Μετά τη μάχη του Μαραθώνα, εννέα χιλιάδες ένοπλοι Έλληνες, ντυμένοι στα σίδερα, όρμησαν στην Αθήνα με απόγνωση: δεν βιάζονταν να ακούσουν τα νέα της νίκης, αλλά να σώσουν τις οικογένειές τους και τη χώρα τους.
Αποκαλούμενη κοιτίδα του ευρωπαϊκού πολιτισμού, η Ελλάδα, το έδαφος των αρχαίων ελληνικών πόλεων-κρατών, υπήρχε ήδη τον 6ο αιώνα π.Χ. αιώνα, έφτασε η επέκταση της μεγάλης περσικής δύναμης: οι ιωνικές πόλεις-κράτη στις ακτές του Αιγαίου της Μικράς Ασίας ήταν ήδη Δαρείος Ι μπήκε υπό τον έλεγχό του. Η Αθήνα συνήψε συνθήκη με τον εχθρό το 508, αλλά αργότερα την έσπασε όταν βοήθησε τους Ίωνες να επαναστατήσουν ενάντια στην περσική κυριαρχία.
Η εκδίκηση δεν μπορούσε να μείνει στην άκρη, μόνο και μόνο επειδή ο Δαρείος βρήκε έτσι το casus belli για την υποταγή των ελληνικών εδαφών στην Ευρώπη.
Μαραθώνας, η ιδανική τοποθεσία
Ο τεράστιος στόλος του μεγάλου Πέρση βασιλιά ξεκίνησε το 492 για να φτάσει στον προορισμό του από τα βόρεια κατά μήκος της ακτής, αλλά συνάντησε μια τέτοια καταιγίδα στο Άγιο Όρος στη χερσόνησο της Χαλκιδικής που αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω.
Την εποχή αυτή, η Αθήνα δεν διέθετε ισχυρό στόλο, επομένως ήταν ζωτικής σημασίας να μπορεί να δώσει την αποφασιστική μάχη στην ξηρά, στηριζόμενη στο βαριά οπλισμένο πεζικό της, τους οπλίτες. Γνωρίζει την προετοιμασία από την εμπειρία του στον Περσικό πόλεμο Μιλτιάδης σκηνοθετημένο από
Ο Δαρείος χρειάστηκε δύο χρόνια για να προετοιμαστεί, αλλά το 490 κατέφυγε σε διαφορετικές τακτικές. Πέρασε τη θάλασσα, οι 25 χιλιάδες στρατιώτες του αποβιβάστηκαν στην πεδιάδα του Μαραθώνα, τη μεγαλύτερη παραλιακή πεδιάδα της Αττικής. Η δύναμη των Περσών βρισκόταν στους τοξότες και στο ιππικό τους, γι’ αυτούς ήταν το ιδανικό πεδίο μάχης, στο βόρειο τμήμα της περιοχής, δίπλα σε μια βαλτώδη περιοχή, στρατοπέδευσαν το καλοκαίρι του 490.
Νοτιότερα, στους πρόποδες των βουνών, κλείνοντας τον δρόμο που οδηγεί στην Αθήνα, οι Έλληνες παρατάχθηκαν γύρω στις δέκα χιλιάδες.
Εξαιρετική τακτική, λαμπρή νίκη
Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς έγινε η μάχη, αλλά η γενική συναίνεση είναι ότι στις 12 Σεπτεμβρίου, όταν το ελληνικό πεζικό εμφανίστηκε ξαφνικά στην άκρη του πεδίου τα ξημερώματα και ανέτρεψε τους Πέρσες σε δευτερόλεπτα. Ήταν μια λαμπρή κίνηση του Μιλτιάδη, έτσι οι έκπληκτοι Πέρσες δεν μπόρεσαν να χρησιμοποιήσουν την ικανότητα των επίφοβων τοξότων τους και αναγκάστηκαν αμέσως σε κλειστή μάχη.
Μόλις άρχισε η μάχη, ο κεντροελληνικός στρατός άρχισε να υποχωρεί καταδιώκοντας τους ολοένα και πιο θριαμβευτές εχθρικούς στρατιώτες, ενώ η δεξιά και η αριστερή πτέρυγα τους περικύκλωσαν όμορφα. Και εδώ, ο αρχιστράτηγος απομακρύνθηκε από την παραδοσιακή ελληνική στρατηγική ενισχύοντας τα πλάγια και όχι τη μέση για χάρη του τέχνασμα.
