«Όταν ακούω για πολιτισμό, θέλω να τραβήξω το όπλο μου», είπε ο Τζόζεφ Γκέμπελς, ο επικεφαλής της ναζιστικής προπαγάνδας. Αυτός ο απαίσιος χαρακτήρας του Τρίτου Ράιχ ύψωσε το όπλο του ενάντια στον πολιτισμό κυρίως επειδή τον φοβόταν. Ο Γκέμπελς ήξερε τι σήμαινε αυτό Πολιτισμός, με άλλα λόγια, μια τρομερή μορφή αντιεξουσίας στο κράτος. Γνώριζε επίσης πόσο «επικίνδυνος» είναι ο πολιτισμός για μια δικτατορία, αφού από τη φύση του ο πολιτισμός δημιουργεί όρεξη για σύγκριση, σφυρηλατεί το κριτικό πνεύμα, ποτίζει τη φυσική ώθηση του ανθρώπου προς την ελευθερία, υποκινεί την αντίσταση ενάντια σε κάθε μορφή απάτης, βλακείας και κακίας. . .

Δεν είναι τυχαίο ότι όλα τα τοξικά καθεστώτα του 20ου αιώνα (και τη σκυτάλη πήραν αυτά της νέας χιλιετίας) ήταν σε πόλεμο με τον πολιτισμό, ήθελαν να τον βασαλίσουν, να τον μετατρέψουν είτε σε ναζιστική κουλτούρα είτε σε σοσιαλιστικό. .. Και για τον θρησκευτικό φονταμενταλισμό, ο πολιτισμός παραμένει αντίπαλος, εξ ου και οι πολλές μορφές πίεσης για να υποταχθεί κάθε έκρηξη καλλιτεχνικής δημιουργικότητας στα «ιερά βιβλία».

Στη Ρουμανία, κανείς δεν σηκώνει όπλο ενάντια στον πολιτισμό γενικά, αλλά η καλλιτεχνική δημιουργικότητα απειλείται σήμερα, ειδικά στις μικρές πόλεις, από το σχέδιο της κυβέρνησης να περικόψει ριζικά τις πηγές χρηματοδότησης, καθώς και την καταστολή μικρών δομών, με λιγότερους από 50 υπαλλήλους. . Το έκτακτο διάταγμα της κυβέρνησης που εκδόθηκε στις 2 Αυγούστου περιέχει επίσης διοικητικά μέτρα κοινής λογικής για τη μείωση των κρατικών δαπανών, αλλά διαφημίζεται ως τσουνάμι για περιοχές όπου οι πολιτιστικές προτάσεις δεν είναι ούτε πολλές ούτε μεγάλης ποικιλομορφίας.

Δυστυχώς, στη Ρουμανία, για πολλούς πολιτικούς σε καίριες θέσεις, η έννοια του Πολιτισμός παραμένει ασαφής. Μακριά από το να «βγάλουν το όπλο», μάλλον σηκώνουν τους ώμους τους αν τους ρωτήσουν τι είναι πολιτισμός. Εξ ου και ο πειρασμός να προσπαθήσουμε να εξοικονομήσουμε χρήματα στο πίσω μέρος ενός ακόμη εύθραυστου τομέα στη Ρουμανία. Μάλλον δεν γνωρίζουν καν τις συνέπειες των αποφάσεών τους εάν εφαρμοστούν. Η άγνοιά τους για την πολιτιστική δημιουργία και ο μακροχρόνιος παιδαγωγικός της ρόλος τους κάνει ακόμη και να αισθάνονται καθαροί…

