– Πώς προέκυψε η ιδέα για αυτή τη φιλανθρωπική συναυλία;
– Δουλεύουμε πολύ καιρό με τον Zsolt Meskó, έναν από τους βασικούς διοργανωτές της συναυλίας. Χάσαμε μια εκδήλωση νωρίτερα που θέλαμε να καλύψουμε τη διαφορά τώρα τον Μάιο. Καθώς, δυστυχώς, ξέσπασε ο πόλεμος στο μεταξύ, θεωρήσαμε καθήκον μας να διοργανώσουμε μια φιλανθρωπική συναυλία για την ειρήνη. Η ιδέα ήρθε από τον Zsolt, συμφωνήσαμε ότι θα θέλαμε να αντιδράσουμε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε αυτή την εξαιρετική κατάσταση, που επηρεάζει και την καθημερινότητά μας. Το γεγονός ότι οι καλλιτέχνες και οι πολιτιστικοί παράγοντες συγκινούνται από ένα τέτοιο γεγονός ισχύει φυσικά σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, δεν υπήρξαν πολλά παραδείγματα τέτοιας συνεργασίας στην Ουγγαρία.
Μέσα από τη συναυλία, θέλουμε να ευχαριστήσουμε τους εθελοντές και να συγκεντρώσουμε δωρεές.
Συνεργαστήκαμε με τους ερμηνευτές και κάνουμε αυτό που ξέρουμε μέσα από την τέχνη. Θέλουμε οι εθελοντές να αισθάνονται εκτίμηση και εκτίμηση για τη δουλειά τους και είναι εξίσου σημαντικά με τα χρήματα που πηγαίνουν στο Ορφανοτροφείο του Αγίου Μιχαήλ στην Transcarpathia και στο Παιδικό Σπίτι στη Szolya, ώστε να είναι δυνατή η δημιουργία τμημάτων που προσφέρουν ένα νέο σπίτι σε ορφανά παιδιά που τραυματίστηκαν από τον πόλεμο.
– Ποια είναι τα κριτήρια για να ζητήσουμε από καλλιτέχνες να παίξουν; Θα έπρεπε να πουν ναι;
– Λόγω του μικρού χρόνου, το αίτημα έγινε συνειδητά: δεν προσπαθήσαμε για όσους γνωρίζαμε ότι δεν θα επηρεαστούν. Σκεφτήκαμε και τι θέλαμε να ακούσουμε στη συναυλία. Ως αρχηγός ενός συγκροτήματος που παίζει κλασική μουσική, είναι φυσικό η οργανική μουσική και η όπερα να είναι σημαντικές. Στην ενότητα της κλασικής μουσικής, δεν χρειάζεται καν να εξηγήσω το αίτημα των δύο εξαιρετικών καλλιτεχνών, της Erika Miklósa και του Andrea Rost, που έχουν ήδη υπερασπιστεί πολλά σημαντικά ζητήματα, εκπροσωπώντας τα με σώμα, ψυχή και καρδιά. Είναι επίσης γνωστό για τον Gergely Bogányi ότι αν κάποιος απευθυνθεί σε αυτόν με ένα αίτημα, είναι βέβαιο ότι θα βρει ανοιχτή καρδιά. Στο λαϊκό κομμάτι, ο Pál István Szalonna και η ομάδα του είναι κοντά στον Zsolt και εμένα. Συνεργαστήκαμε και με το Κρατικό Λαογραφικό Σύνολο και την ορχήστρα του. Εκτός από τη λαϊκή μουσική, οι Ágnes Herczku και Nikola Parov εκπροσωπούν επίσης την παγκόσμια μουσική, ενώ ο Béla Szakcsi Lakatos εκπροσωπεί τη μουσική της τζαζ. Στην περίπτωση της ελαφριάς μουσικής, έπρεπε να εξετάσουμε διεξοδικά το πρόγραμμα, ποιος το παίρνει, αλλά όποιος ρωτήσαμε, ο János Bródy, ο László Dés και ο András Lovasi, είπαν αμέσως ότι θα έρθουν.
– Σύμφωνα με τους ίδιους, στη συναυλία θα ακουστούν διαφορετικά στυλ μουσικής και οι Danubia θα είναι το backing συγκρότημα μέχρι το τέλος; Ίσως δώσουν μια μίνι συναυλία στο πλαίσιο της συναυλίας;
«Ναι, θα σε συνοδεύσουμε, αλλά θα έχουμε αριθμό ορχήστρας». Θα υπάρχει και λίγη περιέργεια σε κάθε παράσταση, στόχος μας είναι να κάνουμε την παράσταση όσο πιο πολύχρωμη γίνεται, ο καθένας θα βρει αυτό που είναι πιο σημαντικό για αυτόν. Έχουμε επίσης υπόψη μας ότι έρχονται εθελοντές από όλη τη χώρα και ο καθένας έχει διαφορετικό μουσικό γούστο, θέλουμε ο καθένας να βρει το αγαπημένο του τραγούδι ή άρια. Δεν θέλω να προδώσω την ιδέα εκ των προτέρων, αλλά έχουμε δουλέψει πολύ σκληρά για να κάνουμε αυτή την ευεργετική συναυλία μια πραγματική πολιτιστική εμπειρία.
