Εβραίοι στον ρουμανικό στρατό: μια άγνωστη πραγματικότητα σε ένα σύννεφο αντισημιτικών κλισέ – συνέντευξη με τον ιστορικό Marius Popescu

Μάριους Ποπέσκου: Στον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας, οι Εβραίοι ήταν στρατιώτες, αξιωματικοί, γιατροί, παραϊατρικοί, ακόμη και πίσω από το μέτωπο που συνέβαλαν, για παράδειγμα σε νοσοκομεία. Θα αναφέρω την επίθεση για την κατάκτηση της περιοχής Grivița, που δόθηκε από τον λόχο με επικεφαλής τον λοχαγό Valter Mărăcineanu, όπου ο ανθυπολοχαγός Mauriciu Brociner διακρίθηκε για τον ηρωισμό του, τραυματίστηκε στις μάχες της Πλέβνα. Αργότερα, ο Mauriciu Brociner προήχθη στον βαθμό του συνταγματάρχη και του απονεμήθηκε το αστέρι της Ρουμανίας και το Μετάλλιο της Στρατιωτικής Αρετής. Απέκτησε τη ρουμανική υπηκοότητα το 1879.

Περίπου 1.000 Εβραίοι συμμετείχαν ως εθελοντές στον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας. Η ανεξαρτησία της Ρουμανίας αναγνωρίστηκε από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις στο Συνέδριο του Βερολίνου το 1878, όταν ζήτησαν την τροποποίηση του άρθρου 7 του Συντάγματος του 1866 για να χορηγηθεί η ιθαγένεια στους Εβραίους που ζούσαν στην επικράτειά της. Η Ρουμανία αρνήθηκε και παραχώρησε την υπηκοότητα στο άτομο μόνο μέσω νόμου που ψηφίστηκε από το κοινοβούλιο.

Μάριους Ποπέσκου: Υπήρχαν 888 Εβραίοι στρατιώτες που πολιτογραφήθηκαν μαζικά επειδή συμμετείχαν στον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας. Όμως το ρουμανικό κράτος αρνήθηκε να χορηγήσει υπηκοότητα σε όλους τους Εβραίους και δημιούργησε μια τόσο μεγάλη γραφειοκρατία που αποθάρρυνε όσους ήθελαν να αποκτήσουν την υπηκοότητα. Πρακτικά, εισήχθησαν ορισμένα κριτήρια που ήταν αδύνατο να εκπληρωθούν.

Το ρουμανικό κράτος ανεξαρτητοποιήθηκε και το καλοκαίρι του 1913 συμμετείχε στον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο, εναντίον της Βουλγαρίας.

Μάριους Ποπέσκου: Οι Εβραίοι συμμετείχαν στον ρουμανικό στρατό σε αυτόν τον πόλεμο και ο Wilhelm Filderman, μετέπειτα ηγέτης της εβραϊκής κοινότητας στη Ρουμανία, έγραψε: «Στις 17 Οκτωβρίου 1912, ο βασιλιάς Νικόλαος του Μαυροβουνίου επιτέθηκε στην Τουρκία, η οποία οδήγησε στο ξέσπασμα του Πρώτου Βαλκανικού Πολέμου. . Η Ρουμανία τάχθηκε στο πλευρό της Σερβίας και της Ελλάδας και ζήτησε από τους Βούλγαρους τη Ντομπρογεά. Μετά την ήττα της Βουλγαρίας, η Ρουμανία τους ανάγκασε να υπογράψουν συνθήκη ειρήνης στο Βουκουρέστι και απέκτησε τις δύο κομητείες του Dobrogean».. Ο Φίλντερμαν συμμετείχε σε αυτόν τον πόλεμο με τον βαθμό του στρατιώτη στο 46ο Σύνταγμα Πεζικού.

