Η επίσκεψη του πρωθυπουργού Τζόνσον στο Μπέλφαστ συμπίπτει με εικασίες ότι η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου είναι έτοιμη να εισαγάγει νομοθεσία για την κατάργηση τμημάτων του Πρωτοκόλλου της Βόρειας Ιρλανδίας, το οποίο προβλέπει τελωνειακούς ελέγχους σε εμπορεύματα από το Ηνωμένο Βασίλειο και διατηρεί την επαρχία στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά.
Το πρωτόκολλο – που αποτελεί πλέον αντικείμενο περαιτέρω διαμάχης μετά τις εκλογές στη Βόρεια Ιρλανδία στις 5 Μαΐου – σχεδιάστηκε για να εξασφαλίσει τη συνέχιση του ελεύθερου εμπορίου πέρα από τα ιρλανδικά σύνορα, τα μοναδικά χερσαία σύνορα μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ.
Οι εκλογές εξασφάλισαν την πλειοψηφία για τα μέλη της συνέλευσης που αποδέχθηκαν το πρωτόκολλο, 53 στα 90, και το Σιν Φέιν, που υποστηρίζει την επανένωση της επαρχίας με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας, έγινε το μεγαλύτερο κόμμα με 27 έδρες και θα έπρεπε να γίνει Πρωθυπουργός (FM ) επικεφαλής της επαρχιακής εκτελεστικής εξουσίας.
Το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP), το οποίο υποστηρίζει τη διατήρηση της επαρχίας στο Ηνωμένο Βασίλειο και αντιτίθεται στο πρωτόκολλο, έχει εμποδίσει τη διαδικασία σχηματισμού νέας διοίκησης. Σύμφωνα με τη Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής του 1998, η οποία τερμάτισε έναν εμφύλιο πόλεμο σχεδόν τριών δεκαετιών, η επαρχία μπορεί να διοικείται μόνο από τη συναίνεση των δύο κοινοτήτων – Προτεσταντών/Ενωτικών και Καθολικών/Εθνικιστών/Ανομιστών.
Εν τω μεταξύ, το Πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας έχει δημιουργήσει αυξανόμενες αποκλίσεις μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ. Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Kwasi Kwarteng είπε ότι η προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι η πολιτική σταθερότητα στη Βόρεια Ιρλανδία, προσθέτοντας ότι «αν αυτό σημαίνει αναθεώρηση του πρωτοκόλλου, πρέπει να το κάνουμε», είπε στο BBC.
“Δεν νομίζω ότι θα υπάρξει εμπορικός πόλεμος. Έχουν γίνει πολλές συζητήσεις, πολλές απειλές για το τι θα κάνει ή δεν θα κάνει η ΕΕ. Εναπόκειται σε αυτούς”, είπε ο υπουργός Kwarteng.
Από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών της Ιρλανδίας Simon Coveney προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε κίνηση του Λονδίνου να εγκαταλείψει τις συμφωνίες «θα στείλει σήματα σε όλο τον κόσμο ότι η Βρετανία είναι έτοιμη να παραβιάσει το διεθνές δίκαιο».
«Αυτό που βλέπω αυτή τη στιγμή είναι μια βρετανική κυβέρνηση να κάνει δηλώσεις κατά της ΕΕ και να δημιουργεί μεγάλη ένταση στη χώρα μου, τον πλησιέστερο γείτονά σας, και μπορεί επίσης να είναι έτοιμη να λάβει μια απόφαση που θα μπορούσε να υπονομεύσει θεμελιωδώς τη λειτουργία των θεσμών της την ειρηνευτική διαδικασία στη Βόρεια Ιρλανδία», δήλωσε ο Κόβενυ στο Sky News.
Η ΕΕ αναγνώρισε ότι το πρωτόκολλο έχει προκαλέσει δυσκολίες στις επιχειρήσεις στη Βόρεια Ιρλανδία και υπέβαλε προτάσεις τον Οκτώβριο για να προσπαθήσει να ελαφρύνει αυτό το βάρος, κάτι που θα σήμαινε μείωση της γραφειοκρατίας και των ελέγχων στα εμπορεύματα που εισέρχονται στο ΗΒ από τη Βόρεια Ιρλανδία.
Ωστόσο, την περασμένη εβδομάδα το Ηνωμένο Βασίλειο απέρριψε αυτά τα σχέδια, λέγοντας ότι θα χειροτέρευαν τα πράγματα.
