Η νέα ακροδεξιά κυβέρνηση στην Ιταλία κάνει ακριβώς αυτό που υποσχέθηκε κατά την προεκλογική εκστρατεία: ο ελλιμενισμός των μεταναστών που διασώθηκαν από πνιγμό γίνεται δύσκολη και σε ορισμένες περιπτώσεις καθίσταται αδύνατη. Η επικεφαλής της ιταλικής κυβέρνησης Τζόρτζια Μελόνι αναφέρθηκε μάλιστα σε θαλάσσιο αποκλεισμό.

Ζούμε το ίδιο ηχηρό δράμα όπως το 2018, όταν ο τότε υπουργός Εσωτερικών της Ιταλίας Matteo Salvini, νυν υπουργός Μεταφορών, απέκλεισε τα λιμάνια, ασκώντας σκωπτική κριτική στη μεταναστευτική πολιτική της Ιταλίας. Ε.Ε. Όπως τότε, τα άλλα κράτη της ΕΕ αντιδρούν είτε προσποιούμενοι ότι δεν βλέπουν τίποτα, είτε εκφράζοντας μηνύματα παρηγοριάς, είτε δίνοντας κενές υποσχέσεις με στόχο την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη ή την αναζήτηση ευρωπαϊκής λύσης.

Από το 2015, η μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ επικεντρώθηκε όχι μόνο στην πίεση από δεξιές εθνικιστικές κυβερνήσεις, αλλά κυρίως στην απόρριψη πιθανών αιτούντων άσυλο στα θαλάσσια ή χερσαία σύνορα, για να τους αποθαρρύνει και να φράξει το έδαφος της ΕΕ. Δεν υπάρχει ακόμη οριστική ιδέα για την κατανομή ανά χώρα των ατόμων που κατάφεραν να εισέλθουν στην ΕΕ και να υποβάλουν αίτηση για άσυλο. Πέρυσι, 540.000 άτομα κατάφεραν να εισέλθουν στην ΕΕ και ο αριθμός αυξάνεται. Αρκετές προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να επιβάλει ένα υποχρεωτικό σύστημα απέτυχαν. Η εθελοντική συμφωνία που επετεύχθη μόλις τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους από ορισμένα μεγάλα κράτη της ΕΕ για την υποδοχή μικρότερων ομάδων μεταναστών ανατινάχθηκε. Η Γαλλία αποχώρησε από τη συμφωνία επειδή η Ιταλία δεν εκπληρώνει πλέον τις υποχρεώσεις της σχετικά με την υποδοχή ναυαγών στη χώρα.

Η Ιταλία δεν είναι υπερφορτωμένη σε σύγκριση με άλλες χώρες

Θεωρητικά, ισχύει ότι οι χώρες όπου ένας μετανάστης εισέρχεται για πρώτη φορά στην ΕΕ, δηλαδή Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία, Κροατία, Πολωνία, Ουγγαρία, Μάλτα και Κύπρος, είναι υπεύθυνες για τη διαδικασία ασύλου και την υποδοχή της. Αλλά αυτός ο κανονισμός, που ονομάζεται Δουβλίνο 2, δεν έχει λειτουργήσει στην πράξη εδώ και πολύ καιρό. Στην πραγματικότητα, δεν λειτούργησε ποτέ, γιατί, για παράδειγμα, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία από ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, από τους 80.000 ανθρώπους που έφτασαν στην Ιταλία φέτος διασχίζοντας τη Μεσόγειο Θάλασσα, μόνο περίπου οι μισοί ζήτησαν άσυλο στην Ιταλία. Οι υπόλοιποι είτε ζουν λαθραία στην Ιταλία είτε συνέχισαν το ταξίδι τους βόρεια, με τη σιωπηρή συμφωνία των ιταλικών αρχών.