Σε υπόμνημα που παραδόθηκε στον Βασιλιά Κάρολο Α’, η Ένωση Εβραίων “επιβεβαιώνει την αλληλεγγύη της στο ρουμανικό έθνος και διαβεβαιώνει την Αυτή Μεγαλειότητα ότι θα καταταγεί με ενθουσιασμό υπό τη σημαία της χώρας στην πρώτη κλήση”. Ο γερουσιαστής Lahovary είπε στο κοινοβούλιο ότι οι Εβραίοι ανταποκρίθηκαν σε αυτό το κάλεσμα, όπως και οι Ρουμάνοι πολίτες. Είναι ενδιαφέρον ότι οι Εβραίοι της Dobrogea που είχαν πολεμήσει στο πλευρό των Βουλγάρων έλαβαν επίσης ρουμανική υπηκοότητα μετά την προσάρτηση της νότιας Dobrogea. Μια άλλη σημαντική προσωπικότητα θα ήταν ο λοχαγός Armin Iaslovici, ο οποίος διακρίθηκε στους Βαλκανικούς Πολέμους.

Το 1914 ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, κατά τον οποίο η Ρουμανία προσχώρησε στις δυνάμεις της Αντάντ (Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Τσαρική Ρωσία) το 1916.

Μάριους Ποπέσκου: Αν και εξακολουθούσαν να στερούνται την ιθαγένεια, οι Εβραίοι κατατάχθηκαν στον ρουμανικό στρατό, συμμετέχοντας ως στρατιώτες με τα όπλα στο χέρι, αλλά και ως παραϊατρικοί ή πραγματοποιώντας πράξεις φιλανθρωπίας. Η συμμετοχή των Εβραίων στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο είναι αναλογικά συγκρίσιμη με αυτή άλλων εβραϊκών μειονοτήτων στην Ευρώπη: από τους 230.000 Εβραίους που ζουν στο Παλαιό Βασίλειο, 23.000 κινητοποιούνται, ή περίπου το 10% του συνόλου. Και η γκάμα των κινητοποιημένων ήταν πολύ μεγάλη, από το αγόρι που πουλούσε σε μπακάλικο, μέχρι πολύ ευκατάστατους, από όλες τις κοινωνικές κατηγορίες. Από το σύνολο των Εβραίων που συμμετείχαν στον πόλεμο, 882 πέθαναν, 825 τραυματίστηκαν, περίπου 450 αιχμαλωτίστηκαν, 3.453 αγνοούνται στο τέλος του πολέμου.

Σημαντική ήταν όμως και η συμβολή του άμαχου πληθυσμού στον πόλεμο. Μια μελέτη περίπτωσης είναι ο Hermann Kornhauser, που παρασημοφορήθηκε μετά θάνατον το 1933 με Στρατιωτική Αρετή Δεύτερης Τάξης. Καταγόταν από το Târgoviște και τον Δεκέμβριο του 1916 προμηθεύτηκε τρόφιμα, πολιτικά ρούχα και ουσιαστικά βοήθησε Ρουμάνους αιχμαλώτους που αιχμαλωτίστηκαν από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής. Κατάφερε μάλιστα να διευκολύνει τη διαφυγή ορισμένων από αυτούς τους κρατούμενους, αλλά συνελήφθη από τις γερμανικές αρχές, καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε με απαγχονισμό.

Επιπλέον, οι εβραϊκές κοινότητες συμμετείχαν στην πολεμική προσπάθεια και ήταν κρεσέντο, άρα δεν ήταν μόνο κατορθώματα όπλων. Πρόκειται για υλική συνεισφορά, όχι μόνο για χρήματα. Μια Επιτροπή για την Αρωγή των Εβραίων της Γης γεννήθηκε με παραρτήματα σε όλη τη χώρα, σκοπός της οποίας ήταν η συγκέντρωση αγαθών και χρημάτων για την πολεμική προσπάθεια. Τα κτίρια των συναγωγών, των σχολείων, των γηροκομείων και ολόκληρη η αλυσίδα των κοινοτικών ιδρυμάτων τίθενται στη διάθεση του ρουμανικού στρατού.

Πιο σημαντικό όμως ήταν η προσήλωση, η θέρμη και η γενναιότητα με την οποία οι Εβραίοι πολέμησαν στο μέτωπο, σε συνθήκες που οι περισσότεροι από αυτούς δεν ήταν Ρουμάνοι πολίτες.

Οι Εβραίοι συμμετείχαν στον πόλεμο στον αυστροουγγρικό στρατό (αυτοί από την Τρανσυλβανία και τη Μπουκοβίνα) και τον τσαρικό στρατό (αυτοί από τη Βεσσαραβία).

