Γνωρίζουμε πολλά για τον αρχαίο ελληνικό κόσμο, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι η τέχνη τους ήταν πολύμορφη και πολύ ανεπτυγμένη. Έχει εμπλουτιστεί από τη λογοτεχνία, το θέατρο, τις εικαστικές τέχνες και τη μουσική. Το τελευταίο αποτελεί εδώ και καιρό ένα ενδιαφέρον αίνιγμα για τους ερευνητές. Πώς θα μπορούσε να ακούγεται πραγματικά;

Το νόημα και ο ήχος της αρχαίας ελληνικής μουσικής έχει αποδειχτεί άπιαστο, καθώς οι όροι και οι έννοιες που απαντώνται στις αρχαίες πηγές – mode, enharmony, diesis και άλλα – είναι περίπλοκοι και άγνωστοι στους σύγχρονους μουσικολόγους. Μπορεί να προκύψει το ερώτημα, γιατί δεν προσπαθούν με βάση το σκορ. Αν και υπάρχουν ερμηνεύσιμες παρτιτούρες – για παράδειγμα, ορισμένες αποσπασματικές παρτιτούρες με αρχαία σημειογραφία βρέθηκαν για πρώτη φορά στη Φλωρεντία στα τέλη του 16ου αιώνα – αυτά εξακολουθούν να είναι σπάνια και αποσπασματικά ευρήματα, επομένως δεν είναι δυνατό να φιλτράρουμε πολλά από αυτά. Αυτό που μπορούσε να συνδυαστεί συχνά φαινόταν περίεργο και όχι πολύ ευχάριστο. Ως εκ τούτου, η αρχαία ελληνική μουσική θεωρήθηκε από πολλούς ως μια λεγόμενη χαμένη τέχνη. Κι όμως είναι γεγονός Κατά καιρούς, από το 1581, έχουν εμφανιστεί νέες επιγραφές γραμμένες σε πάπυρο ή πέτρα με αρχαία σημάδια. Επί του παρόντος, υπάρχουν περίπου 60 από αυτούς. Μόλις τα κομμάτια συναρμολογηθούν και μεταγραφούν προσεκτικά, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να ακουστεί αληθινή ελληνική μουσική.

αρχαία ελληνική μουσική

Ευτυχώς, όμως, η μουσική ήταν πανταχού παρούσα στην αρχαία Ελλάδα. Τόσο πολύ που ακόμη και το μεγαλύτερο μέρος της ποίησης, την περίοδο μεταξύ 750-350 π.Χ., γραμμένο από τον Όμηρο, τη Σαπφώ και άλλους, τραγουδήθηκε, ενίοτε συνοδευόμενο από χορό.

Αυτά τα λογοτεχνικά κείμενα παρέχουν πλέον αναδρομικές ενδείξεις στους μελετητές της ελληνικής μουσικής, καθώς παρέχουν άφθονες και συγκεκριμένες λεπτομέρειες για τις μουσικές νότες, τις κλίμακες και τα όργανα που χρησιμοποιούνται για την εκτέλεση.

Ο Armand D’Angour, καθηγητής κλασικών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, εργάζεται από το 2013 για την αποκρυπτογράφηση της αρχαίας ελληνικής μουσικής. Σύμφωνα με την εξήγησή του, το κεντρικό στοιχείο του αρχαίου τραγουδιού ήταν ο ρυθμός, ο οποίος μπορεί να προέλθει από τα μέτρα της ποίησης. Αυτά βασίζονταν στη διάρκεια των συλλαβών, που σχημάτιζαν ένα μοτίβο μακρών και βραχέων στοιχείων. Για να ακούγεται καλά η μουσική, είναι απαραίτητο να ρυθμίσετε το σωστό ρυθμό. Αν και δεν υπάρχει ένδειξη ρυθμού σε παλαιότερα τραγούδια, είναι συχνά ξεκάθαρο αν ένας μετρητής πρέπει να τραγουδιέται γρήγορα ή αργά.

Όσον αφορά τις μελωδίες και την αρμονία, σύμφωνα με τον καθηγητή, χιλιάδες λέξεις έχουν διατηρηθεί στα γραπτά αρχαίων συγγραφέων, όπως του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη και του Πτολεμαίου.

Έτσι ακουγόταν η αρχαία ελληνική μουσική

Το πρώτο σημαντικό μουσικό ντοκουμέντο που βρέθηκε το 1892 είναι ένα απόσπασμα του Ορέστη του Ευριπίδη που χρονολογείται από το 408 π.Χ. Παρείχε πολλή δουλειά στους ερευνητές μέσω της χρήσης διαστημάτων τετάρτου τόνου. Η δυτική μουσική χρησιμοποιεί ολόκληρα και ημιτόνια, έτσι όλα τα μικρότερα διαστήματα ακούγονται στα αυτιά μας σαν να ήταν η ίδια νότα εκτός από τη μελωδία.

Το 2016, ωστόσο, ο καθηγητής πέτυχε την ανακατασκευή της μουσικής του παπύρου του Ορέστη, που παρουσιάστηκε στο Μουσείο Ashmolean στην Οξφόρδη τον Ιούλιο του 2017 μαζί με άλλες ανακατασκευασμένες παλιές παρτιτούρες. Ακούστε αυτό που δεν έχει ακούσει το ανθρώπινο αυτί για δύο χιλιάδες χρόνια. Στην ηχογράφηση μιλάει και ο δάσκαλος.

Σύμφωνα με τον ειδικό, μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του έργου, μπορεί να εξαχθεί ένα ενδιαφέρον συμπέρασμα ότι η αρχαία ελληνική μουσική πρέπει να αναγνωριστεί ως η ρίζα της ευρωπαϊκής μουσικής παράδοσης.

Μελωδία του Μυστικού Δείπνου

Μιλώντας για μυστηριώδεις μελωδίες, ακούστε τη μουσική που έκρυβε ο Ντα Βίντσι στη νωπογραφία του Μυστικού Δείπνου! Το ανακάλυψαν τυχαία.