Με βάση τα δεδομένα των τελευταίων τριάντα ετών, η Ουγγαρία πέτυχε μέτρια να φτάσει τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά υπάρχει μια θεωρία ότι είναι κατανοητό ότι δεν θα φτάσουμε ποτέ στο επίπεδο των πιο ανεπτυγμένων χωρών. Ο Krisztián Kertész, ερευνητής στο Τμήμα Οικονομικών και Διεθνών Οικονομικών στο Εθνικό Πανεπιστήμιο Δημόσιας Διοίκησης, συνέκρινε τις τροχιές κάλυψης δεκαεπτά κρατών μελών της ΕΕ που δημοσιεύθηκαν στο τεύχος Ιουλίου-Αυγούστου της Economic Review στη μελέτη τουκαι ανέλυσε επίσης τους παράγοντες που συνέβαλαν στην επιτυχία της κάλυψης της διαφοράς.

Σύμφωνα με το κλασικό θεώρημα των θεωρητικών οικονομικών, οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες που ξεκινούν από χαμηλότερο επίπεδο μπορούν να αναπτυχθούν ταχύτερα επειδή είναι ευκολότερο να υιοθετήσουν τεχνολογίες από πιο ανεπτυγμένες οικονομίες παρά να αναπτύξουν περαιτέρω πιο προηγμένες τεχνολογίες. Ωστόσο, σύμφωνα με πιο πρόσφατες θεωρίες, το επίπεδο εκπαίδευσης του εργατικού δυναμικού, η παροχή πληροφοριών, το επίπεδο τεχνολογίας και ανθρώπινου κεφαλαίου σε κάθε χώρα μπορεί να αποτελέσουν εμπόδιο για την κάλυψη της διαφοράς. Ως εκ τούτου, το περιβάλλον υποδοχής έχει μικρή σημασία: οι χώρες που βρίσκονται σε διαδικασία κάλυψης της διαφοράς των οποίων η διαρθρωτική κατάσταση είναι η χειρότερη δεν μπορούν να ακολουθήσουν τον δρόμο της κάλυψης της διαφοράς χωρίς κανένα πρόβλημα. Το επίπεδο ανθρώπινου κεφαλαίου, τα προσόντα και η τεχνογνωσία συμβάλλουν σημαντικά σε μια επιτυχημένη κάλυψη, ο Kertész επισημαίνει επίσης αυτές τις θεωρίες στη μελέτη του.

Οι θεωρίες έχουν επίσης επιβεβαιωθεί από τη ζωή: η μελέτη αναφέρεται σε πολλές εμπειρικές μελέτες που υποστηρίζουν ότι όσο πιο ανοιχτή είναι μια χώρα, τόσο περισσότερο μπορεί να μάθει, να απορροφήσει, να υιοθετήσει και να ενσωματώσει ξένες τεχνολογίες. πρόοδοι στην εθνική της οικονομία, ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη της δεδομένης χώρας, διαδικασία κάλυψης της διαφοράς. Από την άλλη πλευρά, το ερώτημα παραμένει εάν, στην περίπτωση της ΕΕ, θα συνεχιστεί η κάλυψη της διαφοράς των λιγότερο ανεπτυγμένων κρατών μελών με τις χώρες του πυρήνα και εάν τα επίπεδα εισοδήματος θα συνεχίσουν να συγκλίνουν. Σύμφωνα με τη λεγόμενη θεωρία της σύγκλισης των συλλόγων, δεν θα συμβεί πλήρης κάλυψη. Αυτή η θεωρία λέει ότι η απόδοση των επιμέρους εθνικών οικονομιών συγκλίνει όταν «ανήκουν στον ίδιο σύλλογο». Ωστόσο, οι διαφορές εισοδήματος μεταξύ διαφορετικών συλλόγων και ομάδων μπορεί ακόμη και να παραμένουν μόνιμα. Σύμφωνα με προηγούμενες ουγγρικές έρευνες, είναι πιθανό τα κράτη μέλη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης που εντάχθηκαν στην ΕΕ τη δεκαετία του 2000 να φτάνουν μόνο τα τρία τέταρτα του μέσου όρου της ΕΕ των 15 και να συνεχίσουν να αναπτύσσονται, σχηματίζοντας μια λέσχη και οριστικά χωρισμένα από τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης – διευκρινίζει ο Kertész.

Τα σημεία εκκίνησης της μελέτης είναι τα εξής:

• Η ενιαία εσωτερική αγορά έχει καθιερωθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν υπάρχουν εμπόδια στην ελεύθερη κυκλοφορία τεχνολογιών, αγαθών, κεφαλαίων, εργασίας και υπηρεσιών.