Μάριους Ποπέσκου: Σε ένα ντοκιμαντέρ που έκανα στο CSIER, έπεσα πάνω σε ένα αρχείο Εβραίων που πολέμησαν στον Αυστροουγγρικό στρατό στην Τρανσυλβανία και τη Μπουκοβίνα. Το αρχείο περιείχε κάρτες με προσωπικά δεδομένα και φωτογραφία. Αργότερα έγιναν Ρουμάνοι πολίτες, αλλά πολλοί από αυτούς είχαν πολεμήσει στον Αυστροουγγρικό στρατό, σε αντίθεση με εκείνους στο Βασίλειο, ήταν πολίτες της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας.

Θα ήθελα επίσης να αναφέρω έναν γιατρό, τον Avraham Rodion Steuerman, που ήταν επίσης ποιητής, και πρόσφατα κυκλοφόρησε ένα βιβλίο, το Κόκκινο Μέτωπο. Θα πρόσθετα ότι στο Εβραϊκό Φιλανθρωπικό Νεκροταφείο υπάρχει ένα μνημείο για τους Εβραίους ήρωες του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, ιδιαίτερα για τους Εβραίους γιατρούς που είχαν μια εξαιρετικά σημαντική συνεισφορά.

Μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, μετά τη συνθήκη ειρήνης των Βερσαλλιών που αναγνώριζε τα σύνορα της Μεγάλης Ρουμανίας, το ρουμανικό κράτος αναγκάστηκε τελικά να χορηγήσει υπηκοότητα στους Εβραίους en bloc, κάτι που έκανε με το Σύνταγμα του 1923. Οι Εβραίοι απολάμβαναν δικαιώματα μέχρι το 1938, όταν νομοθετικό διάταγμα που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση Γκόγκα-Κούζα είχε ως αποτέλεσμα την αφαίρεση της υπηκοότητας από έναν αριθμό 225.222 Εβραίων, περίπου το ένα τρίτο του συνολικού αριθμού Εβραίων από τη Μεγάλη Ρουμανία. Ακολούθησε μια σειρά από μέτρα διάκρισης σε βάρος των Εβραίων, συμπεριλαμβανομένου του στρατού.

Μάριους Ποπέσκου: Στις 9 Αυγούστου 1940 ψηφίστηκε ένα διάταγμα με το οποίο οι Εβραίοι αποκλείονταν από τον στρατό, είτε ήταν Ρουμάνοι πολίτες είτε όχι. Κανένας Εβραίος δεν επιτρεπόταν να ενταχθεί στο στρατό, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είχαν πολεμήσει στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το άρθρο 10 του εν λόγω διατάγματος προέβλεπε τον αποκλεισμό των Εβραίων ανδρών από την προστρατιωτική εκπαίδευση, αλλά ήταν υποχρεωμένοι να πληρώνουν φόρο από 18 έως 21 και να εκτελούν κοινωφελή εργασία. Κατά κάποιο τρόπο, αυτό μοιάζει με την κατάσταση στην κατεχόμενη από την Ουγγαρία βόρεια Τρανσυλβανία, όπου οι Εβραίοι αναγκάζονταν να εκτελούν καταναγκαστική εργασία, όπου δεν είναι ασυνήθιστο, ειδικά στην υποκαρπάθια Ουκρανία, να στάλθηκαν για εκκαθάριση ναρκοπεδίων.

Μετά την είσοδο της Ρουμανίας στον πόλεμο στις 22 Ιουνίου 1941, ο Φίλντερμαν ζήτησε από τον Ίον Αντονέσκου να συμπεριλάβει Εβραίους στο στρατό, αλλά ο ηγέτης αρνήθηκε, επικαλούμενος «έλλειψη εβραϊκής πίστης». Αντίθετα, ο Αντονέσκου ζήτησε από την εβραϊκή κοινότητα να συνεισφέρει 4 δισεκατομμύρια λέι στην πολεμική προσπάθεια της Ρουμανίας. Ο Φίλντερμαν εξέφρασε αμφιβολίες για τη δυνατότητα είσπραξης αυτού του ποσού, γεγονός που οδήγησε τον Αντονέσκου να απελάσει τον Εβραίο ηγέτη στην Υπερδνειστερία για σύντομο χρονικό διάστημα.

