Ο Γκάρι Κασπάροφ δεν χρειάζεται ιδιαίτερη εισαγωγή. Θεωρείται ο πιο διάσημος γκραν μάστερ στο σκάκι, έχοντας τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή για 15 συνεχόμενα χρόνια (1985-2000). Η βαθιά κατανόηση του παιχνιδιού και η έξυπνη πολυπλοκότητα της προσέγγισής του στην κίνηση τον καθιέρωσαν ως κυρίαρχο παίκτη σε ένα παιχνίδι που έχει γίνει συνώνυμο με την ελίτ των δυτικών εθνών.

Η κυριαρχία της Σοβιετικής Ένωσης στον κόσμο του σκακιού ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1940, και αυτή η κυριαρχία αναγνωρίστηκε σχεδόν από όλους, ακόμα και από εκείνους που δεν είχαν ιδέα για τους πολίτες πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1996, ο Kasparov έμελλε να γράψει ιστορία ως ο πρώτος άνθρωπος που ανέλαβε το μηχάνημα και μια πρώιμη μορφή τεχνητής νοημοσύνης, αναλαμβάνοντας τον υπολογιστή Deep Blue της IBM, κερδίζοντας το πρώτο παιχνίδι αλλά έχασε ένα χρόνο αργότερα, αντιμετωπίζοντας την αναβαθμισμένη έκδοση του. .

Κριτικός του Βλαντιμίρ Πούτιν και υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα για το ετήσιο συνέδριο SNF Nostos του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και μίλησε με η καθημερινή Καθημερινή για τις εξελίξεις στο ουκρανικό μέτωπο καθώς και στο εσωτερικό της Ρωσίας, ενώ η συζήτηση –σαν παιχνίδι σκάκι– επικεντρώθηκε στην τεχνητή νοημοσύνη και την ψυχολογία των μηχανών.

Η συνέντευξη της Καθημερινής στον Κασπάροφ έγινε σε μια περίοδο που η διεθνής κοινή γνώμη παρακολουθούσε με έκπληξη την εξέγερση του Ευγένιου Πριγκόζιν κατά του Πούτιν και την προέλαση της μισθοφορικής ομάδας Βάγκνερ στη Ρωσία. Σύμφωνα με τον Κασπάροφ, «Τι συνέβη τώρα [revolta lui Prigojin] είναι η απόδειξη ότι ολόκληρο το πολιτικό σύστημα στη Ρωσία είναι ένα στημένο. Όλα αυτά τα θεσμικά όργανα, η Γερουσία, η Κρατική Δούμα και όλα τα άλλα θεσμικά όργανα, είναι [construite] στην άμμο. Και ακόμη και ο Πούτιν είναι ένα είδος ψεύτικου ηγέτη. Είναι ένα κράτος μαφίας που βασίζεται στον φόβο, στη διαφθορά και επίσης στην έλλειψη πολιτικών θεσμών που θα μπορούσαν να πολεμήσουν ενάντια σε αυτήν την εξαγορά. Αν καταστρέψεις πολιτικούς θεσμούς, αν δημιουργήσεις μια πολιτική έρημο. Ποιος επιβιώνει στην έρημο; Φίδια, σκορπιοί, αρουραίοι. Και τώρα μπορείτε να δείτε ότι η πολιτική διαδικασία που ο Πούτιν δεν ήθελε να γίνει μέσω εκλογών γίνεται με το σφυρί».

“Η Ρωσία είναι μια φασιστική δικτατορία. Μπορούμε να μιλήσουμε για αποκατάσταση όταν γίνει. Σήμερα η Ρωσία συγκρίνεται με τη ναζιστική Γερμανία, ωστόσο, τώρα μετατρέπεται σε κάτι άλλο, γιατί δεν μπορείτε να φανταστείτε τον Γκόρινγκ και τον Χίμλερ να πολεμούν για την εξουσία και τον Χίτλερ να λέει ας Δείτε ποιος κερδίζει. Άρα ακόμη και η δικτατορία είναι λάθος στη Ρωσία. Γι’ αυτό πιστεύω ότι μέχρι να πέσει η σκόνη, πριν η Ουκρανία κερδίσει τον πόλεμο και πριν καταρρεύσει η Ρωσία, δεν μπορούμε να μιλήσουμε για μελλοντικές ρυθμίσεις».

Η νίκη της Ουκρανίας είναι επιτακτική για να απομακρυνθεί η Ρωσία από τον φασισμό του Πούτιν

Αλλά ποιο μπορεί να είναι το μέλλον της Ρωσίας υπό το πρίσμα μιας πιθανής κατάρρευσης; Ο Κασπάροφ, μαζί με τον επιχειρηματία Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, πιστεύουν ότι η αλλαγή καθεστώτος στη Ρωσία θα έρθει με τη νίκη της Ουκρανίας.