Για εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους στον πλανήτη, το όνομα της ευρωπαϊκής ηπείρου ομοιοκαταληκτεί με τη λέξη Πολιτισμός. Λένε Ευρώπηλένε Πολιτισμός. Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι από άλλες ηπείρους αισθάνονται, το ξέρουν, ότι η μικρή ήπειρος της Ευρώπης ήταν, πέρα ​​από τις φρικαλεότητες που προέρχονταν από την επικράτειά της, ένα εξαιρετικό πολιτιστικό εργαστήριο της ανθρωπότητας, λόγω της παγκόσμιας ακτινοβολίας. Το θέατρο γεννήθηκε και στην Ευρώπη και από εκεί εξαπλώθηκε σε όλο τον πλανήτη. Γι’ αυτό, κατά την άποψή μου, το γεγονός ότι ένα έκτακτο διάταγμα πρέπει να καταστείλει δεκάδες μικρά θέατρα δεν είναι πλέον πρόβλημα μόνο για τους Ρουμάνους, αλλά και ευρωπαϊκό πρόβλημα. Οι κυβερνώντες που σχεδίασαν αυτό το σχέδιο κινούνται, ίσως χωρίς να το καταλάβουν, σε μια κατεύθυνση αντίθετη με ό,τι σημαίνει Ευρώπη. Και σιωπηρά εγγράφονται με μια έννοια αντίθετη με ό,τι σημαίνουν ιστορία, πολιτισμός, δημοκρατία, ελευθερία, δημιουργικότητα, κριτικό πνεύμα, πολιτισμική συνέχεια, μετάδοση αξιών. Όλοι αυτοί οι όροι έχουν συμπεριληφθεί στον ορισμό του θεάτρου από τους αρχαίους Έλληνες. Δεν είναι πολύ αργά για τους ηγέτες της εξουσίας να αφομοιώσουν αυτή την αλήθεια και να μάθουν ότι, από τον ορισμό της Ευρώπης, αυτό το θαύμα, αυτή η μορφή κοινωνικοποίηση εφευρέθηκε πριν από 2.500 χρόνια – το θέατρο.

Ίσως κάποια από τα αντίστοιχα μέτρα να γεννήθηκαν από βιασύνη και αφού ούτε ένα άτομο από τον πολιτισμό δεν προσκλήθηκε στο συντακτικό τους τραπέζι. Δεν πειράζει, οι συζητήσεις μπορούν να ξαναρχίσουν, αν προστεθούν μερικές ακόμη καρέκλες γύρω από το αντίστοιχο τραπέζι. Υπάρχουν τέτοιες παρεκτροπές στον κόσμο σήμερα, ακόμη και σε χώρες με αρχαίες πολιτιστικές παραδόσεις: σιδηροδρομικοί σταθμοί που κατασκευάζονται από αρχιτέκτονες που δεν παίρνουν ποτέ το τρένο, σταθμοί μετρό που κατασκευάζονται από αρχιτέκτονες που δεν ξέρουν τι είναι συμφόρηση σε ώρες αιχμής, θέατρα με ηλίθια ακουστική γιατί είναι σχεδιασμένα από αρχιτέκτονες που ακούν μουσική μόνο μέσω ακουστικών. Ένας πολιτικός, εάν πιστεύει πραγματικά στις αρετές της δημοκρατίας, έχει καθήκον να συμβουλευτεί ειδικούς πριν προτείνει ένα μέτρο γενικού συμφέροντος, και ιδιαίτερα την εταιρεία ή την επαγγελματική κατηγορία που στοχεύουν αυτές οι μεταρρυθμίσεις. Στη Ρουμανία, ωστόσο, ορισμένοι (μερικές φορές περίπλοκοι) μηχανισμοί έχουν προ πολλού εμφανιστεί να αδειάζουν τη δημοκρατία από τα βαθύτερα έννοιά της.