Σε στενή μάχη, το ελληνικό πεζικό ήταν αήττητο και όσοι Πέρσες κατάφεραν να ξεφύγουν από τον φονικό κύκλο κατέφυγαν απελπισμένοι στη θάλασσα, αλλά λόγω έλλειψης επαρκών τοπικών γνώσεων, πολλοί πνίγηκαν στα γύρω έλη. Η απροσδόκητη επίθεση και η συντριπτική δύναμη εμπόδισαν τον Δαρείο να αναπτύξει το ιππικό του και ο υπόλοιπος λαμπρός στρατός αναζήτησε καταφύγιο στα πλοία.
Εννέα χιλιάδες έτρεξαν στο σπίτι
Σύμφωνα με την παράδοση, μετά τη μάχη στάλθηκε στην Αθήνα ένας γρήγορος πολεμιστής με νέα της νίκης, ο οποίος διένυσε την απόσταση των 40 χιλιομέτρων πλήρως οπλισμένος και έτρεξε και μετά πέθανε από εξάντληση αφού παρέδωσε το μήνυμά του.
Μια ενδιαφέρουσα ερώτηση είναι γιατί θα έτρεχε με πανοπλία και πλήρως οπλισμένο. Ένα ακόμη ισχυρότερο επιχείρημα κατά της αυθεντικότητας της ιστορίας είναι ότι οι ιστορικοί τη θυμούνται πολύ ελλιπώς και αντιφατικά, και ο ιστορικός των Ελληνοπερσικών Πολέμων, Ηρόδοτος, δεν την αναφέρει καν.
Δείτε πώς αναφέρει τα γεγονότα μετά τη μάχη:
Ανεξάρτητα από αυτό, οι Πέρσες παρέκαμψαν το Szunion. Και οι Αθηναίοι όρμησαν κατάματα για να μην μείνει η πόλη τους απροστάτευτη και κατάφεραν να προλάβουν τους βαρβάρους. […] Ο βαρβαρικός στόλος προχώρησε ως το Φάληρο, γιατί τότε ήταν το λιμάνι των Αθηναίων, αγκυροβόλησαν εκεί, αλλά μετά από λίγη αναμονή επέστρεψαν στην Ασία.
Στα αγγλικά, δεν ήταν ένας άνθρωπος που κάλυψε την απόσταση, αλλά ολόκληρος ο αθηναϊκός στρατός, που τότε αριθμούσε γύρω στις εννέα χιλιάδες άνδρες. Μετά από μια εξαντλητική μάχη, έτρεξαν 40 χιλιόμετρα πλήρως οπλισμένοι, γιατί ακόμα κι αν καθυστερούσαν μια μέρα, δεν θα έβρισκαν τίποτα παρά να καπνίζουν ερείπια της πόλης και των σπιτιών τους.
Θα μπορούσε να τρέξει στη Σπάρτη
Από πού όμως πηγάζει ο θρύλος του μαραθωνοδρόμου; György NémethΟ Ιστορική Εφημερίδα Ρουβίκωνας στο προηγούμενο τεύχος του επιστρέφει στον Ηρόδοτο, ο οποίος αναφέρει έναν απεσταλμένο, έναν ταχύτατο δρομέα, τον οποίο οι Αθηναίοι έστειλαν στη Σπάρτη για να ζητήσει βοήθεια ακόμη και πριν από τη μάχη. Στρατιώτες από την πολεμική πόλη-κράτος θα εμφανίζονταν στο πεδίο της μάχης, αλλά δεν έφτασαν λόγω της θρησκευτικής γιορτής που γινόταν.
Αργότερα, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αυτός ο περίπατος, αυτό το τρέξιμο, αυτές οι ρητορικές στροφές και η επιθυμία να γίνει η νίκη ακόμα πιο αξέχαστη θα μπορούσε να είχε διαμορφώσει τη μορφή του μαραθωνίου.
Η επανάληψη της μάχης του μαραθωνίου του 2011 είναι στην επιλεγμένη εικόνα μας. Φωτογραφία: Λουίζα Γουλιαμάκη / AFP
“Δημιουργός φιλικός προς τους hipster. μουσικός γκουρού. περήφανος μαθητής. λάτρης του μπέικον. άπληστος λάτρης του ιστού. ειδικός στα social media. Gamer.”
