Ο Keith Harrington συμμετείχε πρόσφατα στο συνέδριο Γεωπολιτικές Προκλήσεις του Ρωσο-Ουκρανικού Πολέμου, από τη Μαύρη Θάλασσα στον Αρκτικό Ωκεανό, μια εκδήλωση που συγκέντρωσε καθηγητές πανεπιστημίου και ειδικούς από όλη την Ευρώπη στη Νομική Σχολή του Βουκουρεστίου. Η RFI ήταν ο συνεργάτης μέσων ενημέρωσης του συνεδρίου.

Κιθ Χάρινγκτον: Ο de facto πρόεδρος, Vadim Krasnoselsky, κατάφερε να παρουσιάσει την Υπερδνειστερία ως ουδέτερο παίκτη. Το έκανε κυρίως επειδή η ανεξαρτησία της Υπερδνειστερίας προστατεύεται από τη Ρωσία, υπάρχουν ρωσικά στρατεύματα σταθμευμένα εκεί, περίπου 2.000 στρατιώτες, αλλά την ίδια στιγμή η Υπερδνειστερία μοιράζεται σύνορα με την Ουκρανία, περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού είναι Ουκρανή ή Ουκρανική υπηκοότητα . , έχουν πολύ στενές εμπορικές σχέσεις με την Ουκρανία. Όταν ξέσπασε αυτός ο πόλεμος, ο Κρασνοσέλσκι και η κυβέρνησή του αποφάσισαν ότι δεν θα υποστήριζαν καμία πλευρά. Το καλύτερο παράδειγμα που μπορώ να σκεφτώ είναι ο όρος που χρησιμοποιούν στην Υπερδνειστερία: αντί να μιλούν για «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», μια έκφραση που χρησιμοποιείται στον φιλορωσικό κόσμο, μιλούν για «την κατάσταση στην Ουκρανία», επομένως δεν κάνουν πείτε ακόμη και «πόλεμος» αλλά όχι «ειδική επιχείρηση». Έτσι μπορεί κανείς να περιγράψει τη στάση όλης της κυβέρνησης που περιστρέφεται γύρω από το πρόβλημα και δεν στηρίζει κανένα κομμάτι.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είπατε ότι προσπάθησαν να παρουσιαστούν όσο πιο ανοιχτά γινόταν, ειδικά στην προσφυγική κρίση, έτυχαν καλής υποδοχής…

Κιθ Χάρινγκτον: Αυτή είναι ακόμα μια πολύ κοινή τακτική στον μετασοβιετικό κόσμο, αλλά ειδικά στην Υπερδνειστερία: είναι πολύ φιλικοί προς τους πρόσφυγες. Σύμφωνα με τις αυτονομιστικές στατιστικές, τις οποίες φυσικά πρέπει να δούμε με σκεπτικισμό, περίπου 44.000 πρόσφυγες έχουν φτάσει στην Υπερδνειστερία. Οι αρχές εκεί προσπάθησαν να προωθήσουν την ιδέα ότι είχαν κέντρα προσφύγων, αλλά ότι πολλοί πρόσφυγες βρήκαν δουλειά, διοργάνωσαν ακόμη και περιηγήσεις στην Υπερδνειστερία για αυτούς τους πρόσφυγες. Ειδικά μεταξύ Φεβρουαρίου και Μαρτίου, τα μέσα ενημέρωσης ήταν γεμάτα ιστορίες για τη βοήθεια που παρέχει η Υπερδνειστερία στους πρόσφυγες. Αυτή είναι μια κοινή τακτική των φιλορωσικών δυνάμεων, το ίδιο συμβαίνει και στο Κισινάου, του οποίου ο δήμαρχος είναι ένας μάλλον φιλορώσος πρώην βουλευτής. Αντί να επιβεβαιώσει τη φιλορωσική του στάση, θέλει να εκτρέψει τέτοιες επικρίσεις στέλνοντας το μήνυμα «κοιτάξτε πόσο βοηθάμε αυτούς τους πρόσφυγες». Άρα είναι κοινή τακτική.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αλλά αυτοί στην Υπερδνειστερία λένε από ποιους φεύγουν αυτοί οι πρόσφυγες;

Κιθ Χάρινγκτον: Όχι, όχι ξεκάθαρα. Θα μιλήσουν για τις εχθροπραξίες στην Ουκρανία, αλλά θα παρακολουθήσουν την ιστορία στις μύτες των ποδιών. Υπήρχε μια ιστορία για μια γυναίκα που έφυγε από την Οδησσό, μια ηρωική ιστορία για το πώς γλίτωσε από τα πυρά του πυροβολικού, αλλά ο Τύπος δεν ανέφερε ποιος εκτόξευε πυρά πυροβολικού στην Οδησσό. Βαδίζουν λοιπόν σε μια λεπτή γραμμή, προσπαθώντας να μην στενοχωρήσουν ούτε τους Ουκρανούς ούτε τους Ρώσους. Είναι μια εσωτερική πολιτική απόφαση, που προσπαθεί να κρατήσει τον κόσμο ενωμένο και να μην υπάρξουν εθνοτικές συγκρούσεις γιατί ο πληθυσμός της Υπερδνειστερίας είναι το ένα τρίτο Ουκρανός, το ένα τρίτο Ρώσος και σύμφωνα με τα στατιστικά τους το άλλο τρίτο αντιπροσωπεύεται από Μολδαβούς, όπως τους αποκαλούν. Πάντα προσπαθούσαν να διατηρήσουν, στο μέτρο του δυνατού, αυτή την διεθνική ισορροπία.

Δημοσιογράφος: Πόσο σημαντική είναι η υποστήριξη για τον πόλεμο;

Κιθ Χάρινγκτον: Νομίζω ότι υπάρχει υποστήριξη, αλλά όχι τόσο έντονη όσο νομίζει ο κόσμος. Υπήρξε, κάποια στιγμή, μια συνάντηση υποστήριξης στην Τιρασπόλ, την de facto πρωτεύουσα της Υπερδνειστερίας, αλλά λίγοι άνθρωποι ήρθαν σε αυτή τη συνάντηση. Νομίζω ότι ο λόγος είναι η πυκνότητα των κοινωνικών σχέσεων μεταξύ της Ουκρανίας και του λαού της Υπερδνειστερίας. Από τους 40.000 πρόσφυγες που έχουν φτάσει, λιγότεροι από 2.000 πιστεύεται ότι παρέμειναν σε προσφυγικά κέντρα, ενώ οι υπόλοιποι προφανώς θα μείνουν με φίλους και οικογένεια. Και γνωρίζω από τη δική μου εμπειρία, ζώντας εκεί, ότι οι άνθρωποι έχουν πολύ στενή επαφή και στις δύο πλευρές των συνόρων. Οπότε δεν νομίζω ότι αυτή η ιδέα, ότι οι Ουκρανοί είναι Ναζί, καταπίνεται από τον λαό… Και νομίζω ότι οι άνθρωποι της Υπερδνειστερίας και της Μολδαβίας έχουν δει την πραγματικότητα. Οι πρώτοι πρόσφυγες έφτασαν εδώ από την Οδησσό, η οποία έχει μεγάλο ρωσόφωνο πληθυσμό. Και δεν έχει σημασία αν είσαι Ρώσος ή… Οι βόμβες του Πούτιν δεν κάνουν διάκριση μεταξύ εθνοτήτων και ομιλούμενων γλωσσών. Αν επιτεθούν στην περιοχή σας, ανεξάρτητα από την εθνικότητα σας, θα υποφέρετε.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τι παρατηρήσατε στην Gagauzia, μια περιοχή που κατοικείται από άλλη εθνική ομάδα;

Κιθ Χάρινγκτον: Η κατάσταση στη Γκαγκαουζία είναι αρκετά ενδιαφέρουσα. Επίσημα, εδώ ζει μια τουρκική αλλά χριστιανική μειονότητα. Η γλώσσα τους είναι πολύ κοντά στα τουρκικά, μπορούν να καταλάβουν ο ένας τον άλλον χωρίς μετάφραση, αλλά η περιοχή είναι στην πραγματικότητα απίστευτα φιλορωσική. Κατά τη Σοβιετική περίοδο, η γλώσσα αυτής της μειονότητας δεν προωθήθηκε, υπήρχαν μόνο ρωσικά σχολεία στην περιοχή, έτσι μετά από 3,4,5 δεκαετίες όλοι μιλούν ρωσικά και είναι πολύ πολύ φιλορώσοι. Η Γκαγκαουζία έχει αυτονομία εντός των συνόρων της Δημοκρατίας της Μολδαβίας και η Λαϊκή Συνέλευση, δηλαδή το Κοινοβούλιο, είναι πολύ φιλορωσική, υπέρ του Πούτιν. Όσοι από την Gagauzia ψήφισαν δηλώσεις όπως ότι δεν θέλουν να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι πολύ επικριτικοί για τη στάση της σημερινής κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Μολδαβίας απέναντι στη Ρωσία και δικαιολογούν τις απόψεις τους με την τιμή του φυσικού αερίου. Είναι αδύνατο να μιλήσουμε για την κατάσταση στη Γκαγκαουζία χωρίς να λάβουμε υπόψη την τιμή του φυσικού αερίου, επειδή οι λογαριασμοί κοινής ωφελείας έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί στη Δημοκρατία της Μολδαβίας. Η Δημοκρατία της Μολδαβίας θεωρείται η φτωχότερη ευρωπαϊκή χώρα και η Γκαγκαουζία είναι η φτωχότερη περιοχή της Δημοκρατίας της Μολδαβίας. Όσοι από τη Γκαγκαουζία εξηγούν τα φιλορωσικά τους αισθήματα με τον λογαριασμό κοινής ωφέλειας, την τιμή του φυσικού αερίου, και αυτά τα συναισθήματα είναι πολύ δημοφιλή στην περιοχή.

Δημοσιογράφος: Υπάρχει δηλαδή υποστήριξη στον πόλεμο;

Κιθ Χάρινγκτον: Υπάρχει αρκετή υποστήριξη, και είναι κυρίως μέσω καναλιών Telegram, αλλά όπως είπα, όταν οι άνθρωποι βγαίνουν στους δρόμους, μπορεί να κυματίζουν ρωσικές σημαίες, αλλά δεν ζητούν δημόσια να σταματήσει ο πόλεμος.