Ένας φόβος ή ίσως απλώς μια ενόχληση των Ούγγρων είναι ότι θα τους ξεπεράσουν ως προς το βιοτικό επίπεδο οι Ρουμάνοι, που μέχρι πριν από λίγα χρόνια θεωρούνταν πρωταθλητές της ΕΕ όσον αφορά τη φτώχεια. , ενώ το όνειρο όλων είναι να πιάσει τη δύση. Όσον αφορά τον κατώτατο μισθό ανά οικονομία, η Ρουμανία έχει ξεπεράσει κατά πολύ την Ουγγαρία, πράγμα που σημαίνει ότι μερικοί από τους φόβους των Ούγγρων έχουν γίνει πραγματικότητα.

Η Ρουμανία κατέγραψε επίσης την ταχύτερη αύξηση του κατώτατου μισθού στην ΕΕ την τελευταία δεκαετία. Η Ουγγαρία πλησιάζει τη μέση ταχύτητα, αλλά παραμένει στον πάτο. Σύμφωνα με ένα άλλο στατιστικό κριτήριο, η Ουγγαρία και η Ρουμανία βρίσκονται ήδη στη Δυτική Ευρώπη. Είναι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην ισοτιμία αγοραστικής δύναμης, ένας δείκτης που δείχνει το μέγεθος μιας οικονομίας λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος του πληθυσμού, με τις διαφορές τιμών μεταξύ των χωρών να αφαιρούνται. Πιο συνοπτικά, είναι το ΑΕΠ διαιρούμενο με τον αριθμό των κατοίκων και σε σχέση με το κόστος ζωής.

Σε αυτό το κεφάλαιο, η Ρουμανία και η Ουγγαρία ισοβαθμούν (77% του μέσου όρου της ΕΕ), αλλά και με την Πορτογαλία, πολύ μπροστά από την Ελλάδα (68% του μέσου όρου της ΕΕ). Η Πορτογαλία και η Ελλάδα είναι μέρος της ευρωζώνης και οι δύο οικονομίες μετά βίας έχουν ανακάμψει από την ύφεση στην οποία τις έριξε η κρίση δημόσιου χρέους. Η Ελλάδα, τουλάχιστον, βρισκόταν ένα βήμα πριν την έξοδο από την ευρωζώνη, ανακάμπτοντας οικονομικά μόνο χάρη στα μέτρα λιτότητας που ζητούσαν διεθνείς πιστωτές όπως το ΔΝΤ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Παγκόσμια Τράπεζα και πλέον θεωρούνται απάνθρωπα. Σε αυτή την κρίση το ποσοστό ανεργίας είχε φτάσει στο 25%.

Στην Ουγγαρία, ο στόχος για το έλλειμμα για φέτος είναι σχεδόν 4% του ΑΕΠ, πέρυσι ο δείκτης ήταν 6% του ΑΕΠ. Η Ρουμανία, σύμφωνα με κυβερνητικές προβλέψεις, θα πρέπει να οδεύει προς δημοσιονομικό έλλειμμα 4,4% του ΑΕΠ φέτος, έναντι 5,7% του ΑΕΠ πέρυσι.

Αλλά ούτε η Ρουμανία ούτε η Ουγγαρία τα πήγαν καλύτερα εκείνη την εποχή. Και οι δύο στριμώχνονταν στις χρηματοπιστωτικές αγορές από τα ελλείμματα και σώθηκαν μόνο από προγράμματα οικονομικής βοήθειας του ΔΝΤ που πληρώθηκαν επίσης ακριβά με δρακόντεια μέτρα λιτότητας. Ωστόσο, ο κατώτατος μισθός ανά οικονομία στην Ελλάδα είναι πολύ υψηλότερος από ό,τι στη Ρουμανία, ξεπερνώντας τα 800 ευρώ το μήνα (τον Ιανουάριο, σύμφωνα με τη Eurostat). Στη Ρουμανία ο μισθός είναι 606 ευρώ το μήνα και στην Ουγγαρία 578 ευρώ το μήνα. Η Πορτογαλία τα πάει ακόμα καλύτερα, με τον κατώτατο μισθό στα 886 ευρώ το μήνα.

Όπως μπορείτε να δείτε, η λιτότητα έχει πάρει κάτι από την ελληνική οικονομία, η οποία έχει επίσης πληγεί από την κατάρρευση του τουρισμού κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Όμως η Ελλάδα αναγεννιέται με διαφορετικό τρόπο, φτάνοντας σε ηγετική θέση που η Ουγγαρία και η Ρουμανία δεν θα μπορέσουν να ξεπεράσουν σύντομα: όσον αφορά το κόστος χρηματοδότησης στις διεθνείς αγορές. Ο παραδοσιακός δείκτης τους είναι η απόδοση των κρατικών ομολόγων με διάρκεια 10 ετών. Η απόδοση της Ελλάδας βρίσκεται επί του παρόντος, στο μέσο του κύκλου αύξησης των επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, στο 4%, αφού έφτασε στο χαμηλό του 3,7% τους τελευταίους έξι μήνες.

Για τη Ρουμανία, ο δείκτης είναι 7,2% και για την Ουγγαρία 8,4%. Όσο υψηλότερη είναι η απόδοση, τόσο υψηλότερο είναι το κόστος χρηματοδότησης και τόσο ακριβότερο είναι το χρέος. Συγκριτικά, η απόδοση των πολωνικών ομολόγων είναι 5,8%, με την Πολωνία να είναι η μεγαλύτερη και πιο σταθερή οικονομία στην Ανατολική Ευρώπη. Έτσι, η Ελλάδα, μια μικρότερη οικονομία ή πιο φτωχή σύμφωνα με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε σύγκριση με την ισοτιμία αγοραστικής δύναμης, δανείζεται φθηνότερα από τις μεγαλύτερες, τη Ρουμανία και την Ουγγαρία. Τι σημαίνει αυτό?