Ο μεγάλος Ρουμάνος ιστορικός του Ολοκαυτώματος, Jean Ancel, εκτίμησε την οικονομική συνεισφορά στην προσπάθεια της Ρουμανίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο ένα τέταρτο του συνόλου. Αυτό συνέβη όταν οι Εβραίοι υποβλήθηκαν σε σκληρή δίωξη από το καθεστώς του Αντονέσκου, που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο τουλάχιστον ενός τέταρτου εκατομμυρίου Εβραίων μεταξύ 1940 και 1944.

Μάριους Ποπέσκου: Μετά την πτώση του καθεστώτος Αντονέσκου στις 23 Αυγούστου 1944, οι Εβραίοι αποκαταστάθηκαν στα δικαιώματά τους, οι κομμουνιστές υποστηριζόμενοι από τον Κόκκινο Στρατό πήραν την εξουσία και κατηγόρησαν τον Φίλντερμαν για το αίτημα που έκανε στον Αντονέσκου για τη συμμετοχή των Εβραίων στο σοβιετικό αντι. -πολεμικός αγώνας. Εξήγησε ότι το είχε κάνει για να δείξει την αφοσίωση των Εβραίων στη χώρα.

Ο Φίλντερμαν ζήτησε επίσης την αναβολή της επιστράτευσης των Εβραίων στο στρατό μετά τις 23 Αυγούστου 1944 στον αγώνα κατά της ναζιστικής Γερμανίας, με βάση τις διώξεις των Εβραίων από το καθεστώς Αντονέσκου. Ταράχτηκε και τελικά ο πόλεμος τελείωσε τον Μάιο του 1945. Ο Φίλντερμαν συνειδητοποίησε ότι στο νοητικό επίπεδο του στρατού, θα ήταν δυνατό να τοποθετηθούν οι Εβραίοι στην ίδια μονάδα με τους στρατιώτες που είχαν συμμετάσχει στις αντιεβραϊκές σφαγές στη Βεσσαραβία. Μπουκοβίνα και Υπερδνειστερία. .

Ωστόσο, ορισμένοι Εβραίοι κατατάχθηκαν εθελοντικά στη Μεραρχία Tudor Vladimirescu, που συγκροτήθηκε από κομμουνιστές από Ρουμάνους κρατούμενους στην ΕΣΣΔ. Υπήρχαν επίσης κομμουνιστές Εβραίοι από τη Ρουμανία που πολέμησαν στις Διεθνείς Ταξιαρχίες κατά τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο, 1936-1939, και στη συνέχεια στη γαλλική αντίσταση κατά των ναζί κατακτητών.

Ένας από τους πιο διάσημους κομμουνιστές Εβραίους του στρατού ήταν ο Valter Roman, πραγματικό όνομα Erno Neulander, πολιτικός επίτροπος της μεραρχίας Hora, Cloșca και Crișan, που μαζί με τον Tudor Vladimirescu ήταν η βάση του νέου κομμουνιστικού στρατού στη Ρουμανία. Προήχθη το 1948 στο βαθμό του Υποστράτηγου και μεταξύ 1947 και 1951 υπηρέτησε ως Αρχηγός της Ανώτερης Πολιτικής Διεύθυνσης Στρατού.

Ο Marius Popescu πιστεύει ότι η συμμετοχή των Εβραίων στον ρουμανικό στρατό είναι ελάχιστα γνωστή στην κοινωνία, όπου επιμένουν τα αντισημιτικά κλισέ.

Μάριους Ποπέσκου: Υπάρχει το κλισέ του φοβισμένου Εβραίο που αφήνει τον εαυτό του να παρασυρθεί αδιάκοπος προς τους θαλάμους αερίων του Άουσβιτς. Υπήρξε αντίσταση, για παράδειγμα στο γκέτο της Βαρσοβίας. Ο φοβισμένος Εβραίος; Αν ήταν φοβισμένος Εβραίος, δεν θα είχε πολεμήσει στον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας, στον Βαλκανικό Πόλεμο και στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου οι Εβραίοι έδειξαν τον ηρωισμό και την ανδρεία τους στο πεδίο της μάχης, υπό συνθήκες όπου η συντριπτική τους πλειοψηφία δεν ήταν καν Ρουμάνοι πολίτες.

Ermolai Nikitin

"Πρωτοπόρος του Διαδικτύου. Προβληματιστής. Παθιασμένος λάτρης του αλκοόλ. Υπέρμαχος της μπύρας. Νίντζα ζόμπι."

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *