Όμως, υπό την πίεση της Τουρκίας, πέρυσι, περίπου την ίδια περίοδο, η Ουάσιγκτον «έβαλε αυτά τα σχέδια στο συρτάρι», «για να μην υπάρχουν γεωπολιτικές εντάσεις» στην περιοχή, σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Η αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής ανακοινώθηκε με τη μορφή «non-paper», που προκάλεσε σάλο Ελλάδα και Κύπρογιατί αυτή η πράξη αφαιρεί ένα κεντρικό θέμα από τις στρατηγικές ενεργειακής πολιτικής της Αθήνας και της Λευκωσίας.

Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία αναγκάζει την Ευρώπη να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις στο ρωσικό φυσικό αέριο και να ανοίξει ξανά ενεργειακές λύσεις όπως η EastMed. Αλλά θα ήταν αφελές να υποθέσουμε ότι οι Αμερικανοί, ειδικά σε αυτούς τους τεταμένους καιρούς και σε ένα τόσο στρατηγικά σημαντικό ζήτημα, θα απέχουν τώρα από το να πάρουν θέση επί του θέματος.

Στο Ιταλίαη συζήτηση για τη δημιουργία αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου κατά μήκος του δρόμου Ισραήλ–Κύπρος–Ελλάδα-Η Ιταλία άνοιξε ξανά. «Ελλάδα και Ιταλία μπορούν να συνεργαστούν ως δύο δυνητικοί ενεργειακοί πόλοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης», τονίζουν για τη Ναυτεμπορική οι διαχειριστές ενέργειας της Ρώμη. «Υπάρχουν διαφορετικές ιδιαιτερότητες, αλλά εάν συνδυαστούν προς το συμφέρον του ευρωπαϊκού πλαισίου ενεργειακής ασφάλειας, οι δύο χώρες θα μπορούσαν να αναπτύξουν ένα κοινό όραμα για τον νότιο διάδρομο φυσικού αερίου, ανεξάρτητα από την Τουρκία», υπογραμμίζουν οι ίδιες πηγές, προσθέτοντας: «Είναι θα μπορούσε να εμφανιστεί ως αλλαγή του παιχνιδιού στην ανατολική Μεσόγειο εάν η Ρώμη ολοκληρώσει την έκταση του αγωγού Igi-Poseidon από το Αιγαίο μέχρι την Απουλία.Η ελληνική κρατική εταιρεία φυσικού αερίου ΔΕΠΑ και η ιταλική εταιρεία Edison έχουν δημιουργήσει την κοινοπραξία IGI Poseidon για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου EastMed.

«Το παγκόσμιο πλαίσιο έχει αλλάξει βαθιά τον τελευταίο χρόνο και πιστεύουμε ότι οι συνθήκες είναι κατάλληλες για να εκφράσει ρητά η Ιταλία την υποστήριξή της, κάτι που θα εγγυηθεί επίσης πολύ μεγαλύτερο βάρος σε ευρωπαϊκό επίπεδο», λέει ο Fabrizio Mattana, εκτελεστικός διευθυντής της εταιρείας Italy Edison. .

Η Ελλάδα στο επίκεντρο των εξελίξεων

Η Ελλάδα γίνεται ενεργειακός κόμβος με τη διέλευση των αγωγών φυσικού αερίου TAP και IGB από την επικράτειά της. Ο αγωγός διασύνδεσης φυσικού αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB) συνδέει τη Βουλγαρία με τον Διαδριατικό Αγωγό Φυσικού Αερίου (TAP) και επιτρέπει τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν μέσω Ελλάδας στην Ιταλία και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Η στρατηγική σημασία του IGB είναι ευρύτερη καθώς αναμένεται να αποτελέσει βασικό κρίκο στην αλυσίδα του Κάθετου Διαδρόμου, ενός συστήματος αγωγών φυσικού αερίου που θα συνδέει την Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία και την Ουγγαρία, εκτός από τον πλωτό σταθμό επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) της Αλεξανδρούπολης.

