Ο Άλαν Μπάρτλετ Σέπαρντ Τζούνιορ γεννήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 1923 στο Ντέρι του Νιού Χάμσαϊρ. Μετά το γυμνάσιο, αποφοίτησε από τη Ναυτική Ακαδημία στην Αννάπολη και από το 1944 υπηρέτησε στο Pacific Theatre κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά τον πόλεμο έγινε πιλότος και συμμετείχε στην εκπαίδευση δοκιμαστών πιλότων.

Η Σοβιετική Ένωση εκτόξευσε το πρώτο Sputnik στις 4 Οκτωβρίου 1957, εκτοξεύοντας έτσι τον διαστημικό αγώνα. Οι σοκαρισμένοι και μειονεκτούντες Αμερικανοί συγκέντρωσαν τεράστιους πόρους στο έδαφος και το 1958 δημιουργήθηκε η NASA. Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους ξεκίνησε το πρόγραμμα Mercury, στόχος του οποίου ήταν να στείλει ανθρώπους στο διάστημα και να τους επαναφέρει με ασφάλεια, κατά προτίμηση πριν από τους Σοβιετικούς. Αισιόδοξοι αστροναύτες (η ελληνική λέξη σημαίνει διαστημόπλοιο και αναφέρεται επίσης στους Αργοναύτες που απέκτησαν το Χρυσόμαλλο Δέρας) επιλέχθηκαν μεταξύ των δοκιμαστικών πιλότων. Από τους πεντακόσιους αιτούντες, μόνο επτά παρέμειναν μετά από αυστηρές ιατρικές και ψυχολογικές εξετάσεις, και παρουσιάστηκαν δημόσια το 1959. Ανάμεσά τους ήταν και ο Σέπαρντ, ο οποίος τελικά έγινε ο πρώτος αστροναύτης της Αμερικής.

Το ταξίδι, που αρχικά ήταν προγραμματισμένο για τον Δεκέμβριο του 1960, αναβλήθηκε επανειλημμένα και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχασαν τον επόμενο γύρο του διαστημικού αγώνα: στις 12 Απριλίου 1961, ο Σοβιετικός Γιούρι Γκαγκάριν ήταν ο πρώτος που περπάτησε στο διάστημα. Στη συνέχεια, οι προετοιμασίες επιταχύνθηκαν ακόμη περισσότερο και τρεις εβδομάδες αργότερα πραγματοποιήθηκε η αποστολή του Shepard. Η NASA έχει θέσει ως στόχο ένα λεγόμενο διαστημικό άλμα, κατά το οποίο το διαστημικό σκάφος θα βγει στο διάστημα για μικρό χρονικό διάστημα σε μια βαλλιστική τροχιά, παρόμοια με μια οβίδα, αλλά δεν θα μπει σε τροχιά γύρω από τη Γη, αλλά θα επιστρέψει αμέσως. Ο στόχος ήταν να δοκιμαστεί η ατμοσφαιρική είσοδος και πώς το ανθρώπινο σώμα θα άντεχε την ακραία βαρύτητα.

Το διαστημόπλοιο Mercury-Redstone-3 με το διακριτικό κλήσης Freedom-7 απογειώθηκε από τη βάση εκτόξευσης πυραύλων Cape Canaveral στις 5 Μαΐου 1961. Η αναχώρηση κράτησε οκτώ ώρες και ο πιλότος έπρεπε να περάσει τη μεγάλη αναμονή δεμένος στο κάθισμα. Ωστόσο, λόγω της σύντομης αποστολής, η διαστημική στολή δεν διέθετε συλλέκτη ούρων, επομένως τα όργανα για τη μέτρηση της κατάστασης του αστροναύτη δεν χρησιμοποιούνται πλέον – η στολή για τους επόμενους αστροναύτες επανασχεδιάστηκε στη συνέχεια. Ο Shepard αργότερα, όταν ρωτήθηκε τι πίστευε πριν από την κορυφαία εκτόξευση του τεράστιου πυραύλου στη μικρή διαστημική κάψουλα, απάντησε: μόνο ότι όλα τα εξαρτήματα του πυραύλου παρέχονται από τον πλειοδότη.

Ο Σέπαρντ έφτασε σε υψόμετρο 187,5 χιλιομέτρων κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του, διάρκειας 15 λεπτών και 22 δευτερολέπτων. Κατά τη διάρκεια της πτήσης παρατήρησε τη Γη μέσα από ένα περισκόπιο (το διαστημόπλοιό του δεν είχε παράθυρα) και –σε αντίθεση με τον Γκαγκάριν– μπόρεσε να ελιχθεί κάπως. Έχοντας ολοκληρώσει το έργο του, προσγειώθηκε στον Ατλαντικό Ωκεανό, κοντά στις Μπαχάμες, από όπου συναρμολογήθηκε ξανά με την καμπίνα του σε λιγότερο από ένα τέταρτο της ώρας. Ο Σέπαρντ έγινε εθνικός ήρωας, έγινε δεκτός με παρέλαση στη Νέα Υόρκη και τιμήθηκε προσωπικά από τον πρόεδρο Τζον Φ. Κένεντι. Ωστόσο, στον ανταγωνισμό με τη Σοβιετική Ένωση, το διαστημικό άλμα ήταν μόνο μερική επιτυχία και ο πρόεδρος ανακοίνωσε το σχέδιο να προσγειωθεί στο φεγγάρι τον ίδιο μήνα.