“Η νίκη της Ουκρανίας είναι υποχρεωτική για να απομακρυνθεί η Ρωσία από τον φασισμό του Πούτιν. Και επιπλέον, ακόμη και πριν η Ουκρανία κερδίσει τον πόλεμο, μπορούσαμε να δούμε ότι ο λάθος πόλεμος είχε αντίκτυπο στη Ρωσία Εάν η ιστορία είναι κάποιος οδηγός, όλοι οι κακοί πόλεμοι στη Ρωσία οδήγησαν σε εξεγέρσεις και επαναστάσεις. Και αυτός ο πόλεμος έχει ρίξει εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους σε αυτόν τον πόλεμο χωρίς να καταλαβαίνουν γιατί πολεμούν. Γι’ αυτό, στη Ρωσία, το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών είναι τεράστιο. Στη Ρωσία, η αναλογία πλούτου η φτώχεια είναι χειρότερη από ό,τι σε πολλές αφρικανικές χώρες. Και ξαφνικά έχετε εκατοντάδες χιλιάδες ένοπλους σε έναν πόλεμο που δεν πάει καλά. Και είναι μόνο θέμα χρόνου να έχουμε έναν ηγέτη που λέει, “Ας αποκαταστήσουμε τη δικαιοσύνη. Η δικαιοσύνη είναι μαγική λέξη στη Ρωσία, είναι ιστορική και τα social media δίνουν μια ξεκάθαρη εικόνα ότι τα «αφεντικά» δεν κάνουν πόλεμο και οι φτωχοί πολεμούν και πεθαίνουν. Ξέρουμε ότι τα «αφεντικά» έχουν πολύ πλούσια ζωή, είτε στη Μόσχα, είτε στην Κυανή Ακτή είτε αλλού. Όσο όμως η ζωή κυλούσε καλά, δεν νοιάζονταν για τους πλούσιους. Τώρα όμως πρέπει να πεθάνουν, ενώ τα «αφεντικά» συνεχίζουν να βγάζουν τόνους λεφτά. Και τότε κάποιος θα πει: «Ξέρεις κάτι; Έχουμε όπλα. Ας αποκαταστήσουμε τη δικαιοσύνη»».

«Όλοι αυτοί οι θεσμοί, η Γερουσία, η Κρατική Δούμα και όλα τα άλλα θεσμικά όργανα, είναι [construite] στην άμμο. Και ακόμη και ο Πούτιν είναι ένα είδος ψεύτικου ηγέτη.

«Τώρα, σε αντίθεση με το 1917 και τους Μπολσεβίκους, δεν υπάρχει πολιτική πτέρυγα εκεί που θα μπορούσε να πάρει την εξουσία. Είναι ένας δρόμος προς το χάος. Και ελπίζω ότι το χάος θα τερματίσει τη ρωσική αυτοκρατορία, γιατί είναι ώρα να φύγουμε. Βρισκόμαστε στον 21ο αιώνα. Και από τις στάχτες αυτής της αυτοκρατορίας, ελπίζουμε ότι μπορούμε να αναστήσουμε μια καλύτερη Ρωσία, η οποία θα είναι μέρος του ευρωατλαντικού γεωπολιτικού χώρου», λέει ο Κασπάροφ.

Η δικτατορία ενός ανθρώπου είναι η πιο ασταθής μορφή διακυβέρνησης

Ο πόλεμος στην Ουκρανία, εκτός από τις αλυσιδωτές αντιδράσεις σε όλο τον κόσμο, επανέφερε το σκοτάδι του πολέμου του παρελθόντος, κλονίζοντας τις έννοιες της «κανονικής συνύπαρξης» των λαών και της «ειρήνης». Ο Κασπάροφ, παρά τη στάση του ενάντια στην πολιτική του Πούτιν, παραμένει Ρώσος πολίτης και, όπως λέει ο ίδιος απαντώντας σε ερώτηση για το νόημα της ανθρώπινης ζωής, «Ακόμα νιώθω λίγο άβολα να απαντήσω στην ερώτηση γιατί είμαι Ρώσος. Φυσικά. , ήμουν εναντίον του Πούτιν, προέβλεψα τον πόλεμο και βοηθώ την Ουκρανία συγκεντρώνοντας εκατομμύρια δολάρια γι ‘αυτούς. Αλλά είμαι ακόμα Ρώσος. Αυτό με φέρνει σε μια πολύ περίεργη θέση, επειδή η Ρωσία σκοτώνει Ουκρανούς, και παρόλο που δεν είχα τίποτα να κάνω με αυτό, το αντιτίθεσα όσο μπορούσα».

«Νομίζω ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία εξέθεσε στην πραγματικότητα τόσες πολλές ψεύτικες αξίες αυτού του κόσμου, γιατί μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και για τόσα χρόνια, η δυτική πολιτική ήταν ότι μπορούσαμε να ανοίξουμε το εμπόριο, να έχουμε ανταλλαγή. και μέσω αυτών των ανοιχτών συνδέσεων, μπορούμε να περιμένουμε από τους δικτάτορες να απελευθερώσουν τις χώρες τους. Αυτή η πολιτική κατέληξε σε πλήρη αποτυχία. Τώρα η θέση του Πούτιν θα επηρεάσει επίσης τη στάση της Δύσης απέναντι στην Κίνα, επειδή μπορούμε να δούμε ότι η Κίνα έχει επίσης μετακινηθεί από ένα μονοκομματικό δικτατορία, το Κομμουνιστικό Κόμμα, σε μια μονοπρόσωπη δικτατορία, με τον Σι Τζινπίνγκ στο τιμόνι. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι ένας μοναχικός άνδρας δικτατορίας είναι η πιο ασταθής μορφή διακυβέρνησης.