• Ωστόσο, ισχύει και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι όσο πιο ανοιχτό είναι ένα κράτος μέλος, τόσο ταχύτερη είναι η ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας ως προς το κατά κεφαλήν ΑΕΠ.

• Όσο χαμηλότερο ξεκινά το επίπεδο κάλυψης ενός κράτους μέλους, τόσο πιο γρήγορος μπορεί να είναι ο ρυθμός κάλυψης.

• Αντίθετα, η αύξηση των επενδύσεων μπορεί να επιταχύνει την ταχύτητα της οικονομικής κάλυψης.

• Η επίδραση του οικονομικού ανοίγματος στο εξωτερικό μπορεί επίσης να είναι σημαντική.

Κάλυψη της διαφοράς στα νέα κράτη μέλη

Ο Kertész λαμβάνει το μέσο επίπεδο του κατά κεφαλήν ΑΕΠ των σημερινών 27 κρατών μελών της ΕΕ στο 100% και εξετάζει τα επιμέρους κράτη μέλη και τη σύστασή τους σε σύγκριση.

Οι χώρες που ξεκίνησαν από το χαμηλότερο επίπεδο ανάπτυξης το 1993 μπορούν πραγματικά να σημειώσουν μεγάλη πρόοδο: έως το 2020, η Εσθονία, η Λιθουανία, η Λετονία και η Ρουμανία θα έχουν μειώσει τα μειονεκτήματά τους σε σύγκριση με τον μέσο όρο κατά 35% της ΕΕ. Η Βουλγαρία ξεκίνησε επίσης από χαμηλό επίπεδο, αλλά δεν ήταν τόσο επιτυχημένη.

Μεταξύ των χωρών που ξεκίνησαν από ένα μέτρια ανεπτυγμένο επίπεδο, η Ουγγαρία ξεκίνησε από το μέτωπο: το 1990 αντιπροσώπευε το ήμισυ του μέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ της σημερινής ΕΕ-27. Από τις τέσσερις χώρες που ξεκινούν από το μεσαίο επίπεδο ανάπτυξης

• Η κάλυψη της διαφοράς της Πολωνίας και της Σλοβακίας ήταν η ταχύτερη, με περίπου 33-37 ποσοστιαίες μονάδες.

• Ακολουθούν η Ουγγαρία με πολύ πιο αργή κάλυψη περίπου 24 ποσοστιαίων μονάδων.

• Η Κροατία ήταν η πιο αργή σε αυτόν τον γύρο, αποτελώντας περίπου 20 ποσοστιαίες μονάδες.

Ωστόσο, υπήρχαν και χώρες που ξεκίνησαν από ένα ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο ανάπτυξης, οι οποίες άρχισαν να πιάνουν έως και το 67-85% του μέσου όρου της ΕΕ στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

• Μεταξύ αυτών, η Μάλτα σημείωσε τις καλύτερες επιδόσεις, αγγίζοντας περίπου 30 ποσοστιαίες μονάδες, και ως εκ τούτου έχει φτάσει πλέον σχεδόν πλήρως τον μέσο όρο της ΕΕ.

• Η Μάλτα ακολουθεί η Τσεχία σε αυτόν τον γύρο με βελτίωση περίπου 20 ποσοστιαίων μονάδων,

• Ακολουθεί η Σλοβενία ​​με περίπου 15 ποσοστιαίες μονάδες.

• τη γραμμή κλείνει η Κύπρος, με περίπου 5-6 ποσοστιαίες μονάδες.

Ωστόσο, οι χώρες που προσχώρησαν νωρίτερα έχουν ακολουθήσει διαφορετικούς δρόμους. Το παρακάτω διάγραμμα δείχνει ότι η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα δεν έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο όσον αφορά την κάλυψη της διαφοράς, ακόμη και η θέση της Ελλάδας έχει επιδεινωθεί αισθητά. Ωστόσο, η Ιρλανδία έχει κάνει ένα πραγματικό οικονομικό θαύμα όσον αφορά το κατά κεφαλήν ΑΕΠ.

Στα κράτη μέλη των οποίων το κατά κεφαλήν ΑΕΠ (σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης) δεν έφθασε ή δεν έφθασε το 75% του μέσου όρου της ΕΕ, η οικονομική ανάπτυξη ήταν παντού ταχύτερη από τον μέσο όρο της οικονομικής ανάπτυξης της ΕΕ, και ως εκ τούτου έχει επιτευχθεί πραγματική ανάπτυξη σε αυτές τις χώρες. διαδικασία κάλυψης της διαφοράς των χωρών.

