Φωτογραφία: Profimedia Images

Μετά την πρόσφατη καταστροφή του τρένου στην Ελλάδα, ένα συγκεκριμένο μήνυμα με χτύπησε και με έβαλε σε σκέψεις. Με δημόσια δήλωσή της, η Ένωση Δημοσιογράφων Αθηνών ζήτησε συγγνώμη που δεν κάλυψε σωστά τις προειδοποιήσεις των σιδηροδρόμων και υποσχέθηκε να αλλάξει θέση στο μέλλον. Η ιδέα μιας παρόμοιας προσέγγισης, σχετικά με την ένταξη της Ρουμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με ώθησε να γράψω αυτό το έγγραφο. Τι θα λέγατε για μια απευθείας συζήτηση για τον ευρωπαϊκό επιχειρηματικό τύπο στη Ρουμανία; Μια αλλαγή στον τόνο της σημερινής αφήγησης μπορεί να επηρεαστεί από το διάσημο απόφθεγμα του Κένεντι από την εναρκτήρια ομιλία του το 1961. “Μην ρωτάς τι μπορεί να κάνει η χώρα σου για σένα, αλλά ρώτησε τι μπορείς να κάνεις για τη χώρα σου” – πάρτε αμφισβητούμενους Αμερικανούς και μετά γίνετε περήφανοι που εργάζονται για τη χώρα και την κοινότητά τους.

Η ΕΕ αντιπροσώπευε μια εξέλιξη για τη Ρουμανία. Η εξέλιξη ήταν στην πραγματικότητα η ίδια η προϋπόθεση για την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχω ακούσει συχνά για την Ευρώπη ως τον «φάρο» μιας πολύ μεγάλης και πολύ σκοτεινής μετάβασης. Η εξέλιξη παραμένει εκτός (ευτυχώς) η προϋπόθεση του καταστατικού του μέλους.

Η ΕΕ αποτελεί μέρος των εσωτερικών εξελίξεων, σε τομείς αποκλειστικής αρμοδιότητας της Ένωσης ή από κοινού με τα κράτη μέλη. Το κλισέ είναι κάτι παραπάνω από επαληθεύσιμο: «Η Ευρώπη δεν είναι πλέον εξωτερική πολιτική, αλλά μέρος της εσωτερικής πολιτικής».

Όταν μιλάμε για την ΕΕ, έχουμε δύο θεμελιώδεις πυλώνες, αυτόν των ευρωπαϊκών ταμείων, αλλά και αυτόν – κυρίως – των ευρωπαϊκών πολιτικών. Αν και δεν φαίνεται θεαματικό, στην πραγματικότητα η νομοθεσία και οι κανόνες είναι τεχνικοί, εδώ μια χώρα δείχνει την ωριμότητά της. Πολλοί λένε ότι στην πραγματικότητα οι Βρυξέλλες είναι μόνο ο τόπος τεχνικών συζητήσεων, «μικρών μαχών». Πάνω από το 75% της νομοθεσίας που εφαρμόζεται στις χώρες μέλη προέρχεται από τις Βρυξέλλες. Η νομοθεσία αυτή δεν αφορά απαραίτητα την εθνική ασφάλεια, την εξωτερική πολιτική, την άμυνα («μεγάλες μάχες»). Έχει να κάνει περισσότερο με τους καταναλωτές και τις αγορές, με την ποιότητα του αέρα, με το νερό, με τα τρόφιμα. Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν εννοεί μόνο τα «μείζονα θέματα» της εξωτερικής πολιτικής. Οι Βρυξέλλες είναι ο τόπος μιας επίπονης τεχνικής δραστηριότητας, μέσω της οποίας εκλεγμένοι αξιωματούχοι και εθνικοί ή ευρωπαίοι ηγέτες προσπαθούν χωρίς «δόξα των μέσων ενημέρωσης» να συμβάλουν με νομοθεσία και πολιτικές στη βελτίωση της ζωής μας και των οικογενειών μας.

