Τι θέλει ο Ρετζέπ Ταγίπ; Ερντογάν και ποιος είναι ο κίνδυνος μιας στρατιωτικής αντιπαράθεσης με Ελλάδα?

Για διάφορους λόγους, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κάνει σχεδόν καθημερινές δηλώσεις κατά της Ελλάδας. Το ίδιο μοτίβο ακολουθούν και οι υψηλόβαθμοι Τούρκοι αξιωματούχοι, ενώ οι Τούρκοι αναλυτές δεν σταματούν να μιλούν –και να παρουσιάζουν (!)– τα μέσα εισβολής τουρκικών στρατευμάτων στην Ελλάδα.

Ακόμα κι αν οι συνομιλίες για μια πιθανή ελληνοτουρκική αντιπαράθεση συνεχίζονται εδώ και πολλά χρόνια, με ποικίλη ένταση, είναι σαφές ότι ο καυγάς έχει μεγαλώσει σήμερα, με φόντο η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία – για πολλούς απροσδόκητο στην αρχή.

Τι συμβαίνει; Τι θέλει ο Ερντογάν και με ποιον είναι ο κίνδυνος στρατιωτικής αντιπαράθεσης Ελλάδα? Αυτά είναι τα ερωτήματα που θέτει ο Michael Rubin στην ανάλυσή του για το American Enterprise Institute Network, που ανέφερε Eng.gr.

Οι κίνδυνοι μιας πιθανής σύγκρουσης μεταξύ Τουρκία και την Ελλάδα

Ο κατάλογος των χωρών που υπόκεινται στην τουρκική επιθετικότητα είναι μακρύς. Η Τουρκία κατέχει το ένα τρίτο της Κύπρου. Χρησιμοποίησε τα F-16 και τις ειδικές δυνάμεις του εναντίον των Αρμενίων. Σύμφωνα με ιρακινούς αξιωματούχους, η Τουρκία έχει δημιουργήσει 68 φυλάκια στο ιρακινό έδαφος – από μικρές εγκαταστάσεις σε επίπεδο διμοιρίας έως πλήρεις στρατιωτικές βάσεις. Η τουρκική αεροπορία βομβαρδίζει το Ιράκ κάθε βράδυ. Η Τουρκία «εξαφανίζει» ολόκληρες περιοχές της βόρειας Συρίας.

Στο πλαίσιο αυτό, οι ολοένα και πιο έντονες απειλές του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά της Ελλάδας θα πρέπει να μας ανησυχήσουν. Πράγματι, η ένταση μεταξύ των δύο μελών του ΝΑΤΟ δεν είναι νέα και χρονολογείται δεκαετίες πριν, πριν από την τρέχουσα ασταθή ηγεσία της Τουρκίας. Υπάρχουν όμως τέσσερις παράγοντες που κάνουν την τρέχουσα κρίση διαφορετική.

Πάνω από όλα ο Ερντογάν είναι εκδίκηση. Στοχεύει στην αναθεώρηση -ακόμα προς όφελος της Τουρκίας- της αιωνόβιας Συνθήκης της Λωζάνης, που καθόριζε τα σύνορα της Τουρκίας με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Ισχυρίζεται ψευδώς ότι η Ελλάδα παραβιάζει τις συμφωνίες αποστρατικοποίησης, ενώ Τούρκοι πολιτικοί – συμπεριλαμβανομένου του εταίρου του Ερντογάν στον συνασπισμό και αρχηγού του εθνικιστικού κόμματος Devlet Bahçeli, καθώς και του υπουργού Άμυνας Hulusi Akar – συνεχίζουν να υποστηρίζουν ότι η Τουρκία πρέπει να κατέχει όλα τα νησιά ανατολικά της μέσης γραμμής. Αιγαίο Πέλαγος.

Τουρκία δεν περιορίζει αυτή την προκλητική στάση στην παρουσίαση των καρτών. Τουρκικά αεροσκάφη παραβιάζουν τακτικά τον εναέριο χώρο των ελληνικών νησιών, όπως το Καστελλόριζο. Οι δηλώσεις από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ – το οποίο διατηρεί μια ισορροπημένη θέση – χειροτερεύουν τα πράγματα. Με απλά λόγια, η Τουρκία παραβιάζει τον ελληνικό εναέριο χώρο και κατέχει μέρος του κυπριακού εδάφους και όχι το αντίστροφο. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Antony Blinken θα πρέπει να το πει ευθέως. Ο ηθικός σχετικισμός και τα ψέματα δεν αποτελούν βάση για ειρήνη και δικαιοσύνη.

Τα παράπονα του Ερντογάν

Δεύτερον, η τουρκική οικονομία καταρρέει. Ο Ερντογάν ανέβηκε στην εξουσία πριν από δύο δεκαετίες εν μέσω εκτεταμένης δυσαρέσκειας για τον πληθωρισμό, την αποδυνάμωση της τουρκικής λίρας και τη διαφθορά μεταξύ της άρχουσας ελίτ. Σήμερα, ο πληθωρισμός ξεπερνά το 80%, η τουρκική λίρα έχει χάσει πάνω από το 80% της αξίας της τα τελευταία πέντε χρόνια και ο Ερντογάν και η οικογένειά του έχουν γίνει δισεκατομμυριούχοι.

