Οι σχέσεις Τουρκίας-Ελλάδας που χαρακτηρίζονται από πολλά προβλήματα περνούν μια περίοδο έντασης με σκαμπανεβάσματα. Αυτές οι εντάσεις πυροδοτούνται κυρίως από τις μαξιμαλιστικές πολιτικές και τις προκλήσεις της ελληνικής πλευράς και το γεγονός ότι η Τουρκία αποδεικνύει ότι δεν αποδέχεται αυτές τις πολιτικές με διπλωματικά και στρατιωτικά μέσα και απαντά σε προκλήσεις με το ίδιο νόμισμα ή και ισχυρότερα. Αν και εκ πρώτης όψεως αυτό μπορεί να μοιάζει με μια σειρά από σκληρές αμοιβαίες διακηρύξεις, υπάρχουν τόσο ιστορικές όσο και γεωπολιτικές διαφωνίες στο πλαίσιο της κρίσης. Οι διμερείς σχέσεις ήταν τεταμένες εδώ και αρκετό καιρό, αλλά οι δύο χώρες κατάφεραν να αποτρέψουν την κλιμάκωση της έντασης. Ωστόσο, η κρίση μεταξύ των δύο χωρών πήρε νέα διάσταση στις 23 Αυγούστου όταν το ραντάρ του ελληνικού συστήματος αεράμυνας S-300 κλειδώθηκε σε τουρκικά πολεμικά αεροσκάφη.

Το άρθρο του Διευθυντή του Τμήματος Ερευνών Εξωτερικής Πολιτικής του Ιδρύματος SETA Murat Yesiltaș

Αν αρχίσουμε να αναζητούμε απάντηση στο ερώτημα που σχετίζεται με τους S-300, θα εμφανιστούν αρκετά προβλήματα. Το πρώτο είναι ότι και οι δύο χώρες έχουν μπει στην εκλογική διαδικασία. Πρόωρες εκλογές θα γίνουν σύντομα στην Ελλάδα. Η Τουρκία γίνεται η νούμερο ένα ατζέντα της ελληνικής εσωτερικής πολιτικής όσο πλησιάζουν οι εκλογές. Και στην Τουρκία θα γίνουν εκλογές το 2023. Αν και η Ελλάδα δεν είναι πολύ σημαντική για τις εκλογές στην Τουρκία, η τρέχουσα ένταση θα μπορούσε να γίνει σημαντικό θέμα συζήτησης κατά την προεκλογική περίοδο. Ένας δεύτερος λόγος είναι ότι η διαφορά και το χάσμα μεταξύ της στρατιωτικής ισχύος Ελλάδας και Τουρκίας έχει διευρυνθεί τα τελευταία χρόνια και όχι υπέρ της Ελλάδας. Η Ελλάδα αισθάνεται από καιρό σε μειονεκτική θέση έναντι του μεγάλου άλματος της Τουρκίας στην αμυντική βιομηχανία. Η Τουρκία αποκτά σημαντικά πλεονεκτήματα στο γήπεδο με αυτές τις ικανότητες, ενώ η αδυναμία της Ελλάδας να αντιδράσει ή να καθυστερήσει θεωρείται σημαντικό μειονέκτημα από αυτήν. Το σημείο στο οποίο έφτασε η Τουρκία, ειδικά στον τομέα των μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων (UAV), προκαλεί και ανησυχεί την Ελλάδα.

Αναδεικνύει τον κύριο στόχο της Ελλάδας – να προκαλέσει την Τουρκία με βάση τις υπάρχουσες συγκρούσεις και να προσελκύσει την Ευρώπη στο πλευρό της. Αυτή τη στιγμή, η Ελλάδα περιμένει από την Τουρκία να απαντήσει σκληρά στις προκλήσεις της, οπότε απευθυνθείτε σε επίπεδο ΕΕ και κάντε μια δήλωση κατά της Τουρκίας. Αυτή η προσέγγιση αποτελεί εδώ και καιρό το σώμα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής έναντι της Τουρκίας. Ειδικά με την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, η διοίκηση στην Αθήνα φαίνεται να ενοχλείται από την αυξανόμενη γεωπολιτική σημασία της Τουρκίας. Η νέα πολιτική εξομάλυνσης της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή ανησυχεί και τις αρχές της Αθήνας. Διότι οι τεταμένες σχέσεις της Τουρκίας με χώρες της Μέσης Ανατολής έχουν ηρεμήσει την Αθήνα και οδήγησαν στον αποκλεισμό της Τουρκίας από τον φάκελο του φυσικού αερίου της Μεσογείου. Ωστόσο, το γεγονός ότι η Τουρκία άλλαξε αυτή τη διαδικασία μέσω της πολιτικής της εξομάλυνσης ώθησε την Αθήνα πίσω σε μια αντιτουρκική στάση. Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα προσπαθεί να εξοπλίσει τα νησιά του Αιγαίου χρησιμοποιώντας ως λόγο την αυξανόμενη στρατιωτική ισχύ της Τουρκίας και υπογράφοντας συμφωνίες όπλων με χώρες όπως η Γαλλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, δικαιολογεί το ποσό που δαπανάται για όπλα χρησιμοποιώντας την Τουρκία ως δικαιολογία. . Αυτή η κατάσταση βελτιώνει τη θέση της κυβέρνησης με χρέη στην εσωτερική πολιτική και τη βοηθά να πείσει εύκολα χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Γαλλία.

Ένας άλλος λόγος είναι ότι η Ελλάδα ταράζεται από τις δραστηριότητες της Τουρκίας για την εξερεύνηση φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Τουρκία, η οποία έχει γίνει μια από τις κορυφαίες χώρες στην ενεργειακή εξερεύνηση με το πλοίο της με το όνομα Abdulhamit Han, προκαλεί ανησυχία για την Αθήνα. Ως εκ τούτου, η Αθήνα σκοπεύει να αφήσει μόνη την Τουρκία στην εξερεύνηση φυσικού αερίου κλιμακώνοντας την ένταση. Και αυτή τη στιγμή, το ελληνικό λόμπι εστιάζει όλη του την ενέργεια σε αυτό το θέμα.

Η ένταση γύρω από τους S-300 δείχνει ότι οι σχέσεις των δύο χωρών θα εισέλθουν σε μια τεταμένη περίοδο. Μάλιστα, η πολύ σκληρή δήλωση του Προέδρου Ερντογάν σχετικά με τους S-300 είναι ένδειξη αυτού. Βέβαια, προς το παρόν, το ενδεχόμενο ένοπλης σύγκρουσης ή πολέμου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας δεν φαίνεται πολύ ισχυρό. Αν όμως αλλάξει ο τρόπος κλιμάκωσης της έντασης και η απάντηση της Τουρκίας γίνει πιο σκληρή, τότε μπορεί να λεχθεί ότι οι σχέσεις των δύο χωρών μάλλον θα πάψουν να είναι μόνο πολιτικές και διπλωματικές εντάσεις.