Σκυρόδεμα παντού, υψηλή πληθυσμιακή πυκνότητα, λίγοι χώροι πρασίνου: Η Αθήνα, μια από τις πιο καυτές πρωτεύουσες της Ευρώπης, είναι μια πόλη ιδιαίτερα ευάλωτη στα κύματα καύσωνα και υποφέρει από έλλειψη δέσμευσης για την προστασία του περιβάλλοντος, σύμφωνα με ειδικούς, αναφέρει το πρακτορείο AFP, σύμφωνα με το boursorama.com.

Για περισσότερο από μια εβδομάδα, η ελληνική πρωτεύουσα ιδρώνει καταρρακτωδώς και η αποπνικτική ζέστη είναι το talk of the town, ενώ το βράδυ οι Αθηναίοι εκμεταλλεύονται τη σχετική δροσιά της νύχτας στις ταράτσες των καφέ.

Το θερμόμετρο θα γίνει ξανά κόκκινο αυτό το Σαββατοκύριακο, με μέγιστες πάνω από 40 βαθμούς Κελσίου, αναγκάζοντας τις αρχές να κλείσουν από το μεσημέρι την Ακρόπολη, καθώς και ορισμένα μεγάλα πάρκα.

Και το κύμα καύσωνα θα συνεχιστεί μέχρι το τέλος του μήνα, με «θερμοκρασίες πάνω από 40 βαθμούς Κελσίου για 6-7 ημέρες» στην πρωτεύουσα, δήλωσε την Παρασκευή ο μετεωρολόγος Παναγιώτης Γιαννόπουλος.

Το 2007, η Αθήνα και οι περισσότεροι από 3 εκατομμύρια κάτοικοί της γνώρισαν ζέστη ρεκόρ 44,8°C.

“Με σκυρόδεμα και άσφαλτο, οι πόλεις γίνονται νησίδες θερμότητας. Στην Αθήνα, υπάρχουν πολύ λίγοι χώροι πρασίνου για να μειώσουν τη θερμοκρασία”, είπε στο AFP ο Κώστας Λαγουβάρδος, διευθυντής ερευνών στο Ινστιτούτο Έρευνας για το Περιβάλλον και την Αειφόρο Ανάπτυξη στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.

«Και τα δάση γύρω από την πόλη εξαφανίζονται εξαιτίας των πυρκαγιών», θρηνεί.

Με τους λόφους και τα ποτάμια της, η τοπογραφία της Αθήνας, αν και ευνοεί ένα πιο ήπιο κλίμα, εξαφανίζεται κάτω από τα τσιμεντένια εργοτάξια.

Από την κορυφή της Ακρόπολης, η πόλη απλώνεται όσο φτάνει το μάτι, ένα συνονθύλευμα από κτίρια και σπίτια με λίγα μόνο μπαλώματα πράσινο εδώ κι εκεί.

Σύμφωνα με τη Eurostat, το κέντρο της Αθήνας είναι η δεύτερη πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή στην Ευρώπη, μετά το Παρίσι.

Εργοτάξια παντού

«Στην Ελλάδα χτίζονται πράγματα συνέχεια και παντού! Αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο πολεοδόμος Άρης Καλαντίδης.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΜΚΟ WWF, η Αθήνα έχει 0,96 m2 πρασίνου ανά κάτοικο, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) προτείνει 9 m2.

Με μόλις το 11% της έκτασής της να καλύπτεται από δέντρα, η Αθήνα βρίσκεται στην τελευταία θέση στην κατάταξη των ευρωπαϊκών πρωτευουσών, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος.

«Δεν υπάρχει σχεδόν καμία ύπαιθρος γύρω από την Αθήνα, και τα προάστια τρώνε και καταστρέφουν τα πάντα. Τα οικονομικά συμφέροντα υπερισχύουν της ανάγκης για χώρους πρασίνου», είπε ο Καλαντίδης.

Η έλλειψη στρατηγικής και πολιτικής βούλησης φαίνεται να είναι τα κύρια εμπόδια για την αντιστροφή αυτής της τάσης, σύμφωνα με τους ειδικούς.

Ωστόσο, το 2021, η Αθήνα διόρισε τον πρώτο διαχειριστή κλίματος της πόλης, υπεύθυνο για την εφαρμογή μιας στρατηγικής για την προσαρμογή των υποδομών και της συμπεριφοράς στην κλιματική αλλαγή.

Το ραντεβού αυτό συνοδεύτηκε από δάνειο 5 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).

«Ο αστικός ιστός της Αθήνας αποτελείται από πυκνά κτίρια που καλύπτουν το 80% της επιφάνειας της πόλης. Όλη αυτή η άσφαλτος και το σκυρόδεμα συγκρατούν τη θερμότητα κατά τη διάρκεια των κυμάτων καύσωνα», σημειώνει η ΕΤΕπ στην έκθεσή της.

Τα έργα που ξεκίνησαν έκτοτε περιλαμβάνουν τη δημιουργία τριών «πράσινων διαδρόμων» στην πόλη και την καλύτερη διαχείριση των υδάτων στον ψηλότερο λόφο της Αθήνας, τον Λυκαβηττό.

Κομμένα δέντρα

Ωστόσο, ορισμένα έργα αστικής ανάπτυξης που βρίσκονται σε εξέλιξη έρχονται σε αντίθεση με τις περιβαλλοντικές προτεραιότητες.

Δεκάδες δέντρα έχουν κοπεί για να κατασκευαστούν νέοι σταθμοί του μετρό.

Ένα τεράστιο συγκρότημα κατοικιών πρόκειται να κατασκευαστεί στη θέση του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού.

Όσο για τον «μεγάλο περίπατο» που σχεδιάζεται για το κέντρο της Αθήνας, με δέντρα και παγκάκια, πρόκειται για ένα μόνο τριετές οικοδομικό έργο.

«Υπάρχει έλλειψη πολιτικού σχεδιασμού και δέσμευσης από ολόκληρο τον πληθυσμό, έλλειψη εμπλοκής από όλους τους φορείς της κοινωνίας», θρηνεί η Ίρις Λυκουριώτη, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

«Βρισκόμαστε σε μια περίοδο όπου οι επενδυτικές πολιτικές υπερισχύουν της προστασίας του περιβάλλοντος», λυπάται.

Επισημαίνει την έλλειψη ενημέρωσης, εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης σε κρίσιμα θέματα για το μέλλον της πόλης, ενώ η οικονομική κρίση έχει αφήσει οδυνηρή κληρονομιά σε αυτόν τον τομέα.

«Οι περικοπές στον προϋπολογισμό όχι μόνο περιόρισαν τις δημόσιες υπηρεσίες, αλλά τα σχέδια βοήθειας (από τους πιστωτές της Ελλάδας) άνοιξαν το δρόμο για την εκμετάλλευση των προστατευόμενων περιοχών Natura» σε όλη τη χώρα, προσθέτει ο αρχιτέκτονας.