Δεδομένου ότι ο Τούρκος Πρόεδρος κυβερνά μέσω δικτατορικών πρακτικών, έχοντας καταπιέσει, φυλακίσει ή περιθωριοποιήσει οποιαδήποτε μορφή αντιπολίτευσης, δεν μπορεί να αρνηθεί την ευθύνη του για την τύχη της Τουρκίας. Αντίθετα, αναζητά μια κρίση για να αποσπάσει την προσοχή. Η κατάληψη μερικών ελληνικών νησιών και η πρόκληση δράσης από την Αθήνα θα ήταν η τέλεια εκτροπή.

Η ίδια δυναμική ισχύει και τώρα, καθώς η Τουρκία οδεύει προς τις εκλογές. Στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, υπάρχει μια τάση για ευσεβείς πόθους: πολλοί υποστηρικτές των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας αναγνωρίζουν πόσο προβληματικός μπορεί να είναι ο Ερντογάν, αλλά ελπίζουν ότι οι ψηφοφόροι, κουρασμένοι από τις υπερβολές του, απλώς θα τον ανατρέψουν στις εκλογές του επόμενου έτους. Χρησιμοποιούν αυτήν την ελπίδα για να περιορίσουν κάθε ενέργεια που θα λογοδοτούσε την Τουρκία.

Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι υποθέτουν ότι ο Ερντογάν –ο οποίος έχει περιγράψει τον εαυτό του ως υπηρέτη του νόμου της Σαρία και ιμάμη της Κωνσταντινούπολης– θα αποδεχτεί τη λαϊκή βούληση.

Η πραγματικότητα είναι η εξής: εάν ο Ερντογάν πιστεύει ότι μπορεί να υποστεί μια ήττα στις κάλπες με διαφορά που θα καθιστούσε αδύνατη οποιαδήποτε… παρέμβαση, τότε θα προκαλέσει κρίση και θα κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης, χρησιμοποιώντας το ως δικαιολογία για να αποφύγει εκλογές. Για τον Ερντογάν, ένας πόλεμος με την Ελλάδα θα ήταν η τέλεια λύση.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες ακολούθησαν λάθος προσέγγιση

Τελικά, η κυβέρνηση Μπάιντεν ακολούθησε λάθος προσέγγιση. Ακόμα κι αν ο Αμερικανός πρόεδρος ανέλαβε την εξουσία με μεγαλύτερη αντίσταση από τους προέδρους Τζορτζ Μπους, Μπαράκ Ομπάμα ή Ντόναλντ Τραμπ στις προσπάθειες αποπλάνησης του Ερντογάν, η ομάδα του έκανε ένα σημαντικό βήμα πίσω τους τελευταίους μήνες, ιδίως όσον αφορά τις ανησυχίες για την πώληση του F- Δεκαετία 16 στην Τουρκία. .

Ίσως ο Μπάιντεν και ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν σκέφτηκαν ότι θα κατευνάσει τον Ερντογάν μετά την απώλεια της σύμβασης για τα F-35 και θα ενθάρρυνε την Τουρκία να βοηθήσει την Ουκρανία. Αλλά είχε το αντίθετο αποτέλεσμα: ο Ερντογάν ερμήνευσε την απόφαση του Μπάιντεν τόσο ως «πράσινο φως» για να εντείνει τις επιθέσεις στους γείτονές του και ως μήνυμα ότι η Τουρκία μπορεί να αγοράσει επιπλέον πυραύλους S-400 από τη Ρωσία, χωρίς να υποστεί τις συνέπειες.

Εν τω μεταξύ, η Τουρκία παίζει διπλό παιχνίδι στην Ουκρανία, βοηθώντας τη Ρωσία να ξεφύγει από τις διπλωματικές και οικονομικές συνέπειες των πράξεών της.

Ένας πόλεμος με την Ελλάδα θα μπορούσε να συμβεί, όχι εξαιτίας ενός λάθους της Αθήνας, αλλά επειδή ο Ερντογάν προσπαθεί απεγνωσμένα να αποσπάσει την προσοχή από την αποτυχία και τη χρεοκοπία.

Τα ερωτήματα που πιθανότατα θα πρέπει να απαντήσει η κυβέρνηση Μπάιντεν τον επόμενο χρόνο είναι τι μπορεί να γίνει για να αποτραπεί η τουρκική επιθετικότητα, τι μπορούν να κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες για να βοηθήσουν την Ελλάδα να αντιμετωπίσει καλύτερα drones, αεροπλάνα και μη επανδρωμένους πυραύλους από την Τουρκία και αν οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μείνετε αδρανείς εάν ένα μέλος του ΝΑΤΟ επιτεθεί σε έναν πιστό σύμμαχο.