Δεν είναι τυχαίο ότι το Théâtre de l’ Absurde είχε πνευματικό πατέρα τον Eugen Ionescu, γεννημένο και μορφωμένο στη Ρουμανία. Για να γίνω κατανοητός, προτείνω μια οπτική μεταφορά. Φανταστείτε έναν Ιονησιακό χαρακτήρα, που σας προσφέρει μια βόλτα στις πόλεις της Ρουμανίας, αλλά σας ζητά να βάλετε ειδικά γυαλιά. Τα επιφωνήματα έκπληξης δεν θα αργήσουν να έρθουν. Μέσα από τα ειδικά γυαλιά, θα ανακαλύψετε κάτι που δεν φαίνεται με γυμνό μάτι: ένα τεράστιο δίκτυο σωλήνων, σωλήνων, τροχών και πεντάλ. Συνδέουν χιλιάδες κτίρια σε ένα είδος δικτύου και επικοινωνούν τέλεια μεταξύ των πόλεων. Θα δείτε όλες αυτές τις σωληνώσεις να συνδέονται με χιλιάδες πετάλια που χιλιάδες άνθρωποι γυρίζουν, σε διαφορετικούς ρυθμούς. Κάποιοι κάνουν πετάλι δυνατά, σαν να ήταν σε ποδηλατοδρομία, άλλοι κάνουν πετάλι σαν υπνοβάτες, με τα μάτια κολλημένα στα κινητά τους… Φυσικά θα αναρωτιέστε σε τι χρησιμεύουν αυτές οι περίεργες εγκαταστάσεις και γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι κάνουν πετάλι με . . Και τι είναι αυτή η χρυσή δροσιά που φαίνεται να βγαίνει από τα έγκατα των πόλεων και μετά να χάνεται στην ατμόσφαιρα; Φυσικά, ο οδηγός μας (ένας χαρακτήρας από ένα παράλογο θεατρικό έργο!) θα σας δώσει μια εξήγηση: «αυτό που κάνουν ασταμάτητα πετάλι αυτοί οι χιλιάδες Ρουμάνοι, πιο γρήγορα ή πιο αργά, εξάγουν και εκκενώνουν από το σώμα του κράτους, αυτό είναι το περιεχόμενο του Δημοκρατία”.

Με συγχωρείτε για αυτή τη λογοτεχνική παρέκβαση, αλλά αλλιώς δεν μπορώ να εκφράσω αυτό που νιώθω. Όποιος έχει θρέψει τον εαυτό του με τον πολιτισμό ως την ουσιαστική πηγή της ψυχής έχει επίσης σχηματίσει τέτοια γυαλιά ειδικός. Μέσω αυτών μπορούν να εντοπιστούν πολιτικοί που «πατάνε» ενάντια στη δημοκρατία και σιωπηρά ενάντια στον πολιτισμό. Και αυτό το καλοκαίρι, νομίζοντας ότι όλος ο πληθυσμός είναι σε διακοπές, άρχισαν να κάνουν πετάλι ακόμα πιο γρήγορα για να μειώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τις πολιτιστικές αποθέσεις της Ρουμανίας, να την στερέψουν από ταλέντο και δημιουργικότητα, να την κάνουν υπάκουο καταναλωτή της βιομηχανίας, του κόσμου της ψυχαγωγίας. Δυστυχώς, δίπλα στους πολιτικούς, μπορεί ιππασία ενάντια στον πολιτισμό και την παθητικότητα των μεγάλων μαζών. Πολλοί από αυτούς είναι απλά προβληματικοί άνθρωποι με άλλα θέματα εκτός από τον πολιτισμό. Αλλά πολλοί από αυτούς είναι πειθήνια άτομα επειδή έχουν συλληφθεί σε δίκτυα φυλών και ομάδες άμεσων συμφερόντων. Λίγο-πολύ συνειδητοποιημένοι, από άγνοια ή παθητικότητα, χιλιάδες Ρουμάνοι παίρνουν ωστόσο μέρος στο μεγάλο αδειάζω της έννοιας της δημοκρατίας. Αυτοί ιππασία σαν ζόμπι, χωρίς να ξέρουν πού πάνε και πού πάνε τα παιδιά τους.

