«Αυτή η τρέλα είναι η αγάπη για τη δουλειά, το πάθος πεθάνω από τη δουλειά”

Ο Paul Lafargue λέει, στο «Το δικαίωμα στην τεμπελιά», ότι η άθλια λατρεία της εργασίας είναι ένα μοιραίο δόγμα: «Μια παράξενη τρέλα κυριεύει τις εργατικές τάξεις των εθνών όπου βασιλεύει ο καπιταλιστικός πολιτισμός. Αυτή η τρέλα φέρνει μαζί της τις προσωπικές και κοινωνικές δυστυχίες που βασάνισαν τη θλιβερή ανθρωπότητα για αιώνες. Αυτή η τρέλα είναι η αγάπη για τη δουλειά, το ετοιμοθάνατο πάθος για τη δουλειά, ωθημένο σε σημείο εξάντλησης των ζωτικών δυνάμεων του ατόμου και των απογόνων του. Αντί να αντιδράσουν ενάντια σε αυτή τη νοητική παρέκκλιση, οι ιερείς, οι οικονομολόγοι, οι ηθικολόγοι, έχουν κάνει την εργασία ιερή. Τυφλοί και στενόμυαλοι άνθρωποι, ήθελαν να είναι σοφότεροι από τον Θεό τους. αδύναμοι και καταφρονεμένοι άνθρωποι, ήθελαν να αποκαταστήσουν αυτό που είχε καταραστεί ο Θεός τους. Εγώ, που δηλώνω ότι δεν είμαι ούτε χριστιανός, ούτε οικονομολόγος, ούτε ηθικολόγος, φέρνω την κρίση τους πριν από την κρίση του Θεού τους. φέρνουν τα κηρύγματά τους για τη θρησκευτική, οικονομική, ελεύθερα σκεπτόμενη ηθική για να αντιμετωπίσουν τις φρικτές συνέπειες της εργασίας στην καπιταλιστική κοινωνία». Εκλιπαρεί πειστικούς πόρους ακόμη και στην αυγή του Χριστιανισμού: «Στην επί του Όρους Ομιλία, ο Χριστός κήρυξε την τεμπελιά: «Κοίτα καλά πώς μεγαλώνουν τα κρίνα του αγρού: ούτε κλωστούν ούτε υφαίνουν. όμως σας λέω ότι ούτε ο Σολομών σε όλη του τη δόξα δεν ντύθηκε σαν ένας από αυτούς». Ο Γιεχόβα, ο γενειοφόρος και αποκρουστικός θεός, έδωσε στους λάτρεις του το απόλυτο παράδειγμα ιδανικής τεμπελιάς: μετά από έξι μέρες δουλειάς, ξεκουράστηκε για την αιωνιότητα. – η μεγάλη τάξη που περιλαμβάνει όλους τους παραγωγούς πολιτισμένων εθνών, η τάξη που με τη χειραφέτησή της θα φέρει τη χειραφέτηση όλης της ανθρωπότητας από τη δουλεία των σκλάβων και θα κάνει το ανθρώπινο ζώο ελεύθερο ον – έχει προδώσει τα ένστικτά της και, χωρίς να γνωρίζει την ιστορική της αποστολή, άφησε τον εαυτό της να διαστρεβλωθεί από τη δουλειά του δόγματος. Για να δοξάσει τις αρετές της παρατεταμένης ανάπαυσης, ο Λαφάργκ κάνει μεγάλους συμβιβασμούς, εμφανιζόμενος ξανά, πραγματιστικά και υποκριτικά, για λίγες στιγμές φυσικά, ως θαυμαστής της θρησκείας. Οι εκκλησιαστικοί νόμοι, επικροτεί, εγγυώνται στον εργαζόμενο 90 ​​ημέρες ανάπαυσης (52 Κυριακές και 38 αργίες), κατά τις οποίες η εργασία απαγορεύεται αυστηρά. Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, μόλις έγινε κυρίαρχος, η αστική τάξη κατάργησε τις επίσημες αργίες και αντικατέστησε την επταήμερη εβδομάδα με μια δεκαήμερη. Η αστική τάξη απελευθέρωσε τους εργάτες από τον ζυγό της Εκκλησίας, τόσο καλύτερα να τους υποτάξει στον ζυγό της εργασίας. Η δυσαρέσκεια για τις γιορτές, κατηγορεί επίσης, αντλώντας από όλα τα ιδεολογικά όπλα του προικισμού του, που γενναιόδωρα παρείχε ο πεθερός του, εμφανίστηκε μόλις την εποχή της γέννησης της σύγχρονης βιομηχανικής και εμπορικής αστικής τάξης, μεταξύ 15ου και 16ου αιώνα. Ο Ερρίκος Δ’ ζητά από τον πάπα να μειώσει τις ημέρες των εορτών. Αρνήθηκε, αλλά αργότερα ο Προτεσταντισμός, που ήταν η χριστιανική θρησκεία προσαρμοσμένη στις νέες βιομηχανικές και εμπορικές ανάγκες της αστικής τάξης, ενδιαφέρθηκε λιγότερο για τη λαϊκή ειρήνη. εκθρόνισε τους αγίους στον ουρανό για να καταργήσει τις γιορτές τους στη γη.

Υποστηρίζοντας όλα αυτά, ο Lafargue φαίνεται να ξέχασε ότι ο Ένγκελς, στο «The role of work in the process of transformation from monkey to man» (στο Karl Marx, Friedrich Engels, «Selected Works in Two Volumes», 3rd edition, vol. 2, 1967, Éditions πολιτικήp.p. 67-79) λέει ότι «η εργασία είναι η πηγή κάθε πλούτου […]. Είναι πράγματι αυτή η πηγή με τη φύση, που της παρέχει το υλικό που μεταμορφώνει σε πλούτο. Αλλά η δουλειά είναι απείρως περισσότερο από αυτό. Είναι η πρώτη θεμελιώδης συνθήκη όλης της ανθρώπινης ζωής, δηλαδή σε τέτοιο βαθμό που, κατά μία έννοια, πρέπει να πει κανείς ότι η εργασία δημιούργησε ο ίδιος τον άνθρωπο”. Έγραψε ιστορία με το δοκίμιό του “Το δικαίωμα να είσαι τεμπέλης”, ιδιαίτερα μέσω ειρωνικών ερμηνειών, όπως αυτή του Leszekheek Marx. Η φάργκ δεν υπερβαίνει τον λαϊκό εντυπωσιασμό. Μεταξύ άλλων, ο Λαφάργκ θεωρείται ο άνθρωπος που «αναζωογόνησε κατά κάποιο τρόπο τον μύθο του άγριου καλού, που δεν επικαλέστηκαν οι μαρξιστές της εποχής του», αλλά τα ίχνη αυτού του μύθου έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους στους ορίζοντες της θεωρίας τους.