Ο Σέπαρντ διορίστηκε διοικητής της πρώτης αποστολής του προγράμματος Gemini, που ξεκίνησε το 1961 για να προετοιμαστεί για την κατάκτηση του φεγγαριού, αλλά δεν μπορούσε πλέον να συμμετάσχει στην αποστολή. Στα τέλη του 1963, παρατήρησε ζαλάδες και εμβοές, και παρόλο που αρχικά προσπάθησε να κρατήσει κρυφά τα συμπτώματά του, συνειδητοποίησε ότι θα μπορούσαν να έχουν θανατηφόρες συνέπειες κατά τη διάρκεια της διαστημικής πτήσης. Οι εξετάσεις διαπίστωσαν ότι έπασχε από τη νόσο του Ménière και οι γιατροί του απαγόρευσαν να πετάει. Στη συνέχεια συμμετείχε στην ανάπτυξη του προγράμματος εκπαίδευσης αστροναυτών και ξεκίνησε μια επιχείρηση αγοράζοντας μια φάρμα στο Τέξας. Το 1969, μετά από επιτυχημένη επέμβαση στο αυτί, κηρύχθηκε και πάλι ικανός να πετάξει και μπορούσε να συμμετάσχει στο πρόγραμμα Apollo, σκοπός του οποίου ήταν να στείλει ανθρώπους στον ουράνιο σύντροφό μας.

Το μεγάλο όνειρο του Shepard γίνεται πραγματικότητα στις 31 Ιανουαρίου 1971: στο Apollo-14, μπορεί να επιστρέψει στο διάστημα ως διοικητής της αποστολής, η καμπίνα διοίκησης ελέγχεται από τον Stuart Roosa και το σεληνιακό λεωφορείο ελέγχεται από τον Edgar Mitchell. Μετά την αποτυχία της αποστολής Apollo-13, κατάφεραν να προσγειωθούν σε ορεινή περιοχή της Σελήνης, με κάποιες ατυχίες. Χαρτογράφησαν τον κρατήρα Fra Mauro, συνέλεξαν πολυάριθμα δείγματα βράχου, τράβηξαν φωτογραφίες και εγκατέστησαν όργανα μέτρησης. Πέρασαν 33,5 ώρες στην επιφάνεια του ουράνιου συντρόφου μας, του Σέπαρντ και του Μίτσελ κάνοντας δύο περιπάτους στο φεγγάρι. Ο Σέπαρντ ήταν το πέμπτο και γηραιότερο άτομο που περπάτησε στο φεγγάρι και ήταν ο πρώτος που έπαιξε γκολφ εκεί, καθώς χτύπησε δύο μπάλες του γκολφ κατά τη διάρκεια του φεγγαριού του. Το Apollo-14 επέστρεψε με επιτυχία στη Γη στις 9 Φεβρουαρίου 1971.

Ο Σέπαρντ, ο οποίος πέρασε συνολικά 13.000 λεπτά στο διάστημα, εγκατέλειψε το διαστημικό πρόγραμμα την ίδια χρονιά, αποσυρόμενος το 1974 με τον βαθμό του υποναύαρχου. Συνέχισε την καριέρα του στις επιχειρήσεις, περνώντας τον περισσότερο χρόνο του με την οικογένειά του. Διαγνώστηκε με λευχαιμία το 1996 και πέθανε δύο χρόνια αργότερα, στις 21 Ιουλίου 1998, στο Pebble Beach της Καλιφόρνια. Οι στάχτες του σκορπίστηκαν στον Ειρηνικό Ωκεανό και η ταφόπλακά του ανεγέρθηκε στη γενέτειρά του.

Το όνομα του δεύτερου και του πρώτου Αμερικανού αστροναύτη στον κόσμο ζει στους δρόμους και τα σχολεία των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ η ζωή του έχει γίνει και ταινία. Το 2021, η μεγαλύτερη κόρη του, Laura Shepard Churchley, μπόρεσε να λάβει μέρος στο διαστημικό ταξίδι της δισεκατομμυριούχου αμερικανικής εταιρείας του Jeff Bezos, Blue Origin, στη διαστημική κάψουλα New Shepard που πήρε το όνομα του πατέρα της.

Πηγή: Αρχείο Τύπου MTVA