– Το σύνθημα της εκδήλωσης είναι «Αγάπη». Για την ειρήνη, προσθέτω. Από το ξέσπασμα του ρωσο-ουκρανικού πολέμου, έχω ακούσει επανειλημμένα τη σύγχυση: μπορεί αυτό να συμβεί ακόμα στον 20ο αιώνα; Λυπηρό αλλά ναι…
«Θα πρέπει να είναι απολύτως φυσικό οι διαφορές μεταξύ των χωρών να μην επιλύονται πλέον με πόλεμο, αλλά δυστυχώς όχι ακόμη». Εμείς που παίζουμε κλασική μουσική, νιώθουμε ότι στα έργα εμφανίζονται και οι πόλεμοι και οι εχθροπραξίες εκείνης της εποχής. Σκεφτείτε απλώς σκηνικά ή όπερες. Δυστυχώς, υπάρχουν πάντα άνθρωποι που δεν επιδιώκουν την ειρήνη αλλά τη σύγκρουση. Εμφανίζεται ξανά και ξανά στην ιστορία της ανθρωπότητας.
– Η ιστορία της Ρωσίας και της Ουκρανίας, οι δύο σλαβικοί λαοί, συγχωνεύτηκαν για χίλια χρόνια, πρώτα το Πριγκιπάτο του Κιέβου, το οποίο ανατράπηκε από τη Χρυσή Ορδή τον 16ο αιώνα, και η άνοδος της Μόσχας ξεκίνησε μετά την εκδίωξη των Τατάρων. Τι μπορεί να κάνει η μουσική ενάντια στο μίσος, όντας ίσως η πιο διεθνής τέχνη;
– Η μουσική είναι η αρχαιότερη γλώσσα. Όταν οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να επικοινωνήσουν ακόμα μέσω του λόγου, ο ρυθμός ήταν εκεί, όλα ξεκίνησαν. Αν σκεφτώ μόνο τη συναυλία μας στις 22 Μαΐου,
Η μουσική είναι αυτό που δείχνει ειρήνη, αγάπη, ενότητα χωρίς λόγια.
Στη συναυλία θα συμμετάσχουν επίσης Ρώσοι και Ουκρανοί καλλιτέχνες. Πραγματικά πρόκειται για αδέρφια, αλλά εδώ η μουσική θα είναι η κοινή γλώσσα, που ίσως μπορεί να εξαλείψει όλες τις αντιφάσεις, τουλάχιστον για αυτήν την ημέρα ή για λίγες ώρες. Η γοητεία της σκηνής αντικατοπτρίζεται στην κοινή γλώσσα, τη μουσική.
– Ζαν Ρενουάρ Το μεγάλο όνειρο Η ταινία του διαδραματίζεται σε ένα στρατόπεδο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου σε ένα γερμανικό στρατόπεδο αιχμαλώτων. Ανάμεσα στους φυλακισμένους Γάλλους είναι ένας αρχαίος λόγιος που, αδιαφορώντας για τα βλήματα που τον έπληξαν, την πραγματικότητα του πολέμου, μετέφρασε τον Έλληνα ποιητή Πίνδαρο, που έζησε για περισσότερα από δύο χιλιάδες χρόνια, γιατί οι πολιτιστικές αξίες πρέπει να διατηρηθούν, να προστατευτούν και μεταδίδεται στο μέλλον. Ακόμα κι αν δεν είναι πολλά, ο ποιητής, ο μουσικός, ο καλλιτέχνης μπορεί να κάνει πολλά.
– Ένας καλλιτέχνης μπορεί να κάνει πολλά για έναν καλύτερο και πιο όμορφο κόσμο. Μόνο τα τελευταία εκατό χρόνια ήταν δυνατό να γνωρίζουμε αν πολύ διάσημοι καλλιτέχνες ήταν στο πλευρό της ειρήνης ή του πολέμου, της εχθρότητας. Μπορούσαμε να δούμε τον νεαρό Ουκρανό τσελίστα που πήγε στα ερείπια λίγο μετά το ξέσπασμα του πολέμου τον Φεβρουάριο, μετά τους πρώτους βομβαρδισμούς, και έπαιξε λεπτομέρειες από τη σουίτα του Μπαχ. Και τις προάλλες είδαμε στο YouTube ότι στο μετρό του Κιέβου έπαιζαν ελαφροί μουσικοί. Η μουσική είναι παρούσα στη ζωή όλων, μια πραγματική κοινή γλώσσα. Πρέπει να το εμπιστευτούμε και να το πιστέψουμε. Φυσικά αυτό ισχύει και για τη συναυλία μας στις 22 Μαΐου. Αν εμείς, οι ερμηνευτές, οι διοργανωτές το θέλουμε και το κάνουμε με καρδιά και ψυχή, και κάνουμε ό,τι μπορούμε για να φέρουμε αυτό που γεννιέται στη σκηνή στο κοινό, θα υπάρξει επιτυχία. Οι εθελοντές αποκτούν εμπειρία, καταλύτης που ελπίζουμε να τους ωθήσει περισσότερο στις δυσκολίες. Σκέψου το: έκανε κρύο στην αρχή, και τώρα έρχεται η ζέστη όταν πρέπει να σταθείς στα σύνορα, χωρίς νερό, χωρίς νεροχύτη. Αυτές είναι πολύ δύσκολες καταστάσεις.
