Συγκλονιστικές εικόνες φτάνουν αυτές τις μέρες από την Ελλάδα. Οι δυνάμεις ασφαλείας κάνουν χρήση δακρυγόνων στα τουρκοελληνικά σύνορα για να εμποδίσουν πρόσφυγες και μετανάστες να περάσουν τον ποταμό Έβρο και να εισέλθουν στο έδαφος της ΕΕ. Τη νύχτα, μέλη κάποιων πολιτικών φρουρών περιπολούν στην περιοχή αναζητώντας αλλοδαπούς που μπορεί να έχουν ακόμη καταφέρει να εισέλθουν στο ελληνικό έδαφος. Στο νησί της Λέσβου, οι κάτοικοι εμποδίζουν τα σκάφη που μετέφεραν πρόσφυγες να ελλιμενιστούν. Επίσης, όχι μακριά από το διαβόητο στρατόπεδο προσφύγων και μεταναστών της Μόριας, ακροδεξιές ομάδες παρενοχλούν ακτιβιστές από ανθρωπιστικές οργανώσεις και ξυλοκοπούν δημοσιογράφους.

Πέντε χρόνια μετά την πρώτη προσφυγική κρίση, η Ελλάδα δείχνει στους ξένους το άλλο της πρόσωπο, την περιφρόνηση του λαού. Οι μέρες του διάσημου φούρναρη από την Κω, που μοίραζε ψωμί σε πρόσφυγες και μετανάστες και βραβεύτηκε με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Κοινωνίας των Πολιτών, φαίνεται πως έχουν τελειώσει οριστικά.

Η Ελλάδα έχει κυριευτεί από πολεμικό πυρετό

Από τότε που απελπισμένοι εισέβαλαν στα βορειοανατολικά σύνορα της Ελλάδας, ενθαρρυμένοι από την ύπουλη απόφαση του Προέδρου Ερντογάν να τους ανοίξει τα σύνορα της Τουρκίας, η Ελληνική Δημοκρατία φαίνεται να βρίσκεται στα χέρια του πολεμικού πυρετού. Ακόμη και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ένιωσε υποχρεωμένη να απευθύνει έκκληση στις ελληνικές δυνάμεις ασφαλείας να μεταχειριστούν τους πρόσφυγες που επιχειρούν να περάσουν τον ποταμό Έβρο με αυτοσυγκράτηση.

Την ευθύνη για αυτήν την εξέλιξη φέρει ξεκάθαρα η συντηρητική κυβέρνηση της Αθήνας, με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, κατά τα άλλα σύγχρονο πολιτικό, αλλά που πρότεινε μια σκληρότερη πολιτική έναντι των προσφύγων από την αρχή της θητείας του. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας δήλωσε μετά τα επεισόδια στον Έβρο ότι η χώρα του αντιμετωπίζει μια «ασύμμετρη απειλή». Αυτή η σκόπιμα επιλεγμένη στρατιωτική ορολογία προκάλεσε ριζική αλλαγή στη διάθεση στην Ελλάδα. Μέσα σε μια νύχτα, το προσφυγικό έγινε ζήτημα ασφάλειας. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία δεν αποτελούν, όπως γνωρίζουμε, προπύργιο της πολιτικής ορθότητας, έκτοτε είναι γεμάτα ρατσιστικά σχόλια, ιδιαίτερα για την κάλυψη της προσφυγικής κατάστασης από τη DW.

Πέντε χρόνια μετά τα γεγονότα του 2015, πρέπει να συναχθεί το συμπέρασμα ότι η Ελλάδα δεν μπορεί πραγματικά να αντιμετωπίσει το πρόβλημα που προκαλεί η παρουσία στη χώρα των περίπου 110.000 μεταναστών και προσφύγων. Και αυτό παρά την καλή θέληση που έδειξε στην αρχή μεγάλο μέρος του πληθυσμού και τα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ που μεταφέρθηκαν από τις Βρυξέλλες. Οι επανειλημμένες ενδείξεις ότι τα κονδύλια της ΕΕ καταχρώνται δεν είχαν νομικές συνέπειες. Η τακτική και αποτελεσματική επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου δεν μπορεί ποτέ να διασφαλιστεί. Ούτε έχει γίνει γενική συζήτηση για ενδεχόμενη ένταξη των προσφύγων στην ελληνική κοινωνία. Οι κυβερνήσεις της Αθήνας, όποιο κι αν είναι το χρώμα τους, αγνοούν συστηματικά τις εκκλήσεις από τα νησιά της Λέσβου, της Κω ή της Σάμου, όπου βρίσκονται οι πρόσφυγες.

Οι κάτοικοι του νησιού είναι συγκλονισμένοι από την κατάσταση

Οι τοπικές νησιωτικές κοινότητες δεν μπορούν να αντέξουν μόνοι τους το βάρος που προκύπτει από την παρουσία μεταναστών και προσφύγων. Ο καταυλισμός της Μόριας στο νησί της Λέσβου έχει μετατραπεί εδώ και καιρό σε κόλαση για τους απελπισμένους. Μια κατάσταση που ήταν το πιο πρόσφορο έδαφος για τον ρατσισμό που αποκαλύφθηκε σήμερα. «Ας είναι όλοι ασφαλείς», λέει ένας κάτοικος της Λέσβου σε ρεπορτάζ της DW. Και προσθέτει: «Ας επιστρέψουν στη χώρα τους και, αργότερα, όταν βελτιωθεί η κατάσταση στο σπίτι, ας επιστρέψουν ως τουρίστες. Τότε θα είναι ευπρόσδεκτοι στη χώρα μας».