Μετά τις βροντές και τις αστραπές που εκτόξευσε η Λαφάργκ με προλεταριακή οργή κατά της αστικής τάξης, της θρησκείας και της εργασίας, ας επιστρέψουμε στην ήρεμη ζώνη του εξαιρετικού υπερασπιστή της Ορθοδοξίας: του Ντοστογιέφσκι… Ιούνιος, 2018), όπου θα (ξανα) ανακαλύψετε ότι στον Ντοστογιέφσκι η τεμπελιά έχει λάβαρο, είναι δογματική, μεταφυσική. Τεμπέλης τεμπέλης! – Λοιπόν, είναι τίτλος, αποστολή, καριέρα, παρακαλώ. Δεν αστειεύεσαι, είσαι. Τότε θα ήμουν νόμιμο μέλος του πιο εκλεκτού κλαμπ και η μόνη μου ασχολία θα ήταν να σέβομαι τον εαυτό μου για πάντα (FM Dostoievski, «Notes from the Underground», στο «Jucătorul si alte microromane», Iaşi, εκδ. Polirom, 2003, σελ. 47). Ο υπόγειος άνθρωπος είναι φτιαγμένος από ειδική πάστα. Ξέρει ότι δεν μπορεί να διαμορφώσει τη μεταφυσική της τεμπελιάς αν δεν επιβιώσει με ένα ραβδί. Primum vivere, deinde philosophari…Πραγματολογικά, κάνει την τεμπελιά επάγγελμα. Η τεμπελιά του όμως έχει και συντρόφους, τρώγοντας και πίνει, αλλιώς δεν θα μπορούσε να κάνει καριέρα: «Κι εγώ θα διάλεγα καριέρα. Θα ήμουν τεμπέλης και θα έτρωγα, αλλά όχι απλός, αλλά ευαίσθητος σε ό,τι είναι όμορφο και υπέροχο. Πως σας φαίνεται αυτό? Το ονειρευόμουν πολύ καιρό» (Ιδιο.). Το όνειρό του έχει αισθητικές αρετές: «… να πίνω στην υγεία ό,τι είναι ωραίο και υπέροχο». Το φαγητό και το ποτό δεν αμφισβητούν την κατάσταση της αδράνειας. τον εξευγενίζει: «Τότε θα είχα μεταμορφώσει τα πάντα σε ομορφιά και υπεροχή. στα πιο αποκρουστικά και αδιαμφισβήτητα μικροπράγματα θα έβρισκα το όμορφο και το υπέροχο» (Ιδιο.). Δύο κατηγορίες για να πιάσετε στην κουμπότρυπα του μυαλού -το όμορφο και το υπέροχο- βρίσκουν την καταγωγή τους στην υπόγεια τεμπελιά που φλερτάρει με την αισθητική. Ο έπαινος της τεμπελιάς γίνεται έτσι όχι μόνο ηθικός αλλά και αισθητικός. Η αισθητική απόλαυση της τεμπελιάς είναι ηδονική. Ο ήρωας Ντοστογιέφσκι πρόκειται να δώσει νέο νόημα στην καλοκαγκάθια. Η έννοια της καλοκαγκαθιάς, που αρχικά εφαρμόστηκε στην κληρονομική αριστοκρατία, ώστε με τον Σωκράτη να μπορεί να διαμορφωθεί σε ένα περίπλοκο ιδανικό ηθικής τελειότητας, είχε ύψιστη σημασία στην εξέλιξη του ελληνικού πολιτισμού. Καλοκάθια – Καλώναπανεμορφη; άγαθων, αντιπροσωπεύει για τους Έλληνες τη θεωρία ότι όλες οι ανώτερες αξίες του νου, συμπεριλαμβανομένων των ηθικών και γνωστικών αξιών, μπορούν επίσης να έχουν αισθητική αξία. Η Καλοκαγάθια είναι αρετή του ανώτερου ανθρώπου. Την αρετή, γράφει ο Αριστοτέλης, «μπορεί να την κατέχει και κάποιος που κοιμάται ή περνά τη ζωή του στην αδράνεια» («Nicomachean Ethics», Βουκουρέστι, Επιστημονικός Εκδοτικός Οίκος και Εγκυκλοπαίδεια, 1988, σ. 12). Αλλά αυτή είναι μόνο… η αρετή του, γιατί κανείς «δεν μπορεί να θεωρήσει ευτυχισμένο τον άνθρωπο που ηγείται μιας τέτοιας ύπαρξης» (Ιδιο., Π. 12). Οι αρχαίοι Έλληνες δεν οριοθετούσαν διδακτικά το ωραίο από το ηθικό. Γι’ αυτούς, αυτές οι κατηγορίες με αισθητική και ηθική αξία αποτυπώθηκαν πάνω απ’ όλα σε αυτήν την ηθικοαισθητική σύνθεση: τα καλοκαγάθια. Η σύνθεση είχε κοσμικές ουσίες, αρετές νου σε αναζήτηση της τελειότητας.