Ο Κασπάροφ για την τεχνητή νοημοσύνη

Η συνομιλία με την Καθημερινή μετατοπίζεται στις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις, με την τεχνητή νοημοσύνη (AI) στο επίκεντρο. Ο Κασπάροφ ήταν ο πρώτος που αμφισβήτησε μια ευφυή μηχανή και ηττήθηκε. Μιλάει για αυτή την εμπειρία και την εξέλιξη του άψυχου αντιπάλου του.

«Όλα τα παιχνίδια που θα μπορούσαν να ονομαστούν κλειστά συστήματα θα κυριαρχούνται τελικά από μηχανές. Όχι επειδή οι μηχανές καταλαβαίνουν το παιχνίδι ή μπορούν να λύσουν το παιχνίδι, αλλά επειδή κάνουν λιγότερα λάθη. Οι μηχανές είναι απλώς πιο αποτελεσματικές στη μείωση του αριθμού των σφαλμάτων και οι άνθρωποι, ακόμη και οι καλύτεροι από εμάς, είναι όλοι επιρρεπείς στο να δείξουν αδυναμία κάποια στιγμή. Και το σκάκι ήταν η αρχή της ιστορίας. Τα αυτοκίνητα, αρκεί να νιώθουν άνετα σε ένα σκηνικό, κυριαρχούν. Και μας διδάσκει ότι πρέπει να επανεξετάσουμε τη σχέση μας με τους υπολογιστές».

“Ωστόσο, παρόλο που οι μηχανές μπορούν να κάνουν τόσα πολλά πράγματα, δεν μπορούν να μπουν στη σφαίρα της δημιουργικότητας, γιατί η δημιουργικότητα σημαίνει ότι βρίσκεις κάτι νέο, το οποίο μπορεί να λειτουργήσει ή να μην λειτουργεί. Τα αυτοκίνητα δεν λειτουργούν με αυτό το είδος εξίσωσης. Οι μηχανές δεν μπορούν κατανοούν την έννοια της αποτυχίας, που τους είναι ξένη. Άρα, η δημιουργικότητα για τους ανθρώπους είναι να αναλαμβάνουν ρίσκα. Η μηχανή δεν καταλαβαίνει την έννοια του κινδύνου, κοιτάζει μόνο το αποτέλεσμα. Γι’ αυτό η δημιουργικότητα είναι πάντα ο τομέας μας.”

Όσον αφορά το ερώτημα εάν το AI μπορεί να κατανοήσει την προσωπικότητα του αντιπάλου του μέσω συνεχούς αλληλεπίδρασης, ο Kasparov προσφέρει μια διαφορετική ερμηνεία των δυνατοτήτων των ευφυών μηχανών.

«Η μηχανή δεν παίζει εναντίον ενός ατόμου, δεν νοιάζεται για το άτομο. Ο τρόπος για να συνειδητοποιήσετε τις μηχανές για την προσωπικότητα ενός αντιπάλου είναι βασικά ο προγραμματισμός τους. Πρέπει να ανεβάσετε τα δεδομένα του αντιπάλου και επίσης να αλλάξετε τις βαθμολογίες επειδή, για παράδειγμα, θέλετε το αυτοκίνητο να είναι πιο επιθετικό εναντίον ενός συγκεκριμένου παίκτη. Πρέπει λοιπόν να το επαναπρογραμματίσεις. Και είναι πραγματικά υπέροχο που είναι η ανθρώπινη συμβολή που φέρνει αυτές τις μικρές αλλαγές στην προσέγγιση του αυτοκινήτου.” Η συνομιλία μας με τον πιο διάσημο γκραν μάστερ σκακιού τελειώνει με την αναφορά του στον ελληνικό πολιτισμό και στο πώς η μυθολογία έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς του .

«Ένα ρωσικό βιβλίο, Myths of the Ancient Greeks, ήταν ένα από τα αγαπημένα μου. Και είμαι πολύ χαρούμενος που η 16χρονη κόρη μου είναι μεγάλη θαυμάστρια. Έτσι στην πραγματικότητα όλοι διαβάσαμε τους μύθους και η ιστορία της Τροίας ήταν η αγαπημένη μου. Και χαίρομαι πολύ που η κόρη μου είναι επίσης μεγάλη θαυμάστρια, αν και οι συμπάθειές μας ήταν με τους Τρώες, γιατί υπερασπίστηκαν την πόλη τους».

“Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι η Ελλάδα είναι το λίκνο της δημοκρατίας και είναι πολύ σημαντικό να το θυμόμαστε. Και πάλι, ένα από τα μαθήματα της αρχαίας Ελλάδας είναι ότι η δημοκρατία έχει ένα τίμημα. προστατέψτε. Η δημοκρατία χάνεται τη στιγμή που χάνετε την εγρήγορσή σας.”