Τα λεγόμενα «ευρωπαϊκά πρότυπα» δεν εμφανίστηκαν από το πουθενά. Είναι το αποτέλεσμα διαπραγματεύσεων που μερικές φορές διαρκούν χρόνια μόνο σε επίπεδο τεχνικών εμπειρογνωμόνων, έως ότου εγκριθούν από το πολιτικό επίπεδο. Μερικές φορές παίρνουν τη μορφή του ευρωπαϊκού «χαμηλότερου κοινού παρονομαστή», μερικές φορές προωθούν το ευρωπαϊκό εγχείρημα μέσω περισσότερης «ολοκλήρωσης» στους διάφορους τομεακούς τομείς. Αυτή η Ευρώπη που είναι δική μας αξίζει και την προσοχή των «μικρών» υποκειμένων, των οποίων οι αποφάσεις απευθύνονται στην καθημερινότητα του πολίτη παρά στις υποθέσεις του κράτους.

Στις Βρυξέλλες, περισσότερες από 3.000 ευρωπαϊκές βιομηχανικές ομοσπονδίες υπερασπίζονται τα συμφέροντά τους. Περίπου 20.000 ειδικοί εργάζονται στα ευρωπαϊκά γραφεία αυτών των συνεταιριστικών δομών. Αν και εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση πριν από περισσότερα από 16 χρόνια, η Ρουμανία εξακολουθεί να έχει μέτρια παρουσία σε αυτούς τους οργανισμούς. Το πολύ 200 Ρουμάνοι απασχολούνται από τις γραμματείες των Βρυξελλών, με μερίδιο μικρότερο του 1% του συνολικού αριθμού των ατόμων που συμμετέχουν. Αν οραματιστούμε τις διευθυντικές θέσεις, παρατηρούμε την παρουσία ορισμένων Ρουμάνων ακόμη και στην κορυφή της ιεραρχίας, αλλά ο αριθμός των διευθυντών είναι και πάλι μέτρις, κάτω από τους 50. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ωστόσο, κάτι έχει αλλάξει τελευταία. τρία χρόνια. Αν αναλύσουμε τη σημερινή ευρωπαϊκή κοινωνία, παρατηρούμε ένα νέο φαινόμενο, το οποίο πρέπει να ακούσουμε και να κατανοήσουμε. Στο πλαίσιο της πανδημικής κρίσης, όλο και περισσότεροι άνθρωποι -και ιδιαίτερα νέοι- θέλουν πραγματικά να αναπτύξουν το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Είναι σαν ένα ευρωπαϊκό εποικοδομητικό κίνημα. Θέλουμε σαφείς αναλύσεις για τις ευκαιρίες του κοινού ευρωπαϊκού εγχειρήματος, θέλουμε όραμα. Δεν είναι ούτε φεντεραλιστές ούτε διακυβερνητές, αλλά τίμιοι και ρεαλιστές Ευρωπαίοι…

Στις Βρυξέλλες, περισσότερες από 3.000 ευρωπαϊκές βιομηχανικές ομοσπονδίες υπερασπίζονται τα συμφέροντά τους. Περίπου 20.000 ειδικοί εργάζονται στα ευρωπαϊκά γραφεία αυτών των συνεταιριστικών δομών. Αν και εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση πριν από περισσότερα από 16 χρόνια, η Ρουμανία εξακολουθεί να έχει μέτρια παρουσία σε αυτούς τους οργανισμούς.

Ακόμη και στο επίπεδο των ευρωπαϊκών μέσων ενημέρωσης, υπάρχουν πολλές προσεγγίσεις επί τόπου, ξεκινώντας από πόλεις και περιφέρειες, που θέλουν να εξηγήσουν στους πολίτες πώς μπορεί να οικοδομηθεί η Ευρώπη για όλους μας. Αυτός ο τύπος γράφει τώρα και το περιεχόμενό του στα αγγλικά, προσπαθώντας να είναι μια εναλλακτική στον αγγλοσαξονικό τύπο, ο οποίος είναι συχνά κυνικός για το ευρωπαϊκό εγχείρημα.

Πιο θαρραλέες ιδέες έχουν ήδη δρομολογηθεί στους ευρωπαϊκούς διανοητικούς κύκλους για την επανίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη μείωση και την εξάλειψη του ριζοσπαστικού ευρωσκεπτικισμού. Θέλουμε ένα Ευρωπαϊκό Εποικοδομητικό Κίνημα, ώστε μια μορφή «συστάδας» των Ευρωπαίων ρεαλιστών, του ευρωπαϊκού Τύπου, αλλά και των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και του επιχειρηματικού κόσμου, να είναι ο πηκτικός παράγοντας της τρέχουσας ευρωπαϊκής συζήτησης.

Τώρα πίσω στη Ρουμανία. Χρειαζόμαστε μια ροή αξιόπιστων, ίσων αποστάσεων και ορατών πληροφοριών μέσω της δημιουργίας ενός Ρουμάνου ειδικού τύπου σε τομεακές πολιτικές. Αυτοί οι δημοσιογράφοι μπορούν να παρουσιάσουν, επίκαιρα, με κατανοητό για τους πολίτες τρόπο, ευρωπαϊκές τεχνικές έννοιες και ακόμη και να προβλέψουν τον τομεακό αντίκτυπο στη Ρουμανία. Επιπλέον, χάρη σε έναν ποιοτικό τύπο, τα δομημένα μηνύματα της Ρουμανίας, τόσο θεσμικά όσο και ιδιωτικά, μπορούν να μεταδοθούν στον διεθνή χώρο.

Φαίνεται λίγο ουτοπικό, αλλά υπάρχουν παραδείγματα από τη σύγχρονη πραγματικότητα που επιβεβαιώνουν τη σκοπιμότητα αυτών των δηλώσεων.

Ας πάρουμε μια “ορθολογία των Βρυξελλών” – την Ευρωπαϊκή Συμμαχία Μπαταριών. Μέσα από μια προσέγγιση του Τύπου είναι πολύ πιο εύκολο να κατανοήσουμε ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση, αναφερόμενοι στην ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία και την προσέγγιση “Made in EU”, αλλά και στην αίσθηση του πρασίνου της ηπείρου που υλοποιήθηκε και μέσω μιας επιθετικής πολιτικής μετάβασης σε ηλεκτρικά αυτοκίνητα στην ΕΕ. Εδώ εμφανίζονται πολλές τομεακές πολιτικές, που είναι εύκολο να αποκρυπτογραφηθούν αν κατανοήσουμε τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, είτε από τον τομέα της ενέργειας, των μεταφορών ή του περιβάλλοντος, είτε αν αναφερθούμε στην εξόρυξη φυσικών πόρων που είναι απαραίτητοι για την παραγωγή μπαταριών. Συνδυάζουμε τα πάντα με την πολιτική εκβιομηχάνισης της ΕΕ, αλλά και με τον ανταγωνισμό με άλλες ηπείρους όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ή η Κίνα. Και το πιο ενδιαφέρον μέρος είναι, φυσικά, πώς παίζουν τα κράτη μέλη της ΕΕ σε αυτό το πολυπαραγοντικό ευρωπαϊκό παιχνίδι. Το λέω γιατί εκτός από την ανάλυση των φυσικών πόρων, υπάρχει και η δυνατότητα να ανοίξουν νέα εκσυγχρονισμένα εργοστάσια και να εκπαιδευτεί εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό.

Είναι το ευρωπαϊκό σχέδιο, η πρόσβαση στην εσωτερική αγορά και οι δυνατότητες ανάπτυξης έργων από κοινού, σε ισότιμη βάση, και των 27 κρατών.

Αυτό που παρουσίασα είναι κάτι τεχνικό, αλλά έχει αντίκτυπο για τη χώρα και την κοινωνία. Ένας υπεύθυνος Τύπος μπορεί σίγουρα να υποστηρίξει αυτές τις εποικοδομητικές έρευνες. Έχουμε εκατοντάδες τέτοια αρχεία.

Το ερώτημα που αναδύεται στο μυαλό των υπευθύνων Τύπου είναι πώς να κερδίσετε χρήματα από μια τέτοια ρουμανική συσκευή τύπου. Ποιος χρηματοδοτεί; Φυσικά, αυτή δεν είναι μια προφανής απάντηση, αλλά υπάρχουν επιχειρηματικά μοντέλα που πηγαίνουν προς αυτή την κατεύθυνση. Αλλά για αυτό το θέμα, σε μελλοντικά υλικά…