Με βάση τα δεδομένα, ο Kertész ταξινομεί τις χώρες σε έξι ομάδες:

• Κορυφαία επίδοση: Ιρλανδία (η οικονομία της έχει αυξηθεί από 90% σε 193% του μέσου όρου της ΕΕ27).

• Χώρες κάλυψης υψηλών επιδόσεων: Εσθονία και Λιθουανία (έπιασαν από περίπου 35-50% σε σχεδόν 85%).

• Χώρες που έχουν καλύψει με επιτυχία: Λετονία, Ρουμανία, Πολωνία, Σλοβακία και Μάλτα (με κάλυψη 30 έως 40 ποσοστιαίες μονάδες).

• Μέτριες επιδόσεις: Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβενία, Βουλγαρία και Κροατία (18 έως 25 ποσοστιαίες μονάδες κάλυψης).

• Χώρες με χαμηλές επιδόσεις: Κύπρος, Πορτογαλία, Ισπανία (πλησιάζοντας τη διαφορά από 1 έως 6 ποσοστιαίες μονάδες).

• Χώρα απόσχισης: Ελλάδα (με απόσχιση περίπου 20 ποσοστιαίες μονάδες).

Οι επενδύσεις συνοδεύουν την ανάπτυξη

Χρησιμοποιώντας στατιστική ανάλυση, ο Kertész μελέτησε επίσης πώς η επιτυχία μιας χώρας δείχνει συσχέτιση. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όπου μεγάλο μέρος των παραγόμενων αγαθών δαπανήθηκε κυρίως σε επενδύσεις, το ποσοστό κάλυψης ήταν ταχύτερο. Απαντώντας στην ερώτηση του Qubit, ο Kertész είπε ότι σύμφωνα με τον ορισμό της Eurostat, όλες οι αγορές μηχανημάτων, οι ανακαινίσεις, οι επενδύσεις σε ακίνητα στον επιχειρηματικό τομέα και η κατασκευή νέων ακινήτων από νοικοκυριά καθώς και η ανακαίνιση και η επέκταση παλαιών ακινήτων θεωρούνται ως επενδύσεις. , αλλά η αγορά συσκευών και οικιακών ειδών και η αγορά μεταχειρισμένων διαμερισμάτων δεν θεωρούνται πλέον επενδύσεις.

Η μελέτη επισημαίνει ότι η συν-κίνηση επενδύσεων και ανάπτυξης συνάδει πλήρως με τις οικονομικές θεωρίες. Ταυτόχρονα, ο ερευνητής επεσήμανε ότι η σχέση που φαίνεται στην περίπτωση των χωρών που εξετάστηκαν είναι ακόμη ισχυρότερη από τις προκαταρκτικές προσδοκίες.

Ο Kertész χώρισε επίσης τις επενδύσεις σε διάφορα μέρη κατά τη διάρκεια των ερευνών του και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η κάλυψη του εισοδήματος ήταν σημαντικά ταχύτερη σε χώρες όπου ο όγκος των επενδύσεων σε μηχανήματα και εξοπλισμό αυξήθηκε ταχύτερα.

Η αύξηση των επενδύσεων σε υποδομές και επιχειρηματικά ακίνητα καθώς και στην πνευματική ιδιοκτησία είχε ελαφρώς λιγότερο σημαντική αλλά εξίσου θετική επίδραση στην κάλυψη της διαφοράς των εθνικών οικονομιών. Ωστόσο, όσον αφορά αυτό το τελευταίο σημείο, ο Kertész προτείνει επίσης ότι, σε περίπτωση που μια χώρα πλησιάζει, μπορεί να είναι πιο οικονομικά αποδοτικό να υιοθετήσει και να προσαρμόσει δοκιμασμένες τεχνολογίες που έχουν ήδη εισαχθεί σε πιο ανεπτυγμένες χώρες παρά να αναπτύξει δικής τους πνευματικής ιδιοκτησίας.

Σύμφωνα με τον ερευνητή, μπορεί να είναι ενδιαφέρον να εξεταστούν οι συσχετίσεις μεταξύ των δαπανών έρευνας και ανάπτυξης και των επενδύσεων σε ανθρώπινους πόρους (εκπαίδευση, υγεία κ.λπ.) με την ανάπτυξη χωριστά, ακόμη κι αν μεθοδολογικά αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πιο αβέβαιες συσχετίσεις από τις συσχετίσεις που έχει τώρα αποδείχθηκε. Είπε επίσης ότι η εξέταση της σχέσης μεταξύ ασφάλειας δικαίου και οικονομικής ανάπτυξης, για παράδειγμα, μπορεί να είναι ακόμη πιο αβέβαιη, αν και μπορεί να είναι χρήσιμο να αντιμετωπιστούν επίσης.