– Εξ όσων γνωρίζω, α συναυλία αγάπηςθα υπάρχουν δύο αγωγοί.
– Ναί. Η Ilona Dobszay-Meskó και ο István Dénes, ένας από τους κύριους μαέστρους της Όπερας. Η Ilona, της οποίας ο πατέρας είναι υπερκαρπάθιας καταγωγής, είναι μητέρα δύο παιδιών. Στην Υπερκαρπάθια ζουν ακόμα συγγενείς. Δεν υπήρχε αμφιβολία ότι θα εμφανιζόταν στη συναυλία.
– Η Danubia Orchestra συνεργάζεται με την Ουγγρική Φιλανθρωπική Μάλτα στο συμφωνικό πρόγραμμα. Είναι τόσο σημαντική για εσάς η φιλανθρωπία;
– Θα αντιμετώπιζα διαφορετικά τον ρόλο μας στην κοινωνία. Η περίοδος της πανδημίας έδειξε ότι η ζωή συνεχίζεται ακόμα κι αν δεν μπορείτε να μπείτε σε μια όμορφη αίθουσα συναυλιών και να ακούσετε τον Μπετόβεν εκεί Συμφωνία Νο 5ή οποιονδήποτε διαγωνισμό βιολιού ή πιάνου. Οι άνθρωποι τότε ίσως είχαν ακόμη μεγαλύτερη ανάγκη για πολιτιστικές εμπειρίες, συνειδητοποιώντας την έλλειψη αξιών που μέχρι τότε θεωρούνταν φυσική. Γύρω στο 2020, κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημικής περιόδου, αρχίσαμε να πιστεύουμε ότι ο κοινωνικός μας ρόλος πρέπει να είναι πολύ ευρύτερος. Πρέπει επίσης να είμαστε ανοιχτοί σε μειονεκτούντα άτομα. Πήγαμε κοντά τους, μιλήσαμε μαζί τους. Το πρόγραμμα της Φιλανθρωπικής Συμφωνίας της Μάλτας είναι ένα εξαιρετικό πρόγραμμα που τρέχει εδώ και αρκετά χρόνια, χρησιμοποιώντας μουσική για τη δημιουργία ενός κοινωνικού δικτύου γύρω από τους νέους. Αυτή η πρωτοβουλία είναι μια λαμπρή ιστορία γιατί είναι πραγματικά μετρήσιμο το πόσο ασχολείται κανείς με την εκπαίδευση και πόσα λιγότερα λάθη κάνει ενώ παραμένει ένα εξυπηρετικό και στοργικό μέλος της κοινότητας. Και πάλι, ο τεράστιος ρόλος της μουσικής είναι προφανής. Κάποιος μπορεί να είναι αχρωματοψίας, όχι τόσο ικανός σε οτιδήποτε άλλο, σίγουρα θα βρει μια θέση στη μουσική, αν χρειαστεί, με κιθάρα, νταούλι, βιολί, αλλά μπορεί να είναι και δύο κουταλιές σούπα.
– Η μητέρα σου είναι δασκάλα βιολιού, έμαθες να παίζεις βιολί, αλλά αποφοίτησες κοντραμπασίστας στη Μουσική Ακαδημία. Έπαιζε σε θέατρα, είχε μέχρι και ροκ συγκρότημα. Πότε μπήκατε στην Danubia Orchestra;
– Ο ιδρυτικός μαέστρος της ορχήστρας Danubia, Domonkos Héja, ήταν συμμαθητής μου στο Δημοτικό Σχολείο Τραγουδιού και Μουσικής Klára Leövey, εδώ στην οδό Mókus, περίπου εκατό μέτρα από εμάς. Μετά από αυτό, το ταξίδι μας συνεχίστηκε στο Béla Bartók Secondary School of Music και στη συνέχεια στην Ακαδημία Μουσικής. Μετά την ολοκλήρωση ενός πτυχίου στη μουσική, ολοκλήρωσα πτυχίο στην πολιτιστική διαχείριση από το Πανεπιστήμιο Eötvös Loránd. Η Danubia ιδρύθηκε το 1993. Πέντε χρόνια αργότερα, το 1998, ο Tamás προσκλήθηκε από την Ορχήστρα του Φεστιβάλ και αποδέχτηκε την προσφορά τους. Τότε μπήκα στη Danubia και έκτοτε είμαι εκτελεστικός διευθυντής του γκρουπ, με περισσότερες ή λιγότερες διακοπές.
Συγγραφέας: Daniel Bodnar
Φωτογραφία: Zita Merenyi
Ουγγρικό ταχυδρομείο
“Δημιουργός φιλικός προς τους hipster. μουσικός γκουρού. περήφανος μαθητής. λάτρης του μπέικον. άπληστος λάτρης του ιστού. ειδικός στα social media. Gamer.”