυρο, τοποθετούνται σε φέτες ψωμιού ψημένες “σε ορειχάλκινο ταψί” τοποθετείται “πάνω σε ένα ζεστό παντεσπάνι να κυματίζει” με τη σάλτσα που περιγράφηκε προηγουμένως, και τέλος πασπαλισμένο με πιπέρι. Άλλες φορές, πριν φτάσουν στη σχάρα, τα χτένια άφηναν “να ξεκουραστούν για ένα τέταρτο της ώρας σε λάδι, αλεσμένα φλόμος και πιπέρι”, μετά τα έψηναν σε φύλλο γραφής σε μορφή κρεβατιού και τα αλείφαμε καλά με λάδι. ροδίζονταν, τα μεταφέραμε σε ταψί και τα περιχύναμε με ένα “οστροπιέλε από ζάχαρη, χυμό. χρένο, αλεσμένο πιπέρι» και τον δικό του χυμό. Άλλες φορές, αφού τα άφηναν στη σχάρα μέχρι να ζεσταθούν καλά, αλλά χωρίς να ανοίξουν, τα έψηναν «στο φούρνο, ρουφούσαν τη ζύμη» με «ξυλέλαιο, μια σκελίδα σκόρδο, ίσμα και ψιλοκομμένη μαντζουράνα, πιπέρι και κανέλα”. αλλά και «λίγο καλό οξινισμένο λευκό κρασί με χυμό λεμονιού και λίγη ζάχαρη». Τέλος, τα στρείδια θα μπορούσαν να παρασκευαστούν και να παναριστούν ή, στην καθομιλουμένη της εποχής, να αλευρωθούν, οπότε περιχύνονταν διάφορα οστρόπιελ, μεταξύ των οποίων ένα «πράσινο από φύλλα παστινάδας, ίσμα και άλλα θρυμματισμένα μυρωδικά, ανακατεμένα με ξύδι λεμονιού». Η ιστορία που λέει ο Tudor Dinu έχει γεύση, πολύ καλή γεύση. Η προηγούμενη συνταγή (ίσως) χρησιμεύει και ως ορεκτικό για την ανάγνωση αυτού του βιβλίου. Ένα βιβλίο που, παρεμπιπτόντως, μπορεί να διαβαστεί -με μεγάλο ενδιαφέρον- παράλληλα με ένα άλλο , απολαυστικό, ένα για την πρώιμη σύγχρονη εποχή εδώ: Neagu Djuvara – “Between East and West: Romanian Lands and the Early Modern Era (1800-1848)” . //