Η Κίνα, αφού μέθυσε δισεκατομμύρια νεαρά μυαλά στον πλανήτη με το TikTok της καθώς και με άλλες παιχνιδιάρικες εφευρέσεις στον τομέα, γνωστά ως “κοινωνικά δίκτυα”, τώρα απωθεί και περιορίζει την πρόσβαση των παιδιών της σε αυτά τα εργαλεία πλυντηρίου. Σύντομα, τα παιδιά της Κίνας θα δικαιούνται μόλις δύο ώρες TikTok την ημέρα ή μόλις μία. Τα παιδιά της Ρουμανίας, αν κλείσουν οι βιβλιοθήκες και τα θέατρα τους, θα μπορούν να «επενδύσουν» ακόμη περισσότερο χρόνο στη βιομηχανία του θεάματος. Οι Κινέζοι αξιωματούχοι, αλλεργικοί στην ιδέα της δημοκρατίας, γνωρίζουν ότι η χώρα τους δεν μπορεί να κυριαρχήσει στον κόσμο χωρίς έξυπνη και δημιουργική νεολαία. Οι αξιωματούχοι του Βουκουρεστίου, ενώ ισχυρίζονται ότι είναι αφοσιωμένοι στη δημοκρατία, φαίνονται αδιάφοροι για το πώς θα μεγαλώσουν και θα μορφωθούν τα παιδιά της Ρουμανίας.

Ας μην έχουμε αυταπάτες: εάν εφαρμοστούν πλήρως οι διατάξεις σχετικά με τη συγχώνευση μικρών πολιτιστικών δομών, όπως εμφανίζονται επί του παρόντος στο έκτακτο διάταγμα, θα αποτελέσουν, μακροπρόθεσμα, πηγή επιταχυνόμενης ανοησίας για τα παιδιά στη Ρουμανία. Πολλές μελέτες έχουν γραφτεί για την ανοησία ή τον ηλιθισμό της νεολαίας στις καταναλωτικές κοινωνίες. Δεν ξέρω αν οι εμπνευστές του μέτρου γνωρίζουν αυτά τα σήματα συναγερμού. Τους συνιστώ να κάνουν μια γρήγορη αναζήτηση στο Google και θα έχουν πολλές πληροφορίες. Στον τομέα του πολιτισμού η λέξη ενοποίηση μερικές φορές μπορεί να είναι συνώνυμο με συνειδητή καταστροφή της δημιουργικότητας. όταν είμαι Κόμματα μπαίνουν δομές που ουσιαστικά δεν θα μπορούν πλέον να λειτουργήσουν και θα χάσουν την ταυτότητά τους κώμα και τη δημιουργία του ρουμανικού πολιτισμού. Όταν ένα παιδί δεν πάει πια να δει μια παράσταση επειδή έκλεισε το θέατρο, και δεν πάει καν στη βιβλιοθήκη (γιατί οι σταθμοί μειώθηκαν από πέντε σε δύο), προφανώς η μεγάλη αυτοκρατορία της ψυχαγωγίας χαίρεται. Γιατί να πάει ένα παιδί να δει κουκλοθέατρο, όταν μπορεί να παίξει παιχνίδια οθόνης στο σπίτι; Επιπλέον, όταν ένα παιδί εμφυσήσει το γούστο για το θέατρο, θα συνεχίσει να επενδύει ώρες και ώρες από τη ζωή του σε αυτή την τέχνη. Που σημαίνει ώρες και ώρες χαμένες για την Αυτοκρατορία της βιομηχανίας του θεάματος… Και δες, δυνατότητες ιθαγένεια σε εγρήγορση, δραστήρια και εκπαιδευμένα στη σκέψη, μεταμορφώνουμε τα παιδιά σε καταναλώνω παθητικό, πειθήνιο και άκριτο.

