Τα τελευταία χρόνια, οι σχέσεις μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας έχουν επιδεινωθεί σε σημείο που ορισμένοι πιστεύουν ότι μπορεί να ξεσπάσει πόλεμος μεταξύ των δύο.

Και τα δύο κράτη καταλαμβάνουν στρατηγικά σημαντικό έδαφος στη νοτιοανατολική Ευρώπη και διαθέτουν δύο από τους μεγαλύτερους στρατιώτες του ΝΑΤΟ, καθιστώντας το διακύβευμα για μια πιθανή σύγκρουση ακόμη υψηλότερο.

Λόγω των συνεχιζόμενων εντάσεων με την Τουρκία, η Ελλάδα ήταν ένα από τα λίγα μέλη του ΝΑΤΟ που διατήρησε τις αμυντικές δαπάνες της πάνω από τον στόχο του 2% του ΑΕΠ της συμμαχίας. Το 2022, οι αμυντικές δαπάνες της Ελλάδας ήταν οι υψηλότερες στη συμμαχία όσον αφορά το μερίδιο του ΑΕΠ, σημειώνει Business Insider.

Η Ελλάδα δίνει ιδιαίτερη σημασία στην αεροπορία και το ναυτικό της

Ενώ μεγάλο μέρος των αμυντικών δαπανών της Ελλάδας παραδοσιακά κατευθύνεται προς το κόστος προσωπικού, οι μεγάλες αγορές εξοπλισμού υπό την τρέχουσα κυβέρνηση, η οποία ανέλαβε τα καθήκοντά της τον Ιούλιο του 2019, έχουν επίσης κάνει την Ελλάδα έναν από τους μεγαλύτερους δαπανών σε εξοπλισμό στη συμμαχία. (Το ΝΑΤΟ απαιτεί επίσης να δαπανηθεί το 20% των αμυντικών δαπανών των μελών του για την αγορά και την αναβάθμιση εξοπλισμού).

Η Ελλάδα δίνει μεγάλη σημασία στην αεροπορία της και ειδικότερα στο ναυτικό της.

Το 2020 απέκτησε 24 γαλλικής κατασκευής αεροσκάφη Rafale, μαχητικά πολλαπλών ρόλων 4,5 γενιάς, που θεωρούνται πολύ αποτελεσματικά και τεχνολογικά ανώτερα από όλα τα τουρκικά αεροσκάφη. Η Αθήνα αναβαθμίζει επίσης 84 από τα F-16 της στην πιο πρόσφατη διαμόρφωση Viper και έχει υποβάλει αίτηση για ένταξη στο πρόγραμμα F-35.

Η Ελλάδα σχεδιάζει να αγοράσει επτά ανθυποβρυχιακά ελικόπτερα MH-60R και έχει αναπτύξει μια έκδοση του συστήματος Iron Dome του Ισραήλ στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Το σύστημα έχει σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσει τον μεγάλο στόλο drone της Τουρκίας.

Στο ναυτικό μέτωπο, η Ελλάδα έχει αγοράσει τρεις φρεγάτες FDI HN από τη Γαλλία, με δυνατότητα επιλογής για μια τέταρτη. Επίσης, βρίσκεται στο τελικό στάδιο επιλογής τεσσάρων επιπλέον κορβετών για το ήδη μεγάλο ναυτικό της.

Η Ελλάδα έχει τη μεγαλύτερη δύναμη αρμάτων μάχης μεταξύ των ευρωπαϊκών μελών του ΝΑΤΟ –αν και ορισμένα είναι παλαιότερα μοντέλα– και διαθέτει μια από τις μεγαλύτερες δυνάμεις πυροβολικού στην ήπειρο.

Η Τουρκία, η δεύτερη μεγαλύτερη δύναμη αρμάτων μάχης και πυροβολικού του ΝΑΤΟ

Από την άλλη, η Τουρκία έχει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό και τη δεύτερη μεγαλύτερη δύναμη αρμάτων μάχης και πυροβολικού στο ΝΑΤΟ, μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η τουρκική Πολεμική Αεροπορία είναι συγκρίσιμη με αυτή της Ελλάδας, αλλά παραμένει πίσω σε αυτόν τον τομέα λόγω του αποκλεισμού της Άγκυρας από το πρόγραμμα F-35, της άρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών να ικανοποιήσουν το τουρκικό αίτημα εκσυγχρονισμού των F-16 και της απόλυσης εκατοντάδων Τούρκων πιλότων μετά από απόπειρα πραξικοπήματος το 2016.

Ωστόσο, η βιομηχανία drone της Τουρκίας και τα αεροσκάφη που παράγει είναι από τα καλύτερα του ΝΑΤΟ. Τα τουρκικής κατασκευής drones TB-2 Bayraktar έχουν λάβει ιδιαίτερη προσοχή για τον ρόλο τους στον πόλεμο στην Ουκρανία.

Η Τουρκία διαθέτει επίσης ένα από τα μεγαλύτερα ναυτικά του ΝΑΤΟ, με σημαντικό αριθμό πολεμικών πλοίων και μεγάλο στόλο αποβίβασης. Η Άγκυρα σχεδιάζει να ενισχύσει τον στόλο της με τουλάχιστον τέσσερις και έως και επτά αντιαεροπορικές φρεγάτες για να αντικαταστήσουν παλαιότερα πλοία.

Το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό περιμένει επίσης την παράδοση έξι γερμανικής κατασκευής υποβρυχίων Type 214, τα οποία θα μπορούσαν να ανατρέψουν τη ναυτική ισορροπία στο Αιγαίο, με την Ελλάδα να διαθέτει τέσσερα υποβρύχια Type 214.