Καταρχάς, ότι η Ελλάδα δεν είναι η «οικονομική και πολιτική καταστροφή», όπως το αποκάλεσε το 2015 ο οικονομολόγος Marcel Fratzcher, ειδικός της ΕΚΤ και διευθυντής του διάσημου Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών. Άλλες εξέχουσες προσωπικότητες των διεθνών οικονομικών και οικονομικών ήταν ακόμη πιο απαισιόδοξες, σημειώνει ο σχολιαστής του Bloomberg, Matthew A. Winkler. Ο πρώην πρόεδρος της Fed, Άλαν Γκρίνσπαν, φαινόταν πεπεισμένος ότι η Ελλάδα θα διώχνονταν από την ευρωζώνη. Τα εγκώμια της ελληνικής οικονομίας έλεγε και ο Τζορτζ Σόρος. Ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δεσμεύτηκε τότε να τερματίσει τη λιτότητα, ενώ προσπαθούσε να πείσει τους διεθνείς πιστωτές να αποδεσμεύσουν την τελευταία δόση του προγράμματος διάσωσης. Το 2015, η απόδοση των 10ετών ελληνικών ομολόγων έφτασε το 15%, δηλαδή πόσο επιφυλακτικές ήταν οι αγορές. Το 2012 ήταν 37%. Το κόστος δανεισμού θεωρείται μη βιώσιμο στη ζώνη του ευρώ όταν υπερβαίνει το 7%. Εν τω μεταξύ, οι επενδυτές έχουν κάνει τα ελληνικά ομόλογα το προτιμώμενο δημόσιο χρέος τους. Αυτό στο πλαίσιο που διέφυγαν από τις ενέργειες αμερικανικών και ελβετικών τραπεζών. Αλλά και στο γεγονός ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να μην έχει συνιστώμενη αξιολόγηση χώρας για επενδύσεις. Αλλά το προσφέρεται ως ένα, καθώς προτείνεται από το χαμηλό ποσοστό πληθωρισμού, 6,5% τον Φεβρουάριο, έναντι 25% στην Ουγγαρία και 15,5% στη Ρουμανία, από την αύξηση του ΑΕΠ, πολύ πάνω από την ταχύτητα των άλλων χωρών της ευρωζώνης, από το χαμηλό μερίδιο των μη εξυπηρετούμενων δανείων, 6,8%, έναντι 47% το 2017, και την πολιτική σταθερότητα. Ο τουρισμός γνώρισε θεαματική ανάκαμψη και σημείωσε νέα ρεκόρ πέρυσι, με τους Ρουμάνους τουρίστες να συνεισφέρουν επίσης. Το 2023 υπόσχεται εξίσου πολλά. Αλλά τίποτα από αυτά δεν βοήθησε όταν δύο τρένα συγκρούστηκαν τον Φεβρουάριο, σκοτώνοντας δεκάδες ανθρώπους. Αυτό είναι ένα σημάδι ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει συστημικά προβλήματα, μερικά ίσως να έχουν τις ρίζες τους στη λιτότητα πριν από δέκα χρόνια, σε επίπεδο θεσμών και υποδομών. Αλλά οι επενδυτές ενδιαφέρονται για άλλες πτυχές της οικονομίας, δηλαδή τις τάσεις. Ο οίκος αξιολόγησης Moody’s αναφέρει ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ελλάδας μειώθηκε από 7,5% του ΑΕΠ το 2021 στο 3,2% του ΑΕΠ πέρυσι και θα φτάσει μόνο το 1,5% του ΑΕΠ φέτος, όταν η χώρα θα έχει πρωτογενές πλεόνασμα. Επιπλέον, το εμπορικό έλλειμμα μειώθηκε κατά 22% τον Ιανουάριο, με ετήσιο ρυθμό. Στην Ουγγαρία, ο στόχος για το έλλειμμα για φέτος είναι σχεδόν 4% του ΑΕΠ, πέρυσι ο δείκτης ήταν 6% του ΑΕΠ. Η Ρουμανία, σύμφωνα με κυβερνητικές προβλέψεις, θα πρέπει να οδεύει προς δημοσιονομικό έλλειμμα 4,4% του ΑΕΠ φέτος, έναντι 5,7% του ΑΕΠ πέρυσι. Τα μεγάλα ελλείμματα σε περιόδους πληθωρισμού δημιουργούν ακόμη περισσότερο πληθωρισμό. Και ο πληθωρισμός διαβρώνει την αγοραστική δύναμη και αλλάζει την αντίληψη της ευημερίας. Δεν είναι τυχαίο που ο Τύπος στην Ουγγαρία, που δεν ελέγχεται από την κυβέρνηση, επιμένει επίσης ότι οι τιμές εκεί έχουν φτάσει υψηλότερα από ό,τι στις γειτονικές ή στις πλουσιότερες οικονομίες. Από την πλευρά της, η κυβέρνηση, η οποία έχει εξαρτηθεί από τις εκλογικές δαπάνες, κατηγορεί τα προβλήματα της χώρας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στον πόλεμο και στις κυρώσεις που επέβαλε η Δύση στη Ρωσία.