Γνωρίζουν οι «συγγραφείς» του έκτακτου διατάγματος ότι όλες οι πολιτιστικές δομές που θέλουν να καταστείλουν αποτελούν μέρος ενός εκπαιδευτικού συνόλου; Ότι το σχολείο δεν μπορεί να κάνει τα πάντα και ότι οι συγγραφείς, οι ηθοποιοί, οι σκηνοθέτες, οι χορογράφοι, οι εικαστικοί καλλιτέχνες, οι μουσικοί, οι βιβλιοθηκονόμοι, οι μουσειογράφοι και πολλοί άλλοι πολιτιστικοί «εργάτες» είναι οι σύμμαχοι του σχολείου και της εκπαίδευσης; Και ότι όλοι βρίσκονται σιωπηρά σε μια λογική πολιτιστικής αντίστασης στις πολλαπλές μορφές αποπλάνησης και εθισμού που εφευρέθηκε από την καταναλωτική κοινωνία για να υποτελέσει και να κάνει ζόμπι τα παιδιά;

Η δημιουργία της μεγαλύτερης δυνατής ποικιλίας αποκεντρωμένων πολιτιστικών ιδρυμάτων και δομών, η χρηματοδότησή τους και η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητά τους δεν σημαίνει δώρο που προσφέρει στο λαό ένα δημοκρατικό πολίτευμα. Μια τέτοια πολιτική είναι καθήκον πρώτης τάξης, υπαρξιακή έκτακτη ανάγκη. Φυσικά το κράτος έχει κι άλλους επείγον στην εργασιακή του ατζέντα, αλλά κανένα από αυτά δεν στοχεύει με τόσο περίπλοκο και λεπτό τρόπο όσο Πολιτισμός τη διαμόρφωση μυαλών και συνειδήσεων, τη δόμηση των ψυχών των μελλοντικών πολιτών.

Γράφω αυτές τις γραμμές με απέραντη θλίψη, αλλά και με απέραντη σιγουριά ότι το ανούσιο της δημοκρατίας μπορεί να σταματήσει στη Ρουμανία. Πιστεύω ότι όλοι οι πολιτιστικοί φορείς, όλοι οι σύλλογοι καλλιτεχνών, όλοι οι γονείς που ενδιαφέρονται για την τύχη των παιδιών τους, όλοι οι δάσκαλοι και οι παιδαγωγοί του εκπαιδευτικού συστήματος, καθώς και όποιος έχει βιώσει μια στιγμή συγκίνησης ενώ χειροκροτούσε σε ένα θέατρο, δεν πρέπει μόνο να συνδέονται με μια διαμαρτυρία, αλλά και με μια συζήτηση για την ανάπτυξη μιας βιώσιμης πολιτιστικής στρατηγικής. Ο πολιτισμός είναι ένας τομέας πολύ σημαντικός για να αφεθεί μόνο στους πολιτικούς, είναι κάτι που συνδέεται με τη φιλοσοφία της ζωής και την ουσία ενός έθνους.

Μια αναφορά με τίτλο Να σταματήσει η καταστροφή του πολιτισμού αυτή τη στιγμή έχει πάνω από 30.000 υπογραφές. Νομίζω ότι πρέπει να επεκταθεί σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Χιλιάδες καλλιτέχνες έχουν έρθει, τα τελευταία 30 χρόνια, σε ένα πολιτιστικό προσκύνημα στη Ρουμανία, σε εκατοντάδες και εκατοντάδες φεστιβάλ και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Παρέμειναν ερωτευμένοι με τη Ρουμανία παρά τις αντιφάσεις που παρατηρήθηκαν στον ρουμανικό χώρο και τώρα θα μπορούσε να τους ζητηθεί να δείξουν τουλάχιστον την ανησυχία τους, αν όχι την περιφρόνησή τους, για ένα πρόγραμμα πολιτιστικού ακρωτηριασμού.

Ένα πρόγραμμα που εμπεριέχει σιωπηρά, από την τύφλα του, την αποξένωση της Ρουμανίας από την Ευρώπη.