Εκτός από τη χώρα μας, αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν αποφασίσει να επιβάλουν έκτακτο φόρο ή σχεδιάζουν να θεσπίσουν τέτοιο μέτρο. Ωστόσο, υπάρχει μια σημαντική διαφορά μεταξύ των λύσεων της Ουγγαρίας και των λύσεων άλλων ευρωπαϊκών χωρών -όσο προγραμματίζονται- δηλαδή ότι, ενώ σε αυτή τη χώρα το νέο πρόσωπο δεν έχει επιβληθεί μόνο σε εταιρείες ενέργειας, αλλά και σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, εταιρείες τηλεπικοινωνιών, λιανική και οι αεροπορικές μεταφορές επηρεάζονται επίσης, στη Δυτική Ευρώπη μόνο η αύξηση των κερδών στον ενεργειακό τομέα έχει προσελκύσει την προσοχή των κυβερνήσεων.

Το επισημαίνει και ο Ισπανός El País στο άρθρο του που δημοσιεύτηκε τις προάλλες, αν και στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε πολλά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μεταξύ των οποίων η Ιταλία, η Ελλάδα, η Ισπανία και το Βέλγιο, η επιβολή πρόσθετου φόρου στα έκτακτα κέρδη των εταιρειών πετρελαίου, φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας έχει ανακοινωθεί, μέχρι στιγμής μόνο μία ευρωπαϊκή χώρα, η Ουγγαρία, έχει θεσπίσει παρόμοιο φόρο για χρηματοπιστωτικά ιδρύματα των οποίων το εισόδημα αυξάνεται λόγω της αύξησης των επιτοκίων.

Η Μαδρίτη επιβάλλει και στην ενέργεια

Ξεκινώντας με τα τελευταία μέτρα, την περασμένη Τρίτη ο Βέλγος υπουργός Ενέργειας Tinne Van der Straeten πρότεινε εφάπαξ πρόσθετο φόρο 25% στους προμηθευτές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας και στους εμπόρους πετρελαίου. Την ίδια ημέρα, ο Ισπανός πρωθυπουργός Pedro Sánchez ανακοίνωσε περαιτέρω λεπτομέρειες σχετικά με τον προηγουμένως ανακοινωθεί φόρο στις εταιρείες ενέργειας της Ιβηρικής και είπε ότι η Μαδρίτη θα επιβάλει φόρους περίπου 2 δισεκατομμυρίων ευρώ στα κέρδη για τα οικονομικά έτη 2022 και 2023. Οι ενδιαφερόμενες εταιρείες θα πρέπει να είναι αυτές των οποίων ο ετήσιος τζίρος ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ και συγκεκριμένα οι Iberdrola, Endesa, Naturgy, Repsol και Cepsa.

Στην Ισπανία, οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου και οι τράπεζες υπόκεινται ήδη σε 30% υψηλότερο συντελεστή εταιρικού φόρου από άλλες εταιρείες, οι οποίες φορολογούνται με 25%, αν και διάφορες εκπτώσεις τείνουν να μειώνουν τη φορολογική βάση.

Η Ιταλία ήταν η πρώτη από τις μεγαλύτερες χώρες της ΕΕ που εισήγαγε ειδικό φόρο 10% στα έκτακτα κέρδη ήδη από τον Μάρτιο υπό την ηγεσία του φιλελεύθερου Μάριο Ντράγκι. Ένα μήνα αργότερα, αυτός ο φορολογικός συντελεστής αυξήθηκε στο 25% και μια σχετικά μεγάλη ομάδα νομοθετών θέλει τώρα να επεκτείνει τον φόρο στα πρόσθετα κέρδη των τραπεζών και των χρηματιστών που εμπορεύονται ενεργειακά προϊόντα.

Επιπλέον, η αυστηροποίηση έχει αναδρομική ισχύ, αφού έχει στοχοποιηθεί το κέρδος από τα τέλη του 2021. Και ο σκοπός του δεν είναι άλλος από το να χρηματοδοτήσει τουλάχιστον εν μέρει το πακέτο βοήθειας των 14 δισ. ευρώ που ενέκρινε η κυβέρνηση Ντράγκι, το οποίο ήταν να αμβλύνει το πλήγμα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις λόγω της αύξησης των λογαριασμών ενέργειας. Σύμφωνα με την El País, η Ισπανία κοιτάζει το ιταλικό παράδειγμα με καχυποψία όταν αναπτύσσει τη δική της φόρμουλα.