Οι αμυντικές δαπάνες της Τουρκίας είναι σημαντικά χαμηλότερες από της Ελλάδας σε ποσοστό, αλλά η Τουρκία επωφελείται από μια μεγαλύτερη οικονομία και σχεδιάζει ετήσια αύξηση των αμυντικών δαπανών μέχρι το 2024. Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (φωτογραφία, κέντρο/δεξιά) πρόσφατα ανακοίνωσε πρόσθετες αμυντικές δαπάνες ύψους 26 δισεκατομμυρίων δολαρίων για το 2023.

Αυτή η συγκέντρωση δύναμης πυρός θα έκανε οποιαδήποτε σύγκρουση πιο θανατηφόρα και μια τοπική κρίση θα μπορούσε γρήγορα να κλιμακωθεί.

Ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού της Ελλάδας, Στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος, δήλωσε το 2020 ότι «καμία κρίση» δεν θα είναι «γεωγραφικά απομονωμένη», αντιστροφή της προηγούμενης πολιτικής της Ελλάδας.

Ελλάδα και Τουρκία, κοντά σε πόλεμο στο πρόσφατο παρελθόν

Τα δύο κράτη συγκρούστηκαν κατά την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο το 1974 και η σύγκρουση αποφεύχθηκε ελάχιστα κατά τη διάρκεια της Κρίσης των Ιμίων το 1996. Το 2020, ελληνικές και τουρκικές φρεγάτες συγκρούστηκαν κατά τη διάρκεια μιας σύγκρουσης στη Μεσόγειο από την Ανατολή.

Και οι δύο χώρες έχασαν μαχητικά αεροσκάφη και πιλότους σε συγκρούσεις πάνω από το ανατολικό Αιγαίο, και κάθε πλευρά κατηγορεί τακτικά την άλλη για υπερπτήσεις από το έδαφός της στην περιοχή.

Οι διαφωνίες τους επικεντρώνονται στη διχοτομημένη Κύπρο και τον εξοπλισμό των μεταναστών, αλλά οι περισσότερες εντάσεις τους επικεντρώνονται σε νησιά του Αιγαίου και της ανατολικής Μεσογείου.

Η Ελλάδα, επικαλούμενη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), λέει ότι τα εκατοντάδες νησιά της στο Αιγαίο Πέλαγος της δίνουν δικαιώματα χωρικής θάλασσας και αποκλειστικής οικονομικής ζώνης. Η Τουρκία δεν έχει υπογράψει την UNCLOS και λέει ότι τα νησιά δεν έχουν τα ίδια εδαφικά δικαιώματα με την ηπειρωτική χώρα.

Το τουρκικό κοινοβούλιο ενέκρινε την κήρυξη πολέμου εάν η Ελλάδα επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στο Αιγαίο Πέλαγος από τα σημερινά 6 ναυτικά μίλια σε 12 μίλια, όπως επιτρέπεται από την UNCLOS.

Η Τουρκία απαιτεί επίσης από την Ελλάδα να αποστρατικοποιήσει τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, υποστηρίζοντας ότι η Αθήνα έχει παραβιάσει τα όρια της Συνθήκης για στρατιωτικό εξοπλισμό που μπορεί να αναπτυχθεί στα νησιά. Η Αθηνά λέει ότι ο εξοπλισμός προορίζεται για αμυντικούς σκοπούς.

ΕΕ και ΗΠΑ μαζί με την Ελλάδα στο θέμα των νησιών

Ο Ερντογάν είπε τον Σεπτέμβριο ότι η Ελλάδα «καταλαμβάνει» τα νησιά και ότι «θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται» όταν χρειαστεί. Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης (φωτογραφία, κέντρο/αριστερά) δήλωσε λίγες μέρες αργότερα ότι δεν θα έβαζε ποτέ πόλεμο, αλλά ότι εάν η Άγκυρα επιτεθεί “θα λάβει μια απολύτως καταστροφική απάντηση”.

Οι απειλές των δύο αξιωματούχων έχουν πολιτικά κίνητρα, καθώς ο Ερντογάν και ο Μητσοτάκης θα είναι υποψήφιοι στις εκλογές του ερχόμενου καλοκαιριού.

Παρατηρητές λένε ότι το ΝΑΤΟ είναι ικανό να χειριστεί τις εντάσεις όπως στο παρελθόν, αλλά φαίνεται ότι η κακή θέληση μεταξύ δύο από τα πιο σημαντικά μέλη της συμμαχίας θα συνεχιστεί. (Η ΕΕ και οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την Ελλάδα στο νησιωτικό ζήτημα, το οποίο η Τουρκία θεωρεί ευνοιοκρατία).

Ο πολιτικός διάλογος έχει παγώσει σε μεγάλο βαθμό, αλλά οι υπουργοί Άμυνας και των δύο χωρών συναντήθηκαν στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στις 14 Οκτωβρίου για να προσπαθήσουν να εκτονώσουν την κατάσταση.

Στη συνέχεια, ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας είπε ότι είναι «σημαντικό η διαφορά» να «επιλυθεί χωρίς την παρέμβαση τρίτων». Ο Έλληνας υπουργός Άμυνας είπε ότι «όσο υπάρχει κίνδυνος για την εδαφική κυριαρχία, κάθε προσπάθεια επικοινωνίας θα είναι μάταιη».

Άρθρο που προτείνει το sport.ro

Η ομάδα σε «pole position» για τη μεταγραφή του Ιάνη Χάγκι: «Μπορεί να είναι ο πιο ακριβοπληρωμένος»