Το ίδιο ισχύει στην Ελλάδα, την Ισπανία και στη βαλκανική διαδρομή. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να εξηγηθεί το γεγονός ότι οι περισσότερες αιτήσεις ασύλου υποβάλλονται στη Γερμανία. Αλλά η Γερμανία, όπως και η γειτονική Αυστρία, δεν μπορεί να είναι η πρώτη χώρα της ΕΕ όπου σταματάει ένας μετανάστης, λόγω της γεωγραφικής της θέσης. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι χώρες προσπαθούν να ανακατευθύνουν τους μετανάστες στη χώρα των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ από την οποία προέρχονται, σύμφωνα με τους κανόνες του Δουβλίνου 2. Αλλά αυτή η προσπάθεια πετυχαίνει σε ελάχιστες περιπτώσεις.

Η ιταλική κυβέρνηση δεν έχει λόγο να παραπονιέται για υπερφόρτωση, εκπληρώνοντας τις λαϊκιστικές της υποσχέσεις. Τα στοιχεία δείχνουν ότι άλλα κράτη της ΕΕ δέχονται πολύ περισσότερους αιτούντες άσυλο από την Ιταλία. Σε απόλυτους αριθμούς, οι περισσότερες αιτήσεις ασύλου υποβλήθηκαν στη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ισπανία. Η Ιταλία κατέχει μόλις την τέταρτη θέση. Και κατά κεφαλήν των αντίστοιχων χωρών, οι περισσότερες αιτήσεις υποβλήθηκαν στην Κύπρο, τη Σλοβενία ​​και την Αυστρία, όχι στην Ιταλία. Η απόρριψη ή η παράταση των διατυπώσεων για την υποδοχή των πλοίων διάσωσης στα ιταλικά λιμάνια παράγει, σε πείσμα της δύσκολης κατάστασης στην οποία βρίσκονται οι μετανάστες, αποκρουστικές εικόνες, με τις οποίες μπορεί κανείς να παίξει άριστα την πολιτική. Όπως πριν από τέσσερα χρόνια.

Επιδιώκεται απεγνωσμένα μια κοινή μεταναστευτική πολιτική

Είναι επίσης αλήθεια ότι οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που φτάνουν στην Ιταλία δεν φτάνουν εκεί μετά από ναυάγιο, αλλά σε πλοία που ταξιδεύουν οι έμποροι ανθρώπων στις ακτές της Σικελίας ή της Καλαβρίας. Η πραγματική ντροπή της μεταναστευτικής πολιτικής είναι ότι δεν κατάφερε να καταστήσει περιττή την επικίνδυνη διέλευση της Μεσογείου. Όλες οι προσπάθειες δημιουργίας στρατοπέδων στη Λιβύη, δημιουργίας κέντρων επιβίβασης της ΕΕ εκεί, διεκπεραίωσης αιτήσεων ασύλου στη Βόρεια Αφρική, συνεργασίας με τις χώρες προέλευσης των μεταναστών ή καταπολέμησης των εμπόρων ανθρώπων έχουν αποτύχει μέχρι στιγμής. Ακόμη χειρότερα, οι αριθμοί άρχισαν να αυξάνονται ξανά.

Οι υπουργοί Εσωτερικών της ΕΕ πρόκειται να συναντηθούν ξανά σύντομα για διαβουλεύσεις σχετικά με την κατανομή των αιτούντων άσυλο ανά χώρα. Μέχρι τότε, θα υπάρχει ακόμα το εξωφρενικό «μπίνγκο με τους πρόσφυγες», όπως το αποκαλούν αξιωματούχοι της ΕΕ στις Βρυξέλλες. Μέσω τηλεδιάσκεψης, θα προσπαθήσουν να βρουν μέρη στις χώρες της ΕΕ για μετανάστες από την Ιταλία, ειδάλλως καταδικασμένοι να συνεχίσουν να φυτεύουν στα πλοία διάσωσης. Αυτό συνέβη το 2018 και το 2019 και αυτό θα συμβεί τώρα. Θλιβερό θέαμα.