Στην Ελλάδα μπορείτε να πάρετε ένα μεγάλο πακέτο

Το σχέδιο της Αθήνας που ανακοινώθηκε στις αρχές Μαΐου αποδείχθηκε το πιο σκληρό μέχρι στιγμής: το δεξιό υπουργικό συμβούλιο της Αθήνας θα επέβαλε φόρο 90% στα επιπλέον κέρδη των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας. Το εισόδημα από αυτό θα χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση της επισφαλούς κατάστασης των νοικοκυριών που παλεύουν με την απότομη αύξηση των λογαριασμών κοινής ωφελείας.

Δύο εβδομάδες αργότερα, το Ηνωμένο Βασίλειο πρότεινε επίσης νέο φόρο 25%, ο οποίος θα επιβάλλεται μόνο στα κέρδη των εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλλά όχι των εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας. Οι πρώτες εκτιμήσεις δείχνουν ότι ο νέος φόρος θα μπορούσε να συμπληρώσει το Λονδίνο περίπου 6 δισεκατομμύρια ευρώ το 2023. Ο φόρος αναμένεται να εισαχθεί όταν οι τιμές της ενέργειας επανέλθουν σε κανονικά επίπεδα, δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Rishi Sunak, ο οποίος ήταν υποψήφιος για την πρωθυπουργία μετά την παραίτηση του Μπόρις Τζόνσον.

Σύμφωνα με πληροφορίες του Irish Independent, η Ιρλανδία θα εισέπραττε επίσης περίπου 60 εκατ. ευρώ από εταιρείες ενέργειας και εκτός από τον φόρο, ο νόμος θα απαγόρευε επίσης στις εταιρείες να μετακυλίσουν τη χρέωση στους καταναλωτές.

Ο ειδικός φόρος που επιβλήθηκε στις εταιρείες ενέργειας δεν συνάντησε την αντίθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διότι σύμφωνα με έγγραφο που δημοσίευσε το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ στις αρχές Μαρτίου, «τα κράτη μέλη ενδέχεται να εξετάσουν το ενδεχόμενο επιβολής προσωρινού φόρου στα έκτακτα κέρδη και, κατ’ εξαίρεση, μπορούν διανέμουν μέρος αυτών των κερδών στους καταναλωτές».

Ωστόσο, ο τραπεζικός τομέας είναι άλλο θέμα. Παρόλο που πολλές χώρες – συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας, της Πορτογαλίας και, πιο πρόσφατα, της Σουηδίας – επιβάλλουν ειδικό φόρο στον χρηματοπιστωτικό τομέα για την κάλυψη της επιστροφής κεφαλαίων που καταβλήθηκαν ως ενίσχυση κατά τη διάρκεια της επιδημίας ή λόγω κινδύνων που προκύπτουν από τη συστημική κατάσταση στον τομέα, μόνο μία χώρα, η Ουγγαρία, έχει θεσπίσει ειδικό φόρο στα πρόσθετα κέρδη της.

Απειλητικοί είναι και οι Πολωνοί

Στην Πολωνία, η φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών στον χρηματοπιστωτικό τομέα συζητήθηκε πρόσφατα, αλλά προς το παρόν η προοπτική ενός τέτοιου μέτρου μοιάζει περισσότερο με απειλή. Ο Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, ο ηγέτης του κυβερνώντος κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη, τόνισε στη δήλωσή του ότι ο φόρος θα εισαχθεί εάν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δεν αυξήσουν τα επιτόκια καταθέσεων.

Σε ένα απροσδόκητο μέρος, μπορούμε να βρούμε σκέψεις παρόμοιες με αυτές που καθοδήγησαν την κυβέρνηση Orbán όταν διέταξε τον πρόσθετο φόρο κερδών που επιβλήθηκε στις τράπεζες. Σύμφωνα με πληροφορίες των Financial Times, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αναζητά επίσης τρόπο για να αποτρέψει τις τράπεζες της ευρωζώνης από το να επωφεληθούν από την εξαιρετικά φθηνή χρηματοδότηση που παρείχαν πρόσφατα, ειδικά μετά το ξέσπασμα της επιδημίας, μετά την άνοδο των επιτοκίων.