Είναι δύσκολο να πει κανείς αν ο Εμανουέλ Μακρόν πέτυχε ή όχι στο αφρικανικό του στοίχημα. Μάλλον θα χρειαστεί χρόνος για να δούμε σε ποιο βαθμό η πολιτική που προωθεί ο ηγέτης στο Παρίσι διαφέρει ή όχι από αυτή των προκατόχων του στα Ηλύσια.

Είναι βέβαιο ότι πριν ακόμη την αναχώρησή του για την αφρικανική ήπειρο, ο Γάλλος πρόεδρος έδωσε μια ομιλία την περασμένη Δευτέρα στην οποία επέμεινε πολύ σε δύο λέξεις κλειδιά. Το ένα βάρβαρο, «συνοικοδόμηση», το άλλο δανεισμένο από εκκλησιαστική ορολογία, «ταπείνωση». Μεταξύ άλλων, ο Εμανουέλ Μακρόν το υποσχέθηκε τότε Οι γαλλικές στρατιωτικές βάσεις θα συνδιαχειρίζονται με τα κράτη όπου βρίσκονται.

Ο Μακρόν δήλωσε επίσης ότι τελείωσε με το “Françafrique”, έναν υποτιμητικό όρο που δηλώνει μια νεοαποικιακή σχέση μεταξύ της Γαλλίας και των πρώην αποικιών της στην υποσαχάρια Αφρική στον οικονομικό, νομισματικό, διπλωματικό ή στρατιωτικό τομέα.

Το πρόβλημα είναι ότι “Το τέλος της Françafrique δεν μπορεί να οριστεί, αλλά υλοποιείται σε συγκεκριμένες πράξεις” θυμάται έναν ερευνητή που αναφέρθηκε από συναδέλφους του France 24. Πριν από τον Emmanuel Macron, άλλοι Γάλλοι πρόεδροι όπως ο Φρανσουά Ολάντ, ο Νικολά Σαρκοζί ή ο Ζακ Σιράκ είχαν «κηρύξει» τον θάνατο του «Françafrique» χωρίς τα πράγματα στο έδαφος να αλλάξουν σημαντικά.

Τα λόγια του Γάλλου προέδρου αντικρούστηκαν επίσης γρήγορα από τα γεγονότα, πιστεύουν άλλοι ειδικοί που αναφέρθηκαν από τους συναδέλφους μας. Έτσι, στη Γκαμπόν, πρώην γαλλόφωνη αποικία, που εισήλθε πρόσφατα στην Κοινοπολιτεία, Ο Εμανουέλ Μακρόν μίλησε για το κλίμα και την υπεράσπιση των τροπικών δασών παρέα με έναν πρόεδρο, τον Αλί Μπόνγκο, που αγωνίζεται για μια νέα θητεία στις επόμενες προεδρικές εκλογές. Μια όχι ουδέτερη στάση, πιστεύουν οι αντίπαλοι του Αλί Μπόνγκο, επί 14 χρόνια αρχηγού κράτους που είχε προηγηθεί στην εξουσία για 42 χρόνια από τον πατέρα του, Ομάρ Μπόνγκο. «Πώς θέλετε να δείξετε ότι η γαλλική πολιτική έχει αλλάξει αν δεν αλλάξουν οι τοπικοί ηγέτες; Σταματήστε να τους υποστηρίζετε» αναφωνεί ο ειδικός από το France 24 που αναφέρθηκε παραπάνω. Άλλοι ειδικοί υπογραμμίζουν το γεγονός ότι η κύρια πρόκληση της αφρικανικής περιοδείας που ανέλαβε ο Εμανουέλ Μακρόν ήταν να ανταποκριθεί στο κύμα αντιγαλλικών θέσεων που εκφράστηκαν στο Σαχέλ.

Στην Κινσάσα, πρωτεύουσα της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό και τον τελευταίο σταθμό της περιοδείας του, ο Εμανουέλ Μακρόν παραδέχτηκε ότι “Η Αφρική είναι ένα θέατρο διαγωνισμών. Ωστόσο, αυτοί πρέπει να γίνονται σε ένα δίκαιο πλαίσιο. Άρα η θέση μας διακυβεύεται, ούτε περισσότερο, ούτε λιγότερο” είπε ο πρόεδρος της Γαλλίας. Αυτό που δεν είπε, αλλά υπονοείται, είναι ότι εκτός από το οικονομικό κομμάτι – Η Γαλλία δεν αντιπροσωπεύει πλέον το 4% της αφρικανικής αγοράς, όπου η Κίνα κατέχει το 18% – Η Γαλλία παλεύει επίσης με τη ρωσική προπαγάνδα. Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, θυμάται ένας άλλος ειδικός που αναφέρουν οι Γάλλοι συνάδελφοι της RFI, «Για 30 χρόνια, σε όλη τη μεταπολίτευση, η Γαλλία θεωρούσε τον εαυτό της στην Αφρική. Στη συνέχεια, στη δεκαετία του ’90, αποκοιμήθηκε χωρίς να δει την παγκοσμιοποίηση της Αφρικής. Μια στάση που έδωσε τη θέση του, μεταξύ άλλων, στη ρωσική αρκούδα και στον κινέζικο δράκο.»