Ένα άλλο σημαντικό εύρημα της μελέτης είναι ότι το μερίδιο των επενδύσεων που αφιερώνονται σε επενδύσεις στέγασης δεν δείχνει συσχέτιση με την ταχύτητα κάλυψης. Φυσικά, ο Kertész περιγράφει επίσης ότι οι επενδύσεις στη στέγαση μπορούν να αυξήσουν το ΑΕΠ, αλλά σίγουρα το κατά κεφαλήν ΑΕΠ δεν αυξήθηκε σημαντικά σε χώρες όπου οι επενδύσεις στη στέγαση ήταν υψηλότερες. Έτσι, ακόμη κι αν μια χώρα ξόδεψε πολλά σε επενδύσεις σε ακίνητα, δεν έδειξε καμία συσχέτιση με την κάλυψη της διαφοράς της για τρεις δεκαετίες.

Ανοικτή οικονομία και ανάπτυξη

Πέρα από όλα αυτά, ο Kertész δείχνει επίσης από τα δεδομένα που αναλύθηκαν ότι η ενσωμάτωση στην παγκόσμια οικονομία βοηθά στην κάλυψη της διαφοράς. Η παγκόσμια οικονομική ολοκλήρωση και το οικονομικό άνοιγμα δημιουργούν ευκαιρίες εξειδίκευσης, αυξάνουν τις επενδύσεις σε κεφάλαιο κίνησης, προωθούν την εισαγωγή νέων τεχνολογιών και συνεπώς αυξάνουν το μορφωτικό επίπεδο του εργατικού δυναμικού. Επιπλέον, αυξάνει τον οικονομικό ανταγωνισμό. Σύμφωνα με τον Kertész, αυτές οι χώρες μπόρεσαν να καλύψουν τη διαφορά γρηγορότερα

• ο μέσος όρος των εξαγωγών και των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν υψηλότερος.

• το μέσο μερίδιο της προστιθέμενης αξίας που παράγεται από ξένες εταιρείες στο συνολικό ΑΕΠ της εθνικής οικονομίας είναι μεγαλύτερο.

• το μέσο ποσοστό των ατόμων που απασχολούνται σε ξένες εταιρείες στο σύνολο των εργαζομένων είναι υψηλότερο.

Φυσικά, το άνοιγμα έχει και τους κινδύνους του και οι επενδύσεις δεν αυξάνουν τον ανταγωνισμό σε όλα τα περιβάλλοντα. Ο Kertész είπε στον Qubit ότι η οικονομία γίνεται πιο ευάλωτη στις διακυμάνσεις της παγκόσμιας τιμής των προϊόντων που στοχεύουν η εξειδίκευση και ότι η πτώση της ζήτησης στην παγκόσμια αγορά μπορεί εύκολα να υπονομεύσει ολόκληρη την οικονομία σε περίπτωση υπερβολικής εξειδίκευσης, αλλά κατά την άποψή του, Η ανοιχτή οικονομία μπορεί να προσαρμοστεί σε αυτές τις διαδικασίες πολύ πιο γρήγορα υιοθετώντας παγκόσμιες τεχνολογίες. Επιπλέον, σύμφωνα με τον Kertész, μια μικρή χώρα δεν έχει πραγματικά την πολυτέλεια να μην εξειδικεύεται, καθώς δεν μπορεί να παράγει όλα τα προϊόντα που χρειάζεται ούτως ή άλλως ελλείψει εργατικού δυναμικού, επαρκούς κεφαλαίου και ικανότητας φυσικών πόρων.

Κατά την άποψη του Kertész, η Ουγγαρία είναι επομένως μια ιδιαίτερα ανοιχτή χώρα οικονομικά, αλλά θα μπορούσε να είναι μόνο μεταξύ των μετρίως επιτυχημένων χωρών κάλυψης της διαφοράς. Φυσικά, μέρος αυτού οφείλεται στο ότι ξοδεύουμε μόνο ένα μικρό μέρος του ακαθάριστου εθνικού μας προϊόντος σε επενδύσεις σε σύγκριση με άλλες χώρες που πλησιάζουν.

Ο συγγραφέας είναι ο συντονιστής περιφερειακού προγράμματος του TASZ. Το άρθρο δεν εκφράζει τη θέση του TASZ.

Σχετικά άρθρα για το Qubit: