Για να παραθέσω τον Eugen Ionescu, «το παράλογο είναι κάτι που δεν έχει στόχο, κανένα στόχο, κανένα στόχο». Το λογοτεχνικό κίνημα «Θέατρο του Παραλόγου», κύριος εκπρόσωπος του οποίου είναι ο Γαλλορουμάνος θεατρικός συγγραφέας, περιγράφει άψογα σήμερα τις σχέσεις της Βόρειας Μακεδονίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στις περίπλοκες σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και της Βόρειας Μακεδονίας, όχι μόνο ο παραλογισμός δεν έχει νόημα, αλλά ο ίδιος ο σκοπός της ένταξης στην ΕΕ έχει περιοριστεί σε παραλογισμό. Ακούγεται περίπλοκο και είναι πραγματικά περίπλοκο.
Οι ανώτατοι εκπρόσωποι της Βόρειας Μακεδονίας και της ΕΕ πραγματοποίησαν την πρώτη τους διακυβερνητική διάσκεψη στις Βρυξέλλες την Τρίτη. Τέσσερις άλλες χώρες βρίσκονται στη διαδικασία επίσημων διαπραγματεύσεων για την ένταξή τους στο μπλοκ: Τουρκία, Σερβία, Μαυροβούνιο και Αλβανία. Όλοι πραγματοποίησαν διακυβερνητικές διασκέψεις, ανοίγοντας το δρόμο για την επίσημη διαδικασία διαπραγμάτευσης.
Ωστόσο, η Βόρεια Μακεδονία, η οποία έγινε υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ το 2005, δεν θα ξεκινήσει διαπραγματεύσεις μετά τη διάσκεψη της Τρίτης. Σε αντίθεση με τα άλλα τέσσερα κράτη, η Βόρεια Μακεδονία έχει ξεκινήσει αυτό που το λεξικό διατυπώσεων των Βρυξελλών περιγράφει ως την αρχή της διαδικασίας έναρξης των διαπραγματεύσεων.
Για να ανοίξουν οι διαπραγματεύσεις, η χώρα θα πρέπει πρώτα να τροποποιήσει το Σύνταγμά της και να συμπεριλάβει τη βουλγαρική μειονότητα στη σύνθεσή της. Αλλά δεν υπάρχει πλειοψηφία δύο τρίτων στο κοινοβούλιο της πΓΔΜ υπέρ αυτής της απόφασης. Εκτός από την εθνικιστική αντιπολίτευση, πολλοί φιλοδυτικοί διανοούμενοι και πολιτικοί φοβούνται επίσης ότι θα ενθαρρύνει νέες προσδοκίες και απαιτήσεις από τη Σόφια.
Τι ζητά η Βουλγαρία από τη Βόρεια Μακεδονία
Στο πλαίσιο αυτό, δεν αμφισβητείται το ζήτημα της τροποποίησης του Συντάγματος για να ικανοποιήσει τη βουλγαρική μειονότητα. οτιδήποτε αφορά τις απαιτήσεις της Βουλγαρίας έναντι των Βαλκανίων γείτονά της είναι αντικείμενο διαφωνίας.
Οι περισσότεροι Μακεδόνες στη Βόρεια Μακεδονία αισθάνονται προσβεβλημένοι επειδή η Βουλγαρία δεν τους αναγνωρίζει ως έθνος και δεν αναγνωρίζει τη γλώσσα που μιλούν. Με τη βοήθεια της Γαλλίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών, η Βουλγαρία πέτυχε να επιβάλει τη δική της ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων ως de facto όρο για την πρόοδο της Βόρειας Μακεδονίας στο «διαπραγματευτικό πλαίσιο», που είναι επίσης βασικό έγγραφο και οδικός χάρτης για τις ίδιες τις διαπραγματεύσεις. με την ΕΕ.
Η επιγραφή “παράλογος” εφαρμόζεται εύκολα στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης που αναφέρθηκε παραπάνω. Περιέχει μια μονόπλευρη βουλγαρική δήλωση που υποστηρίζει ότι η μακεδονική γλώσσα δεν υπάρχει, όντας μάλιστα βουλγαρική διάλεκτος. Περιλαμβάνει επίσης αιτήματα για ιστορικά πρόσωπα από τον Μεσαίωνα έως τις αρχές του 20ου αιώνα, που περιλαμβάνονται στα σχολικά βιβλία της Βόρειας Μακεδονίας. Η Βουλγαρία επιμένει ότι οι βασιλείς και οι επαναστάτες της εποχής πρέπει να αναγνωρίζονται ως εθνικά Βούλγαροι.
Η Βουλγαρία δεν προσπάθησε καν να κρύψει την ατζέντα της. Κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο Βερολίνο τον Μάιο, ο πρόεδρος της Βουλγαρίας Ρούμεν Ράντεφ είπε ωμά: «Δεν θα επιτρέψουμε στον «μακεδονισμό» να αποκτήσει νομιμότητα στην ΕΕ». Η βουλγαρική επίσημη πολιτική περιγράφει τον «μακεδονισμό» ως μια ιδεολογία που, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μετέτρεψε ορισμένους Βούλγαρους σε «Μακεδόνες». Αυτή η θέση ξεκινά από τη μάλλον επικίνδυνη θέση, ειδικά στην Ευρώπη, ότι υπάρχουν έθνη και γλώσσες που δημιουργήθηκαν «φυσικά».
Αντίπαλος ή εταίρος της ΕΕ;
Λόγω αυτής της ιστορικής διαμάχης, από το 2019 η Βουλγαρία έχει επανειλημμένα ασκήσει βέτο στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων μεταξύ της Βόρειας Μακεδονίας και της ΕΕ. Η ΕΕ έχει πλέον προσφέρει αυτό που αποκαλεί «ευρωπαϊκό συμβιβασμό» – μια πρόταση που μετατρέπει τη διμερή διαμάχη μεταξύ δύο γειτόνων των Βαλκανίων σε ευρωπαϊκό ζήτημα.
Όταν η ΠΓΔΜ έλαβε το επίσημο όνομα Βόρεια Μακεδονία το 2018 για να ικανοποιήσει την αξίωση της Ελλάδας, η οποία όπως και η Βουλγαρία συνδέεται με την ιστορία και την ταυτότητα της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας, η χώρα φαίνεται να υπόσχεται ανοιχτό δρόμο προς την ΕΕ. Τώρα κανείς δεν πιστεύει σε τέτοιες υποσχέσεις.
Οι Βρυξέλλες ήλπιζαν ότι η έναρξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας στην ΕΕ θα καταδείξει την προσκόλλησή της στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, θα γυαλίσει την εικόνα της, ενώ θα μειώσει την επιρροή της Ρωσίας στην περιοχή. Το αποτέλεσμα όμως είναι το αντίθετο. Στη Βόρεια Μακεδονία, το αντιευρωπαϊκό αίσθημα έχει αυξηθεί δραματικά και το φιλορωσικό κόμμα της χώρας γίνεται όλο και πιο δημοφιλές.
Η ΕΕ και η Βόρεια Μακεδονία έχουν βρεθεί σε αδιέξοδο. Εάν η Βόρεια Μακεδονία θέλει να συνεχίσει τον δρόμο της προς την ΕΕ, θα πρέπει να δεχτεί τους εξευτελιστικούς όρους που θέτει η Βουλγαρία.
Ουσιαστικά, η Βόρεια Μακεδονία έχει μια επιλογή μεταξύ του να μην διαπραγματευτεί την ταυτότητά της και να μην γίνει ποτέ δεκτή στην ΕΕ και να αποδεχτεί ότι οι πολίτες της δεν θα εισέλθουν ποτέ στην ΕΕ ως Μακεδόνες που μιλούν τη μακεδονική γλώσσα τους. Εάν η ΕΕ συνεχίσει να υποστηρίζει τέτοιους ισχυρισμούς, μπορεί σύντομα να έχει έναν νέο αντίπαλο στην Ευρώπη αντί για έναν εταίρο.