«Η Αθήνα γνωρίζει ότι το ενεργειακό παιχνίδι παίζεται στον τομέα της διαχείρισης των logistics στα Βαλκάνια. Μόλις επιτευχθεί μελλοντική συμφωνία στην Ουκρανία, θα είναι σημαντικό να αναθεωρηθεί η διαχείριση της εισόδου ενεργειακών πρώτων υλών που θα περάσουν από τη Μεσόγειο στα Βαλκάνια, για να φτάσουν στην ανατολική πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης», σημειώνουν οι ίδιες πηγές για Ναυτεμπορική Όλα αυτά τα πλεονεκτήματα είναι σημαντικά για τον ενεργειακό ρόλο της Αθήνας, ιδιαίτερα ως εναλλακτικό σημείο εισόδου για το φυσικό αέριο από την Ανατολική Μεσόγειο, το οποίο θα φτάσει και στην Ευρώπη μέσω της υποδομής LNG της Αιγύπτου Όλα αυτά είναι επίσης μια βοήθεια για το φυσικό αέριο EastMed εάν αυτή η στρατηγική συνδυαστεί με ένα κοινό πολιτικό όραμα με την Ιταλία.

“Τα ελληνικά ενεργειακά δίκτυα θα πρέπει να εκσυγχρονιστούν για να παρακάμψουν την Τουρκία. Σε αυτό το σενάριο, η Ρώμη θα μπορούσε να προσφέρει την τεχνογνωσία που απέκτησαν οι ιταλικές εταιρείες διανομής φυσικού αερίου στην ψηφιοποίηση δικτύων που μεταμορφώνουν βαθιά τα ιταλικά δίκτυα δεδομένης της χρήσης σε κλίμακα ανανεώσιμων αερίων – όπως το υδρογόνο και βιομεθάνιο – καθώς και εξειδίκευση στην τεχνολογία χρήσιμη για αντίστροφη ροή», σημειώνουν οι ίδιες πηγές.

Ιταλοελληνικός άξονας

Ο ιταλοελληνικός ενεργειακός άξονας είναι απαραίτητος για την κατασκευή ενός νότιου διαδρόμου φυσικού αερίου. Αλλά και με την Αίγυπτο, θα μπορούσε να ξεκινήσει μια εκ νέου ανάλυση εντός της ΕΕ της λύσης LNG στη Μεσόγειο. Η πρόσφατη ανακάλυψη από την ENI του κοιτάσματος στην αιγυπτιακή περίμετρο του Nargis πηγαίνει προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς θα μπορούσε να συμβάλει στη διαφοροποίηση των πηγών στη Βόρεια Ευρώπη, εάν μπορούσαν να αξιοποιηθούν οι υπάρχουσες ενεργειακές υποδομές μεταξύ Ιταλίας και Ελλάδας. Μπορούμε να μιλάμε για «συμπεριφορά των δημοκρατιών», όπως λέει ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του ιταλικού κοινοβουλίου, Πάολο Φορμεντίνι, προσθέτοντας: «Θα ήταν προς το συμφέρον όλων των παραγόντων στη Μεσόγειο να σταθεροποιηθεί η ολόκληρη την περιοχή με νέες, μεγάλης κλίμακας υποδομές.

Η αντίδραση της Τουρκίας

Φυσικά, πρέπει να περιμένουμε την αντίδραση της Τουρκίας σε αυτά τα έργα. Ο Πρόεδρος Ερντογάν δεν έκρυψε ποτέ ότι η σχεδιαζόμενη διαδρομή του αγωγού φυσικού αερίου EastMed είναι για αυτόν «κόκκινη γραμμή». Η Άγκυρα επιμένει ότι το φυσικό αέριο δεν πρέπει να παρακάμψει την Τουρκία αλλά να περάσει μέσω της Ανατολίας στην Ευρώπη. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Ερντογάν συνεχίζει το παλιό του σχέδιο για την κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας, ο οποίος θα πρέπει να συνδέει τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο με τα τουρκικά δίκτυα. Μένει βέβαια να δούμε πώς θα αντιδράσει ο νέος πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου σε αυτά τα σχέδια. Αναμφίβολα, η κατάσταση είναι πολύ πιο περίπλοκη από όσο φαίνεται. Επειδή η διαμάχη για τη διαχείριση του αγωγού EastMed επικαλύπτεται με τη διαμάχη για τα κυριαρχικά δικαιώματα και τους τομείς αποκλειστικού οικονομικού ελέγχου στην περιοχή, σύμφωνα με naftemporiki.gr.

(Μετάφραση του Rador)